Soạn bài Thương Vợ- Trần Tế Xương. Giáo án ngữ văn 11 soạn theo 5 hoạt động, định hướng phát triển năng lực học sinh
Ngày soạn: 3/9/2017
Tuần 3: Tiết: 9- Đọc văn:

THƯƠNG VỢ.
( Trần Tế Xương )

Mục tiêu bài học.
1.Kiến thức:
– Hình ảnh người vợ tần tảo, đảm đang, giàu đức hi sinh và ân tình sâu nặng cùng tiếng cười tự trào của Tú Xương.
– Phong cách Tú Xương : cảm xúc chân thành, lời thơ giản dị mà sâu sắc, kết hợp giữa trữ tình và trào phúng
2.Kĩ năng:
– Đọc – hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
– Phân tích, bình giảng thơ
3.Thái độ : yêu mến, kính trọng đức hi sinh của người vợ, người mẹ Việt Nam
4. Năng lực:
– Năng lực chung: NLGQ vấn đề, NL hợp tác, NL tự học, NL sáng tạo
– NL đặc thù: Nl giao tiếp tiếng Việt, Nl cảm thụ văn học
B-SỰ CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS :
GV: SGK, SGV, tài liệu tham khảo
HS: SGK, tài liệu tham khảo
C-TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP :
Ổn định tổ chức. SS:…………….Vắng:…………………………………………………..
Kiểm tra bài cũ. Kiểm tra vở soạn của Hs
Tiến trình dạy hoc:
Hoạt động 1: Khởi động
– Mục tiêu: Dẫn dắt, tạo tâm thế cho HS tìm hiểu bài thơ
– PP. kĩ thuật dạy học: Nêu vấn đề, gợi mở.
GV:Vào bài:Trong xã hội phong kiến thân phận người phụ nữ bao giờ cũng gắn liền với vất vả khó khăn, thậm chí còn gắn liền với những bi kịch. Sự cảm thông của xã hội với họ là cần thiết nhưng cần thiết nhất có lẽ là tình cảm của chính những thành viên trong gia đình.Đó là động lực để họ vươn lên hoàn thành trách nhiệm của mình. Tú Xương là một người chồng đã thấu hiểu những khó khăn vất vả của vợ . Qua bài “Thương vợ” chúng ta sẽ thấy rõ hơn điều đó.
Hoạt động 2: HĐ hình thành kiến thức
– Mục tiêu: + Giúp HS cảm nhận được hình ảnh người vợ tần tảo, đảm đang, giàu đức hi sinh và ân tình sâu nặng cùng tiếng cười tự trào của Tú Xương.
+ HS thấy được phong cách Tú Xương : cảm xúc chân thành, lời thơ giản dị mà sâu sắc, kết hợp giữa trữ tình và trào phúng
+ HS biết Đọc – hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại
+ Giáo dục HS yêu mến, kính trọng đức hi sinh của người vợ, người mẹ Việt Nam
Phương pháp thực hiện:GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp gợi tìm, kết hợp các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.

Hoạt động của Gv và HSNội dung cần đạt
Bước 1: Tìm hiểu vài nét về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của tác giả
? Dựa vào phần Tiểu dẫn trong SGK, hãy giới thiệu những nét cơ bản về con người và sự nghiệp của Trần Tế Xương?
HS trình bày
GV cung cấp thêm kiến thức: Cuộc đời gắn liền với bi kịch thi cử: học giỏi, thông minh nhưng cá tính của người nghệ sĩ ko làm sao khuôn nổi vào các phép tắc luật lệ của chốn trường thi. Tám khoa chưa khỏi phạm trường quy, ông đi thi từ năm 17 tuổi (1886), đến lần thứ 4 (1894) mới đỗ tới rốt bảng (tú tài thủ thiêm – lấy thêm). Trải qua 4 khoa thi nữa cho đến năm 1906 vẫn ko sao vượt khỏi danh vị tú tài.
Gv giảng: Tiếng cười trong thơ Tú Xương có nhiều cung bậc: châm biếm sâu cay, đả kích quyết liệt.. Trong mảng thơ trữ tình, ông thể hiện nỗi u hoài trước sự thay đổi của làng quê, tâm sự bất mãn với đời.
Bước 2: Tìm hiểu vài nét về tác phẩm
GV: Hãy xác định thể loại và đề tài của tác phẩm.
1 Hs trả lời
GV giảng :
Một số TP: Quan tại gia; Văn tế sống vợ; Tự cười mình; Hỏi mình; Đau mắt; Thầy đồ dạy học;…
Bà Tú là đề tài quan trọng trong thơ TX. Khác với nhiều nhà thơ khác chỉ viết về người vợ sau khi đã qua đời, TX viết khá nhiều thơ về vợ ngay khi bà còn sống. Đề tài bà Tú trở thành một hiện tượng độc đáo, có giá trị nhân bản trong thơ ông

