Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng chỉ đạo cơ bản trong sự nghiệp xây dựng Đảng, xây dựng đất nước. Thực tiễn cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng đã chứng minh, chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ thống tư tưởng khoa học của giai cấp công nhân, là thế giới quan khoa học và phương pháp luận của giai cấp và chính đảng của nó, nhằm đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và con người. Đó là “cẩm nang” thần kỳ, là “cái kim chỉ nam”, là “mặt trời soi sáng con đường chúng ta đi tới thắng lợi cuối cùng, đi tới chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản”(1).
Trải qua các thời kỳ cách mạng, Đảng ta luôn lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng chỉ đạo của Đảng, của dân tộc. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (sửa đổi, phát triển năm 2011) ghi rõ: “Đảng Cộng sản Việt Nam là đ?i ti?n phong c?a giai c?p c?ng nh?n, ??ngội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động,…”(2).
Ngay từ khi vận động thành lập Đảng, Nguyễn Ái Quốc đã truyền bá và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể Việt Nam, thiết kế con Đường cách mệnh khoa học, triệt để mang tầm vóc thời đại. Với nhiều luận điểm cách mạng sáng tạo, Hồ Chí Minh là điển hình chói sáng trong việc giải quyết thành công các vấn đề vì sao một nước nhỏ yếu ở phương Đông bị đô hộ dưới nhiều tầng áp bức, “trong không có dân chủ, ngoài không có độc lập”, kinh tế, văn hóa đều lạc hậu, lại có thể giành thắng lợi trong cuộc cách mạng dân tộc dân chủ? Từ đó, thúc đẩy chủ nghĩa Mác - Lênin sang một giai đoạn mới - giai đoạn tư tưởng Hồ Chí Minh với tầm vóc ý nghĩa thời đại sâu sắc.
90 năm đấu tranh cách mạng, xây dựng và đổi mới đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn kiên định, kiên trì theo đuổi và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, không ngừng thúc đẩy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh lên tầm cao mới. Cách mạng Việt Nam nhờ đó đã giành được thắng lợi vĩ đại trong công cuộc giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH), mở ra con đường đổi mới xã hội chủ nghĩa (XHCN) với những bước đi đột phá và đạt được nhiều thành tựu có ý nghĩa lịch sử.
Nhờ kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam từng bước giải đáp có hệ thống hàng loạt vấn đề lý luận cơ bản về độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, về Đảng cầm quyền, về Nhà nước pháp quyền XHCN,… về các vấn đề mới, các mối quan hệ lớn trong phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, tiếp tục thúc đẩy sức sống vĩ đại của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong những hoàn cảnh mới.
Hiện nay, trước những thay đổi mau lẹ và diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, xuất hiện nhiều loại hình văn hóa, tư tưởng, tác động đến vai trò cầm quyền và vị trí lãnh đạo của Đảng, đòi hỏi Đảng phải luôn “kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam”(3). Dù bất luận trong hoàn cảnh nào, dù khó khăn, thách thức đến mấy, vẫn phải kiên trì lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm tư tưởng chủ đạo, vũ trang cho toàn Đảng, giáo dục toàn dân, nhận thức sâu sắc xu thế phát triển. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng chỉ rõ: “Cách mệnh trước hết phải làm cho dân giác ngộ… Cách mệnh phải giảng giải lý luận và chủ nghĩa cho dân hiểu”(4). Thông qua đó, làm cho quần chúng nhân dân tự giác tiếp nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, không ngừng nâng cao trình độ lý luận, dùng lý luận khoa học chỉ đạo, dẫn đường cho mọi hành động thực tiễn. Đó cũng là quá trình củng cố vững chắc vị trí cầm quyền, vai trò lãnh đạo, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng.
