Soạn bài ôn tập làm văn lớp 11 HK 2
I. Gợi ý ôn tập nội dung kiến thức
Câu 1. Lập bảng thống kê, phân loại các bài học phần làm văn trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 11. (Các em tự làm bài học này học sinh tự làm)
Câu 2. Trình bày quan niệm, yêu cầu và cách thức tiến hành các thao tác lập luận: so sánh, phân tích, bác bỏ, bình luận.
Gợi ý dựa vào các bài học về các thao tác lập luận, chọn kiến thức điền vào bảng sau:
| Trình bày Thao tác lập luận | Quan niệm | Yêu cầu | Cách thức tiến hành |
| Phân tích |
|
|
|
| So sánh |
|
|
|
| Bác bỏ |
|
|
|
| Bình luận |
|
|
|
Câu 3.Yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản nghị luận:
Gợi ý: Dựa vào bài Tóm tắt văn bản nghị luận trình bày:
- Yêu cầu tóm tắt văn bản nghị luận.
- Cách thức tóm tắt.
Câu 4. Yêu cầu và cách thức viết tiểu sử tóm tắt.
Gợi ý: Dựa vào bài viết tiểu sử tóm tắt và bài viết bản tin để trình bày.
II. Gợi ý luyện tập
Câu 1. Trong văn bản về luân lí xã hội ở nước ta; Phan Châu Trinh vận dụng chủ yếu các thao tác lập luận:
- Phân tích.
- So sánh.
- Bác bỏ.
- Bình luận.
Các em dựa vào văn bản để chỉ rõ hiệu quả từng thao tác lập luận trên.
Câu 2. Khi phân tích nội dung câu danh ngôn “Thất bại là mẹ thành công” các em có thể tiến hành theo trình tự:
- Phân tích những lí do để người ta có câu nói đó:
+ Mỗi lần thất bại người ta rút ra được những bài hoc kinh nghiệm quý giá.
+ Thất bại mà không nản chí cũng là một cách rèn luyện bản lĩnh cho con người.
+ Từ thất bại mà người ta có thể nảy sinh những ý tưởng, cách thức hoàn thành công việc tốt hơn dự định ban đầu.
- Dựa vào dẫn chứng trong đời sống thực tế để chứng minh những lí do đã nêu ở trên.
- Trong quá trình phân tích có thể lồng vào thao tác bác bỏ quan niệm sai lầm (sợ thất bại nên không dám làm hoặc bi quan chán nản khi thất bại…)
Câu 3. Phân tích tác dụng của việc vận dụng thao tác lập luận bác bỏ trong đoạn trích (Trích ở phần luyện tập trong bài học).
- Quan niệm mà tác giả hướng tới để bác bỏ trong đoạn trích là: Con người không biết sợ trước cái tài, cái đẹp, cái thiên lương là hạng người hèn hạ, thô bỉ, đồi bại nhất.
- Trình tự của lập luận bác bỏ đi từ bao quát đến cụ thể:
+ Kẻ nào sợ nhiều thứ, nhất là quyền thế và đồng tiền nhưng không sợ cái tài, cái đẹp, cái thiên lương (loại này chắc không ít) thì đó là hạng người hèn hạ nhất.
- Tác dụng của lập luận bác bỏ nhằm đề cao giá trị tư tưởng của tác phẩm Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân.
