Người xưa có câu"Thu tự trời,cảm tự người".Vẻ đẹp của mùa thu là do đất trời,còn cảm nhận ra sao là ở tâm hồn của mỗi người.Bởi vậy,từ xưa đến nay,có biết bao áng thơ hay viết về mùa thu không ai có thể quên được bức tranh thu trong Truyện Kiều(Nguyễn Du),Chùm thơ thu(Nguyễn Khuyến),Đây mùa thu tới(Xuân Diệu)....và Sang thu (Hữu Thỉnh).Không như những bài thơ viết cùng về đề tài mùa thu,với Sang thu,Hữu Thỉnh miêu tả những chuyển biến nhẹ nhàng của đất trời trong thời điểm cuối hạ,đầu thu.Bàn về bài thơ có ý kiến cho rằng:"Cảnh thiên nhiên thay đổi nhẹ nhàng mà rõ rệt trong khoảnh khắc giao mùa và cảm nhận của tác giả cũng hết sức tinh tế".
Đề tài viết về mùa thu quả là một đề tài ko hề mới ko còn lạ, nhưng với mỗi thi phẩm ta lại cảm nhận một nét riêng của mùa thu.Với Sang thu,Hữu Thỉnh đã đem đến cho bạn đọc cảm nhận độc đáo về những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa.Qua đó ta cũng thấy đc cảm nhận hết sức tinh tế của nhà thơ.
Bằng những cảm nhận tinh tế,với phút rung động rất nghệ sĩ,sự chuyển biến trong cảnh vật được miêu tả rất tài hoa...Mùa thu đến ko phải là từ lá ngô đồng,từ hoa cúc,hương cốm mà là từ hương ổi ngọt ngào:
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
Hương ổi,mùa hương đặc trưng của làng quê Bắc Bộ nhẹ nhàng lan tỏa khắp đường làng ngõ xóm.Hương thơm ấy ko ngào ngạt như hương hoa sữa Hà Nội, cũng ko nhạt nhòa dễ quên mà nó thơm dịu thanh ngọt và nhẹ nhàng.Một chữ" phả" cũng đủ gợi hương thơm như đang sánh lại,hòa quyện cùng vs làn gió se.ừ “bỗng” thể hiện sự đột ngột, bất chợt trong cảm nhận. Nhưng chính cái bất ngờ ấy mới thật nên thơ và đáng yêu trong một buổi chiều thu ở làng quê Bắc Bộ, nhà thơ đã chợt nhận ra điều gì? “Hương ổi phả vào trong gió se”. Vì sao lại là hương ổi chứ không phải là các hương vị khác? Người ta có thể đưa vào bức tranh mùa thu các hương vị ngọt ngào của ngô đồng, cốm xanh, hoa ngâu… nhưng Hữu Thỉnh thì không. Đứng giữa vườn ổi chín vàng, giữa tiết trời cuối hạ đầu thu, ông nhận ra hương vị chua chua, ngòn ngọt của những quả ổi chín vàng ươm. Hương vị ấy đơn sơ, mộc mạc, đồng nội, rất quen thuộc với quê hương. Thế mà ít ai nhận ra sự hấp dẫn của nó. Bằng cảm nhận thật tinh tế, bằng khứu giác, thị giác, nhà thơ đã chợt nhận ra những dấu hiệu của thiên nhiên khi mùa thu lại về. Chúng ta thật sự rung động trước cái “bỗng nhận ra” ấy của tác giả. Chắc hẳn nhà thơ phải gắn bó với thiên nhiên, với quê hương lắm, nên mới có được sự cảm nhận tinh tế và nhạy cảm như thế?
Dấu hiệu của sự chuyển mùa còn được thể hiện qua ngọn gió se mang theo hương ổi chín. Gió se là làn gió nhẹ, thoáng chút hơi lạnh, còn gọi là gió heo may. Ngọn gió se se lạnh, se se thổi, thổi vào cảnh vật, thổi vào lòng người một cảm giác mơn man, xao xuyến. Từ “phả” được dùng trong câu thơ “Phả vào trong gió se” mới độc đáo làm sao! Nó diễn tả được tốc độ của gió, vừa góp phần thể hiện sự bất chợt trong cảm nhận: hương ổi có sẵn mà chẳng ai nhận ra, thế mà Hữu Thỉnh đã bất chợt nhận ra và xao xuyến vì cái hương đồng gió nội ấy.
Những dấu hiệu của mùa hạ vẫn còn vương lại nhưng sự thay đổi của cảnh vật bắt đầu rõ rệt hơn:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa.Đại từ phiếm chỉ “bao nhiêu” diễn tả số nhiều. Không đếm được. Làm sao đếm được nắng, nhưng tác giả cảm nhận rằng cuối hạ đầu thu đã bớt nồng nàn, oi ả, tia nắng đã bớt rực rỡ và những cơn mưa rào ào ạt cũng đã thưa dần, không chỉ vơi mà mưa cũng ít dần.Nắng vẫn tràn trề khắp ko gian.
Hữu Thỉnh cũng đã có những câu thơ, đoạn thơ gần tứ thơ này nhưng không tài hoa, bất ngờ, thú vị bằng. Chẳng hạn:
Đi suốt cả ngày thu
Vẫn chưa về tối nao Sang thu là một khúc giao mùa nhẹ nhàng, thơ mộng, bâng khuâng mà cũng thầm thị triết lí, đã nối tiếp hành trình thơ thu dân tộc, góp một tiếng thu đằm thắm về mùa thu quê hương, đem đến cho chúng ta tình quê hương đất nước qua nét đẹp mùa thu Việt Nam.
Như vậy,bài thơ đã thể hiện đc những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt trong từng cảnh vật trong thời điểm cuối hạ đầu thu.Qua đây, ta cũng thấy đc những cảm nhận tinh tế của tâm hồn tác giả Hữu Thỉnh.
HỌC TỐT NHÉ BẠN!!UwU