Bước 1: GV đọc mẫu, sau đó gọi 2 HS đọc lại bài thơ
GV yêu cầu: Đọc với giọng xót thương, cảm phục khi nói về nỗi vất vả, gian lao, sự đảm đang của bà Tú; tự mỉa, tự trào khi nói về bản thân ông Tú
Bước 2: Tìm hiểu 2 câu đề:

GV: Câu thơ đầu đã giới thiệu ntn về công việc của bà Tú? Những từ quanh năm, mom sông gợi cho em những hình dung gì về công việc của bà T?









? Nội dung câu thơ thứ hai (phá đề) là gì? Cách nói của câu thơ có gì đặc sắc?
HS trả lời

? Tại sao TX ko nói bà Tú nuôi 6 bố con mà lại viết Nuôi đủ năm con với một chồng? Cách diễn đạt này có ý nghĩa gì? Qua hai câu đề, tác giả đã thể hiện tình cảm của ông đối với vợ ntn?
HS thảo luận trong phạm vi bàn, Gv gọi 2-3 HS trả lời
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
a. Cuộc đời, con người
– Trần Tế Xương (1870- 1907) thường gọi là Tú Xương quê ở làng Vị Xuyên , huyện Mĩ Lộc, tỉnh Nam Định .
– Sinh ra và lớn lên trong buổi thực dân xâm lược, Hán học đã suy tàn, thân phận nhà nho càng thấm thía nỗi nhục của người trí thức nô lệ.
– Con người: Cá tính, sắc sảo, phóng túng khó gò vào khuôn sáo trường quy nên dù có tài song thi cử lận đận
b. Sự nghiệp
– Số lượng: khoảng 100 tác phẩm, chủ yếu là thơ Nôm và một số bài văn tế, câu đối, phú.
– Sáng tác của ông gồm hai mảng: trào phúng và trữ tình
Cuộc đời nhiều gian truân nhưng ông đã để lại một sự nghiệp thơ ca bất tử.
2. Bài thơ
– Thể loại: thất ngôn bát cú Đường luật
– Đề tài: viết về người vợ.
– Bố cục: đề, thực, luận, kết
Là một trong những bài thơ hay và cảm động nhất của TX viết về bà Tú.





II. Đọc hiểu văn bản
1. Hai câu đề: Giới thiệu công việc của bà Tú
* Câu 1
– Công việc: Quanh năm buôn bán ở mom sông
+ Quanh năm: triền miên ko ngừng, ko nghỉ, hết ngày này sang ngày khác, hết năm này sang năm khác => nỗi vất vả của một đời người.
+ buôn bán: ko phải là buôn bán lớn, có cửa hàng cửa hiệu nơi phố phường sầm uất, hay một gian hàng, một cái lều con ổn định nơi góc chợ mà chỉ là gồng gánh, buôn bán nhỏ lẻ, lặn lội nơi đầu sông, cuối chợ, lam lũ, vất vả, cực nhọc
+ ở mom sông: địa điểm – dẻo đất nhô ra sông, nơi đầu sóng ngọn gió, chênh vênh, cheo leo, rất dễ sụt lở, mang tính chất tạm bợ, không cố định.
ð Cuộc đời cơ cực, vất ve, phải vật lộn để kiếm sống..
* Câu 2
-“Nuôi đủ”
→ không có ai giúp đỡ, chỉ có mình bà gánh trọn nhiệm vụ nuôi chồng con.
→ không để cho chồng con phải đói khổ.
→ chỉ đủ để nuôi chồng con, không dư thừa, không có của để.
=> Bà Tú đảm đang tháo vát nhưng để nuôi được chồng con thì rất vất vả, khó nhọc.
– “Năm con với một chồng”
+ Nhà thơ tự đặt mình ngang hàng với những đứa con, cho mình là “đứa con đặc biệt”.
+ Từ “với”: Nhà thơ tự cho mình là kẻ ăn bám vợ, ăn theo cùng với những đứa con.
+ 2 vế: 5 con /1 chồng: Số lượng giảm nhưng chất lượng lại tăng: Nuôi ông Tú khổ hơn nuôi 5 đứa con
→ Cách nói đặc biệt với giọng điệu bông đùa, hóm hỉnh.
→ Tiếng cười tự trào: Tác giả cười chính mình, cười một kẻ “ăn không ngồi rồi”, 1 kẻ vô tích sự đã làm cho gánh nặng trên vai người vợ nặng thêm.
→ Gửi gắm tấm lòng cảm thông, biết ơn với người
vợ, đồng thời câu thơ còn là sự ăn năn day dứt của nhà thơ..
* Hai câu thơ vừa giới thiệu công việc của bà Tú vừa là lời kể ghi công lao của bà Tú với chồng con. Phải là người yêu thương vợ hết mực, TX mới có thể hiểu và ghi công của vợ với cha con ông như vậy

