NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ
- Lý thuyết
- Thế nào là một vấn để về tư tưởng, đạo lí:
- Là nghị luận, bàn bạc về một vấn đề thuộc lĩnh vưc tư tưởng, đạo đức, lối sống,…của con người.
- Yêu cầu của bài Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí:
- Yêu cầu về nội dung: phải làm sáng tỏ các vấn đề tư tưởng đạo lí bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích,…để chỉ ra chỗ đúng hay chỗ sai) của một tư tưởng nào đó nhằm khẳng định tư tưởng của người viết.
- Yêu cầu về hình thức: bài văn phải có bố cục 3 phần; có luận điểm đúng đắn, sáng tỏ; lời văn phải chính xác, sinh động.
- Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí:
B1: Tìm hiểu đề, tìm ý:
- Tìm hiểu đề: + Đọc kĩ đề
+ Gạch chân các từ ngữ quan trọng
+ Xác định nội dung chính và giới hạn dẫn chứng
- Tìm ý: Đặt ra các câu hỏi để tìm ý
B2: Lập dàn ý
B3: Viết bài
B4: Đọc lại và sửa chữa
- Dàn bài chung của kiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.
- Mở bài: Giới thiệu vấn đề, tư tưởng đạo lí cần bàn luận
- Thân bài: Giải thích, chứng minh nội dung của tư tưởng, đạo lí. Nhận định, đánh giá về tư tưởng, đạo lí trong bối cảnh chung và riêng của cuộc sống.
- Kết bài: Kết luận, tổng kết, nêu nhận thức mới, tỏ ý khuyên bảo hoặc tỏ ý hành động.
- Đề bài áp dụng
Đề bài: Nhạc sĩ Trịnh Công sơn có một điều tâm niệm: “Sông vẫn chảy đời sông, suối vẫn trôi đời suối, sống trên đời cần có một tấm lòng, dù chỉ là để gió cuốn đi…” Em có suy nghĩ gì về tâm niệm của Trịnh Công Sơn. Hãy bày tỏ quan điểm riêng của bản thân mình về tấm lòng trong cuộc sống hôm nay.
- Mở bài: Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có một điều tâm niệm: “Sông vẫn chảy đời sông, suối vẫn trôi đời suối, sống trên đời cần có một tấm lòng, dù chỉ là để gió cuốn đi”
- Thân bài:
- Giải thích ý kiến:
- Hình ảnh con sông, con suối chảy dài theo một lẽ tự nhiên, là một hình ảnh ẩn dụ chỉ người.
- Trong đời sống tất bật, guồng quay của thời gian đã cuốn mọi người xoay quanh nó. Ai cũng tất bật với cuộc sống riêng của mình, ai cũng có những điều phải băn khoăn, trăn trở cho bản thân, gia đình. Nhưng trong cái bận rộn ấy, mỗi người vẫn cần có một tấm lòng “dù chỉ là để gió cuốn đi”, tấm lòng ấy sẽ lan tỏa đến khắp nơi, đến với những con người cần sự cảm thông, yêu thương.
- Suy nghĩ về quan niệm của Trịnh Công Sơn
- “Sông vẫn chảy.....cuốn đi”, đúng vậy, con sông vẫn chảy, con suối vẫn trôi, con người vẫn theo nhịp sống tất bật của cuộc đời nhưng đừng mải cuốn theo nhịp sống hối hả ấy mà quên mất mình, quên mất người. Con người sống vẫn cần có một tấm lòng đến khắp mọi nơi để thế giới này ngập tràn yêu thương.
+ Thật hạnh phúc biết bao khi ta mất niềm tin có một ánh mắt lo lắng dõi theo an ủi.
+Thật hạnh phúc biết bao khi ta vấp ngã có một bàn tay nắm lấy dìu ta vững bước.
+ Sẽ đẹp hơn biết bao nếu cuộc sống có những ánh mắt yêu thương, có những cái nắm tay sẻ chia, có những lời động viên an ủi, có tình yêu xuất phát từ tấm lòng chân thành của mỗi người.
- Nhưng nếu ai cũng chỉ sống cho riêng mình thì sao?
+ Chắc hẳn cuộc sống sẽ tẻ nhạt, lạnh giá trong sự vô cảm của mọi người.
+ Mỗi khi ta gặp khó khan, thiếu đi niềm tin cũng chẳng ai quan tâm và ta sẽ ngã gục trước sự bi quan
+ Có những con người nghèo khổ, hoạn nạn, cần sự giúp đỡ cũng sẽ chết dần trong cô đơn, tủi cực, trong sự lạnh giá tình người.
- Quan niệm về tấm lòng trong cuộc sống hôm nay
- Trong cuộc sống tất bật hiện nay, tình cảm trở nên mong manh như sợi chỉ trước sự vô tâm của một số người.
- Cuộc sống phát triển, nền kinh tế thị trường có nhiều những biến động, con người chạy theo đồng tiền nhiều khi đánh mất chính mình, vì đồng tiền mà gây tội ác, đẩy bao người vô tội vào cảnh khốn cùng.
+ Có những người chồng ham mê cờ bạc mà phá bỏ hạnh phúc gia đình, tài sản kiệt quệ để lao vào những cuộc đỏ đen.
+ Có những người ocn lừa cha lừa mẹ lấy đất, huynh đệ tương tàn.
+ Có những người qua đường thấy kẻ gặp nạn cũng thờ ơ, vô cảm, mặc kệ tính mạc người khác.
- Nhưng cuộc sống bộn bề này vẫn chưa hết hi vọng vì có những con người tốt bụng, những tổ chức nhân đạo
+Anh Nguyễn Văn Nam: nhảy xuống dòng nước chảy xiết cứu người
+ Anh Trần Hữu Hiệp: Nhường áo phao cho một thai phụ trong một vụ chìm phà rồi anh hi sinh.
+ Các hoạt động tình nguyện, thiện nguyện của các bạn thanh niên tình nguyện như hiến máu,....
+ Làng trẻ em SOS, các trung tâm cứu trợ trẻ em, người khó khăn, người tàn tật được mở ra đi vào hoạt động.
- Kết bài: Đúng như Trịnh Công Sơn đã từng nói : “Sống trên đời cần có một tấm lòng” . Tấm lòng trong cuộc sống hiện nay sẽ đẹp hơn biết bao nếu mỗi người biết sống bằng cả trái tim mình.
