BÀI 1: SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1 Sơ đồ mạch điện

Chốt dương của các dụng cụ đo điện có trong sơ đồ phải được mắc về phái điểm A.

1.2. Tiến hành thí nghiệm

Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 1.1
Dòng điện chạy qua vôn kế có cường độ rất nhỏ nên có thể bỏ qua, vì thế ampe kế đo được cường độ dòng điện chạy qua đoạn dây dẫn đang xét.

2. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế.

2.1. Dạng đồ thị

Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I và U là một đường thằng đi qua gốc tọa độ (U = 0, I = 0)

2.2. Kết luận

Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần
Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây đẫn đó

3.Bài tập minh họa

Bài 1.

Khi đặt vào hai đầu dây dẫn một hiệu điện thế 12V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,5 A. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó tăng lên đến 36V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng bấy nhiêu lần

Mà ta thấy lúc chưa tăng hiệu điện thế thì hiệu điện thế gấp 3 lần cường độ dòng điện

Sau khi tăng lên 36V thì cường độ dòng điện cũng tăng lên 3 lần vậy cường độ dòng điện là I = 0,5 x 3 = 1,5 A

Vậy cường độ dòng điện là 1,5A

Bài 2.

Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn là 1,5 A khi nó được mắc vào hiệu điện thế 12V. Muốn dòng điện chạy qua dây dẫn đó tăng thêm 0,5A thì hiệu điện thế phải là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải:

Lúc đầu ta thấy hiệu điện thế gấp 12: 1,5 = 8 lần cường độ dòng điện

Vì Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng bấy nhiêu lần

Sau khi tăng cường độ dòng điện lên: 2A thì hiệu điện thế là : 12x 8 =96 V

Bài 3:

Một dây dẫn được mắc vào hiệu điện thế 6V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 0,3A. Một bạn học sinh nói rằng: Nếu giảm hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn 2V thì dòng điện chạy qua dây khi có cường độ là 0,15A. Theo em kết quả này đúng hay sai? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

Nếu I = 0,15 A là sai vì đã nhầm là hiệu điện thế giảm đi 2 lần. Theo đầu bài, hiệu điện thế giảm đi 2 V tức là còn 4 V. Khi đó cường độ dòng điện là 0,2 A.

4. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Khi đặt hiệu điện thế 12V vào hai đầu một dây dẫn thì dòng điện chạy qua nó có cường độ 6mA. Muốn dòng điện chạy qua dây dẫn đó có cường độ giảm đi 4mA thì hiệu điện thế là:

A. 3V

B. 2V

C. 8V

D. 4V

Đáp án : D

Câu 2: Vôn kế có công dụng

A. Đo cường độ dòng điện.

B. Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế.

C. Đo công suất dòng điện

D. Đo hiệu điện thế.

Câu 3: Nếu tăng hiệu điện thế giữa hai đầu một dây dẫn lên 4 lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn này thay đổi như thế nào?

A. Giảm 4 lần