Hoạt động 3: HĐ luyện tập
Phương pháp thực hiện: GV tổ chức giờ dạy theo cách phát phiếu học tập, HS viết tại lớp,
Thực hành
+ GV nêu vấn đề GV gợi ý: Nhận xét cách nói của Tú Xương về chuyện bà Tú nuôi đủ 5 con với 1 chồng
+ Gv: Phát phiếu học tập

Đáp án:
– Nuôi đủ nghĩa là không để cho thiếu thốn. Khái niệm đủ với các con là ăn no mặc ấm. Còn với ông Tú thì đủ không chỉ có nghĩa ăn no mắc ấm mà còn là đáp ứng đủ mọi thứ ăn chơi
– Số lương: 5 con với 1 chồng: Một mình bà Tú phải gánh trách nhiệm nuôi đủ sáu người trên vai. Tú Xương khôi hài, trào phúng về đức ông chồng- là chính mình- tự hạ mình, coi mình là thứ con đặc biệt, kẻ ăn theo, ăn bám, ăn tranh với 5 đứa con.

Hoạt động 4 : vận dụng
Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề.

Phương pháp thực hiện: GV nêu vấn đề, gợi ý
Câu hỏi: Những nét đặc sắc trong cuộc đời và sự nghiệp của TTX
Hoạt động 5: TÌM TÒI MỞ RỘNG
Mục tiêu: Giúp HS mở rộng thêm những điều đã học từ tác phẩm
Phương pháp thực hiện: – GV tổ chức giờ dạy theo cách đưa câu hỏi , HS về nhà sưu tầm qua tài liệu tham khảo, qua mạng, .
– Sưu tầm những sáng tác khác của tác giả có cùng đề tài, Tìm đọc tư liệu về cuộc đời và sự nghiệp của Tú Xương

D/ Dặn dò:
– Nắm vững cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Trần Tế Xương
– Đọc và tìm hiểu tiếp bài thơ
Tiết 10
Mục tiêu bài học.
1.Kiến thức:
– Hình ảnh người vợ tần tảo, đảm đang, giàu đức hi sinh và ân tình sâu nặng cùng tiếng cười tự trào của Tú Xương.
– Phong cách Tú Xương : cảm xúc chân thành, lời thơ giản dị mà sâu sắc, kết hợp giữa trữ tình và trào phúng
2.Kĩ năng:
– Đọc – hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
– Phân tích, bình giảng thơ
3.Thái độ : yêu mến, kính trọng đức hi sinh của người vợ, người mẹ Việt Nam

  1. Năng lực:

– Năng lực chung: NLGQ vấn đề, NL hợp tác, NL tự học, NL sáng tạo
– NL đặc thù: Nl giao tiếp tiếng Việt, Nl cảm thụ văn học
B-SỰ CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS :
GV: SGK, SGV, tài liệu tham khảo
HS: SGK, tài liệu tham khảo
C-TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP :

