Khổ 1
a) Gia đình là cội nguồn sinh dưỡng
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
- Nghệ thuật : Cấu trúc đối và được lặp lại
-> Không khí tươi vui, gắn kết gia đình
- Là hình ảnh em bé đang tập đi , tập nói
-> Con lớn lên trong sự yêu thương, che chở của gia đình, chiếc nôi đầu tiên dạy con nên người
=> Con phải khắc ghi, biết ơn
b) Quê hương
Người đồng mình yêu lắm con ơi
- "Người đồng mình" cách gọi thân thương, ấm áp của những người cùng quê hương ,mảnh đất
- Yêu : Yêu quý, tình cảm trìu mến , gắn bó
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
- Động từ cùng phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
-> cuộc sốnglao động vất vả, cần cù, tươi vui của người đồng mình
-> Con lớn lên trong sự tươi vui, khéo léo và lạc quan, yêu đời, tràn ngập niềm vui, tiếng hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
- "Hoa" ẩn dụ cho tâm hồn, lối sống quê hương nuôi dưỡng con
- "Con đường" ẩn dụ cho đường đời
-> Nhân hóa và ẩn dụ diễn tả quê hương vô cùng hào phóng, nghĩa tình
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
-> Mong con yêu và trân trọng gia đình, quê hương bởi cha mẹ cũng được nuôi dưỡng từ những cánh nôi đầu tiên , từ quê hương người đồng mình
Khổ2
a)
- Người đồng mình được lặp lại và động từ "thương"-> mở ra ý mới
-> Thương cuộc sống người đồng mình gian khó , nhọc nhằn, tự hào về quê hương
b) Các phẩm chất cao đẹp
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
- Phép đối và tính từ "cao,xa" diễn tả khoảng cách không gian
-> Ý chí nghị lực phi thường
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
- Mong ước con kế tục phát huy truyền thống
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
- Điệp từ và hình ảnh cụ thể "thung, đá"
-> Cuộc sống gian nan đầy tình nghĩa
-> Người đồng mình yêu quê hương, gắn bó nghĩa tình , thủy chung
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
- Diễn đạt của người người miền núi
- Thành ngữ và phép ẩn dụ , so sánh
-> phóng khoáng, mạnh mẽ , mát lành như sống suối
-> súc sống bền bỉ, mạnh mẽ , là niềm tin cha đặt nơi con
-> Lời trao gửi thế hệ
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
-> Sự chất phác , giản dị, hồn nhiên , thật thà
-> Người đồng mình giàu lòng tự trọng, ý chí, niềm tin, khát vọng xây dựng quê hương -> không nhỏ bé về mặt tâm hồn
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
- Hình ảnh "tự đục đá kê cao" quê hương
-> Cuộc sống hằng ngày của người đồng mình, cũng là hình ảnh ẩn dụ
-> Lòng tự tôn dân tộc, xây dựng quê hương và đắp nên những phong tục tốt đẹp
=> Con xứng đáng với truyền thống đó, dù cuộc sông khó khăn cũng không được nhỏ bé, tầm thường
