- Cuối thế kỉ XVIII phong trào đập phá máy móc đốt công xưởng sảy ra mạnh mẽ ở Anh: trong quá trình đấu tranh, giai cấp công nhân đã thành lập các công đoàn
- Từ những năm 30 -40 thế kỉ XIX công nhân đã lớn mạnh, tiến hành đấu tranh chính trị, trực tiếp chống lại giai cấp TS
+ Năm 1831 công nhân thành phố Li - ông khởi nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm, đòi thiết lập chế độ Cộng hòa
+ Năm 1836 - 1847 "phong trào Hiến chương" : mít tinh, biểu tình, đưa kiến nghị đến Quốc hội đòi quyền phổ thông bầu cử, tăng lương, giảm giờ làm
=> Sự trưởng thành trong nhận thức của công nhân từ đấu tranh vũ trang -> kết hợp đấu tranh chính trị + vũ trang