  1. Ổn định tổ chức. SS:…………….Vắng:…………………………………………………..
  2. Kiểm tra bài cũ. Kiểm tra vở soạn của Hs
  3. Tiến trình dạy hoc:

Hoạt động 1: Khởi động
– Mục tiêu: Dẫn dắt, tạo tâm thế cho HS tìm hiểu bài thơ
– PP. kĩ thuật dạy học: Nêu vấn đề, gợi mở.
GV: Thương Vợ là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Tú Xương.Đó là sự đan xen hòa quyện giữa chất trữ tình và chất trào phúng, trong đó trữ tình là cội rễ. Bằng sự thấu hiểu, niềm cảm thông, trân trọng, nhà thơ đã tạo dựng lên hình tượng người vợ tảo tần giàu đức hi sinh. Đồng thời nhà thơ gửi gắm nỗi bi phẫn của một con người có tài có tâm mà đành chấp nhận kiếp sống thừa, đành làm một kẻ vô tích sự. Hôm nay cô trò chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu bài thơ để thấy rõ hơn điều đó
Hoạt động 2: HĐ hình thành kiến thức
– Mục tiêu: + Giúp HS cảm nhận được hình ảnh người vợ tần tảo, đảm đang, giàu đức hi sinh và ân tình sâu nặng cùng tiếng cười tự trào của Tú Xương.
+ HS thấy được phong cách Tú Xương : cảm xúc chân thành, lời thơ giản dị mà sâu sắc, kết hợp giữa trữ tình và trào phúng
+ HS biết Đọc – hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại
+ Giáo dục HS yêu mến, kính trọng đức hi sinh của người vợ, người mẹ Việt Nam
Phương pháp thực hiện:GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp gợi tìm, kết hợp các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.

Hoạt động của Gv và HSNội dung cần đạt
Bước 1: Tìm hiểu 2 câu thực
GV: Trong hai câu thực, hình ảnh bà Tũ được khắc hoạ rõ nét hơn qua những hình ảnh, chi tiết nào?


– GV: Hướng dẫn HS liên hệ với những hình ảnh trong ca dao xưa.
Ca dao:
· Cái cò lặn lội bờ sông / Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non
· Nước non lận đận một mình / Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay


– HS: So sánh và trả lời.

– GV: Chốt lại.

– HS: Nghe và ghi chép.






Bước 2: Tìm hiểu 2 câu luận

GV? Hai câu luận gợi lên những phẩm chất nào của bà Tú? Hãy nhận xét về việc sử dụng nghệ thuật tăng tiến và cách vận dụng thành ngữ của tác giả?
HS trả lời




















? Thông qua việc khắc họa hình ảnh bà Tú trong 6 câu thơ đầu, nhà thơ đã thể hiện tình cảm với vợ ntn?
2 Hs phát biểu
GV nhận xét, chốt.







Bước 3: Tìm hiểu 2 câu kết

GV nêu vấn đề, Hs thảo luận:Có ý kiến cho rằng: Phía sau tiếng chửi là một bi kịch Tú Xương chất chứa, phẫn uất và tê tái. Ý kiến của em ntn?
Sau 3 phút, Gv gọi đại diện trình bày
Gv nhận xét, chốt kiến thức.


GV bình: Đằng sau tiếng chửi mình, chửi đời, chửi xã hội ấy chúng ta thấy những giọt nước mắt của nỗi đau, của tâm trạng phẫn uất, bi kịch Tú Xương. Khi phải chửi, phải văng ra, hẳn là đã đến mức khối tâm sự cần được giải tỏa, sổ ruột sổ gan cho bõ giận. Đó là khối tâm sự chất chứa của những người tài cao, phận thấp, có tài mà phải chấp nhận trở thành kẻ ăn bám vợ, phải ăn theo lũ con để rồi trở thành cái nợ đời của người vợ mà ông rất mực yêu thương.

Bước 4: Tổng kết
– GV: Hãy khái quát lại những nét lớn về nghệ thuật và nội dung của bài thơ.

– HS: Khái quát lại và trả lời.

