Đề bài
Nêu các phương thức biểu đạt chính, phong cách ngôn ngữ,các kiểu câu ( xét về mục đích nói ) trong đoạn văn, ý nghĩa của đoạn văn sau
1.”Hai đứa trẻ”-Thạch Lam
Từ” Tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ” đến “muỗi đã bắt đầu vo ve” (trang 122)
2.”Chữ người tử tù”-Nguyễn Tuân
“Đêm hôm ấy, lúc trại giam tỉnh Sơn…run run bưng chậu mực”(trang 148)
3.”Chí Phèo” – Nam Cao
“Khi Chí Phèo mở mắt thì trời đã sáng lâu …Chao ôi là buồn!”(trang 182)
4.Vội vàng-Xuân Diệu
Câu 5 -> câu 13 ( trong bài này cô cho em biết thêm nghĩa tình thái và nghĩa sự việc nữa nhe cô)
Đáp án
1. hai đứa trẻ
Tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ; từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều. Phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn. Dãy tre làng trước mắt đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời.
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Trong cửa hàng hơi tối, muỗi đã bắt đầu vo ve.
– Phương thức biểu đạt : Miêu tả
-Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
-Theo mục đích nói :Sử dụng kiểu câu trần thuật
-Ý nghĩa: Miêu tả cảnh phố huyện lúc chiều tà, đó là 1 buổi chiều thanh bình, êm ả …làm nền cho tâm trạng nhân vật Liên.
Tác giả chọn thời khắc hoàng hôn – ngày tàn. Cảnh mỗi lúc một tối hơn. Ánh sáng lụi tàn dần. Bóng tối bắt đầu lan tỏa khắp nơi: trên cái chòi, đám mây và lũy tre làng và bao trùm lên cảnh vật, gợi lên từ âm thanh của “tiếng trống thu không (…) vang ra từng tiếng để gọi buổi chiều”, gợi lên từ màu sắc: “Phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”.
Đó là cảnh vật phố huyện nghèo nàn, xơ xác tiêu điều: tiếng muỗi vo ve, tiếng ếch nhái kêu ran, cảnh chợ tàn, trên nền đất chỉ còn rác rưởi, một miền đất như đang lụi tàn trong quên lãng.
2.”chữ người tử tù “-Nguyễn Tuân
“Đêm hôm ấy, lúc trại giam tỉnh Sơn chỉ còn vẳng tiếng mõ trên vọng canh, một cảnh tượng xưa nay chưa từng có, đã bày ra trong một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián.
Trong một không khí khói toả như đám cháy nhà, ánh sáng đỏ rực của một bó đuốc tẩm dầu rọi lên ba cái đầu người đang chăm chú trên một tấm lụa bạch còn nguyên vẹn lần hồ. Khói bốc toả cay mắt, làm họ dụi mắt lia lịa.
Một người tù, cổ đeo gông, chân vướng xiềng đang dậm tô nét chữ trên tấm lụa trắng tinh căng trên mảnh ván. Người tù viết xong một chữ, viên quản ngục lại khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng. Và cái thầy thơ lại gày gò, thì run run bưng chậu mực.”
– Phương thức biểu đạt :Tự sự
-Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
-Theo mục đích nói :Sử dụng kiểu câu trần thuật
-Ý nghĩa: đoạn văn miêu tả cảnh Huấn cao cho chữ viên quản ngục để làm nổi bật chủ đề tác phẩm
Vẻ đẹp của Huấn Cao hiện lên trong đêm viết chữ cho viên quản ngục: Một người hiên ngang, đĩnh đạc, ung dung dậm tô nét chữ. Đây là sự chiến thắng của ánh sáng đối với bóng tối,là sự chiến thắng của cái đẹp, cái cao thượng, đối với sự phàm tục nhơ bẩn, cũng là sự chiến thắng của tinh thần bất khuất trước thái độ cam chịu nô lệ
3.chí phèo
Khi Chí Phèo mở mắt thì trời đã sáng lâu. Mặt trời đã cao, và nắng bên ngoài chắc là rực rỡ. Cứ nghe chim ríu rít bên ngoài đủ biết. Nhưng trong cái lều ẩm thấp vẫn chỉ hơi tờ mờ. Ở đây người ta thấy chiếu lúc xế trưa và gặp đêm thì bên ngoài vẫn sáng. Chưa bao giờ Chí Phèo nhận thấy thế bởi chưa bao giờ hết say.
-Các kiểu câu ( xét về mục đích nói ): câu trần thuật
Câu cảm thán:Tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá!Chao ôi là buồn!
Ý nghĩa: Đoạn văn miêu tả rất tinh tế những cảm nhận sâu sắc của Chí Phèo khi tỉnh rượu , lần đầu tiên hắn cảm nhận được những âm thanh bình dị trong cuộc sống. Tâm trạng : bâng khuâng,lòng mơ hồ buồn, sợ rượu,…->>đó là biểu hiện của sự thức tỉnh trong tâm hồn Chí Phèo.
4.vội vàng -Xuân Diệu
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si;
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,
Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoaì xuân.
– Phương thức biểu đạt: biểu cảm
-Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
-Các kiểu câu ( xét về mục đích nói ): câu trần thuật, câu cảm thán
-Ý nghĩa đoạn thơ:
+Cuộc sống trần gian hiện lên qua đó thật sống động, tươi tốt, đáng yêu, tràn ngập âm thanh, màu sắc , đó là một thiên đường trên mặt đất
+Bộc lộ tình yêu thiên nhiên, yêu đời, tâm trạng vội vàng cuống quýt của Xuân Diệu khi sống giữa cuộc đời này
-Nghĩa sự việc và nghĩa tình thái:( cô làm mẫu cho em 1 câu nhé, các câu khác làm tương tự)
Của ong bướm này đây tuần tháng mật:
Những từ ngữ biểu hiện nghĩa sự việc :Của ong bướm này đây tuần tháng mật
->>câu biểu hiện quan hệ
Nghĩa tình thái:bề ngoài thì khách quan, trung hòa về cảm xúc nhưng trong lòng tác giả đang rất hồ hởi, vui tươi đón nhận cuộc sống, sự cảm nhận cuộc sống lúc nào cùng ngọt ngào như tuần trăng mật…
