Soạn bài chỉ từ
I. Chỉ từ là gì?
1. Những từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho danh từ đứng trước nó.
- Nọ bổ nghĩa cho ông vua.
- Ấy bổ sung nghĩa cho viên quan
- Kia bổ sung nghĩa cho đồng làng
- Nọ bổ sung nghĩa cho cha con.
2. Cụm từ có nọ, ấy, kia nọ đều:
- Chỉ trỏ vào sự vật.
- Xác định được các sự vật trong không gian, thời gian.
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu.
1. Thuộc phần Ghi nhớ trang 138.
2. Tìm và xác định chức vụ của chỉ từ:
a. Đó // là một điều chắc chắn.
(Chủ ngữ)
b. Từ đấy, nước ta // chăm nghề…
(Trạng ngữ)
III. Luyện tập
1. Tìm và xác định ý nghĩa, chức vụ của chỉ từ.
a. … chọn hai thứ bánh ấy (…)
- ấy thay thế cho “của Lang Liêu”.
- ấy làm phụ ngữ cho cụm danh từ “hai thứ bánh”.
b. Đẩy, đây ở hai dòng thơ đều làm trạng ngữ chỉ thời gian hiện tại.
c. Nay ta đưa […]: chỉ từ làm trạng ngữ chỉ thời gian hiện tại.
d. Từ đó: chỉ từ làm trạng ngữ chỉ không gian.
2. Thay chỉ từ.
Đến “chân núi Sóc” thay thành “Đến đó”
Làng bị “lửa thiêu” cháy thành “làng đó”
- Thay như vậy là để tránh lặp lại địa điểm không gian đã nói. Câu văn bớt cồng kềnh, nặng nề và lưu loát.
3. Các chủ từ.
- Năm ấy
- Chiều hôm đó
- Đêm nay
Đây là 3 chỉ từ tham gia làm trạng ngữ chỉ thời gian. Ta khó có thể thay những từ khác vì cổ tích ưa dùng thời gian khó xác định để đưa ta về một thời xưa, tích cũ.