– GV: Chốt lại.
2. Hai câu thực
– ‘Thân cò”
+ Hình ảnh quen thuộc trong ca dao xưa, ẩn dụ chỉ những người phụ nữ vất vả, tảo tần.
+ “Thân” : Thân thế, số phận mà thường là số phận hẩm hiu, bất hạnh.
→ Nhấn mạnh nỗi vất vả, gian truân của bà Tú và gợi nỗi đau thân phận.
– “ Khi quãng vắng” ( dùng từ “khi” chứ không dùng từ “nơi”)
→ Gợi cả không gian và thời gian
→ Hình ảnh bà Tú trở lên nhỏ bé, đáng thương, tội nghiệp không chỉ trước sự rợn ngợp của không gian mà còn cả sự rợn ngợp của thời gian.
– “ Eo sèo”: Âm thanh của những tiếng kì kèo, kêu ca, cãi vã để tranh hàng, giành khách.
→ Gợi cảnh buôn bán bon chen, xô bồ, đầy những khó nhọc, vất vả.
– “ Buổi đò đông”
+ Con đò đông người
+ Nhiều đò trên sông
→ gợi cảnh đông đúc, chen chúc, xô lấn.
=> hai câu thơ đối nhau rất chỉnh với nghệ thuật đảo ngữ và những từ láy có sức gợi để làm nổi bật hơn những vất vả, nhọc nhằn, gian truân của bà Tú.
=> Thực tình của Tú Xương: xót thương và cảm thông sâu sắc cho người vợ yêu quý của mình

3.2 câu luận
– Một duyên hai nợ
Nhân duyên hay duyên số nợ tình, nợ nghĩa + nợ đời
ð Nợ gấp đôi duyên, duyên ít nợ nhiều. TX tự coi mình là cái nợ đời mà bà Tú phải gánh chịu
– Âu đành phận: cam chịu, chấp nhận, không phàn nàn oán trách .
– Năm nắng mười mưa:
· Nắng mưa: sự vất vả
· Năm mười: số lượng phiếm chỉ, số nhiều, số đếm tăng dần
ð Nhân lên sự vất vả, nhọc nhằn bội phần của bà Tú.
– Dám quản công : Không kể công, kể sức.
→ đức hi sinh cao đẹp, thầm lặng của bà Tú.
=> tác giả đã vận dụng rất khéo léo các thành ngữ và nghệ thuật đối rất chỉnh để làm nổi bật đức tính hi sinh, nhẫn nhịn âm thầm của bà Tú: Bà không sống cho mình mà sống cho chồng, cho con.
=> Sâu thẳm trong vẻ đẹp tâm hồn đó của bà Tú là lòng yêu thương chồng con tha thiết, sâu nặng.
=> Tình cảm tự hào, quý trọng, biết ơn của tác giả.
* Tiểu kết: Bằng tình cảm yêu thương và biết ơn sâu sắc với vợ, Tú Xương đã vẽ nên chân dung chân thực và cảm động về bà Tú đảm đang, hi sinh tất cả vì chồng con. Nhà thơ ko chỉ hiểu và cảm nhận được những lo toan, vất vả, thầm lặng trong việc mưu sinh của người vợ hiền mà còn hiểu và cảm nhận được những suy nghĩ, tình cảm và nỗi niềm sâu kín của vợ mình. Nếu ko có sự cảm thông, tấm lòng yêu thương vợ chân thành, sâu sắc, hẳn Tú Xương ko thể viết nên những vần thơ tri ân cảm động đến vậy.
4. Hai câu kết
– Người chửi: ông Tú
– Đối tượng:
+ Chửi trực tiếp lễ giáo, tập tục pk hà khắc, bất công khiến những người PN vất vả, gian nan mà chẳng được ai biết đến. Chính thói đời ấy đã tạo ra những người đàn ông ăn ở bạc, hờ hững, khiến cho nhiều người PN có chồng mà ko hề được chia sẻ đỡ đần, phải một mình gánh vác công việc.
+ Tự trách, tự rủa mát mát bản thân: chẳng đỗ đạt lại trở thành một anh học trò dài lưng tốn vải vô tích sự với vợ con. tự phán xét, lên án nhận lỗi chân thành yêu thương vợ, ơn vợ, tri ân vợ
– Đằng sau tiếng chửi là nỗi đau chua xót của tác giả khi nhận ra mình là quan tại gia ăn lương vợ Phẫn uất, bi kịch
Bi kịch TX hay chính là bi kịch dở dang của cả một thế hệ trong thời buổi Hán học suy tàn

III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
– Từ ngữ giản dị, giàu sức biểu cảm, vận dụng sáng tạo hình ảnh, ngôn ngữ trong văn học dân gian và trong đời sống hàng ngày.
– Kết hợp nhuần nhuyễn giữa 2 yếu tố: Trữ tình và trào phúng. Tiếng cười trong bài thơ là tiếng cười xót xa, nghẹn ngào.
2. Nội dung
Bài thơ đã khắc họa thành công hình ảnh bà Tú tần tảo, vất vả nhưng đảm đang, giàu đức hi sinh. Đó là vẻ đẹp truyền thống của người mẹ, người vợ Việt Nam. Qua đó, Tú Xương đã bộc lộ tình yêu thương, lòng biết ơn vợ ,tri ân vợ và nhân cách cao đẹp của mình. Tình cảm đó là chiều sâu nhân bản của bài thơ

.
Hoạt động 3: HĐ luyện tập
Phương pháp thực hiện: GV tổ chức giờ dạy theo cách phát phiếu học tập, HS viết tại lớp

HĐ giáo viên và HsNội dung cần đạt
Gv phát phiếu học tập.
HS viết tại lớp
Vận dụng hình ảnh con cò trong ca dao
– Ca dao: Hình ảnh con cò nói về thân phận người phụ nữ lam lũ, vất vả.
– Bài thơ: Hình ảnh con cò nói về bà Tú có phần xót xa, tội nghiệp hơn: thay con cò bằng thân cò gợi nỗi đau thân phận, nhấn mạnh nỗi vất vả gian truân
– Vận dụng thành ngữ: Năm nắng mười mưa
· Nắng mưa: sự vất vả
· Năm mười: số lượng phiếm chỉ, số nhiều, số đếm tăng dần
· tạo nên một thành ngữ chéo vừa cho thấy sự vất vả, gian truân vừa cho thấy đức tính chịu thương chịu khó của bà Tú.

Hoạt động 4 : vận dụng cao
Mục tiêu: Hs vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề.

Phương pháp thực hiện: GV nêu vấn đề, gợi ý
Câu hỏi: Chất trữ tình và chất tự trào hóm hỉnh của ngòi bút TX trong bài thơ Thương Vợ
gợi ý: Chất trữ tình được thể hiện qua cách nhà thơ giới thiệu người vợ. Công việc buôn bán nhọc nhằn, trách nhiệm nặng nề phải đảm đương, lo toan, không ai san sẻ đỡ đần…Hình ảnh gánh nặng gia đình 5 con với 1 chồng phản chiếu cảm xúc nào của tác giả? Có phải chỉ thương, chỉ biết ơn bà Tú hay còn nét cười mỉa mai chế giễu với một chồng- phải để vợ nuôi? Thậm chí nuôi một ông chồng nhơ thế có khi phải nuôi bằng 5 đứa con dồn lại?
Hoạt động 5: TÌM TÒI MỞ RỘNG
Mục tiêu: Giúp HS mở rộng thêm những điều đã học từ tác phẩm

Phương pháp kĩ thuật: Nêu vấn đề, gợi mở

Tìm những từ, hình ảnh, câu vận dụng trong thành ngữ, ca dao dân gian.
– Từ hình ảnh bà Tú trong bài thơ, nghĩ về khổ thơ sau:
Việt Nam, ôi Tổ quốc thương yêu
Trong khổ đau, người đẹp hơn nhiều
Như bà mẹ sớm chiều gánh nặng
Nhẫn nại nuôi con, suốt đời im lặng


D .H
ướng dẫn học bài:
* Củng cố:
– Hình ảnh bà Tú: vất vả, đảm đang, tháo vát, giàu đức hi sinh
– Tình cảm thương yêu quý trọng cùng những tâm sự của nhà thơ.
* Dặn dò.
– Học thuộc lòng bài thơ
– Soạn: Khóc Dương Khuê và Vịnh khoa thi Hương
(Tài liệu sưu tầm )
Xem thêm : Trọn bộ giáo án Ngữ văn soạn theo hướng đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá
Giáo án ngữ văn 10
Giáo án ngữ văn 11
Giáo án ngữ văn 12

Xem thêm : Thương Vợ

Bài viết gợi ý: