Tập thơ “Nhật kí trong tù của Hồ Chí Minh”
I ) Hoàn cảnh sáng tác:
_ Mùa thu năm 1942 với tư cách là Đại biểu mặt trận Việt Minh và phân bộ quốc tế phản xâm lược, Bác đã lên đường sang Trung Quốc để tranh thủ sự viện trợ của thế giới cho cách mạng VN.
_Ngày 27/8/1942 Bác đã đến xã Túc Vinh, huyện Túc Bảo tỉnh Quảnh Tây, ở đây Người đã bị bọn hương cảng Trung Quốc bắt giữ vì nghi là Hán gian.
_Chúng đã giam cầm đày đọa Bác rất dã man ( chuyển Bác qua 18 nhà giam của 13 huyện trong vòng 13 tháng cùng nhiều hình thức tra tra tấn khác ).
_Trong thời gian bị giam cầm Bác đã dufnh thơ để ghi lại những điều mắt thấy tai nghe và để trang trải nỗi lòng mình.
II )Một số điểm cần lưu ý về tập thơ:
_Dung lượng: gồm 134 bài thơ chữ Hán, trong đó có 126 bài thơ tứ tuyệt.
_Đề tài chính: Hiện thực chế độ nhà tù Tưởng Giới Thạch và những tâm sự của Bác .
III ) Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tập thơ:
1 Giá trị nội dung:
a)Bức tranh nhà tù và một phần XH Trung Hoa dân quốc:
_Tác giả đã ghi lại những điều mắt thấy tai nghe trong cuộc sống hàng ngày ở nhà tù và trên đường chuyển lao. Tập thơ tái hiện được bộ mặt nhà tù đen tối của Quốc dân Đảng Trung Quốc. Tập thơ xem như một cuốn phim tư liệu có sức phê phán mạnh mẽ. Hơn thế nữa tập thơ còn cho thấy một phần thực trạng XH Trung Quốc những năm 1942, 1943 (Lai Tân , cháu bé trong ngục Tân Dương ).
b)Bức chân dung tinh thần tự họa của Hồ Chí Minh:
_Tập thơ khắc họa một tấm gương nghị lực phi thường, một bản lĩnh vĩ đại không gì lung lặp được.
_Đó là một tâm hồn yêu nước thiết tha và khao khát tự do ( Không ngủ được, Tiễn bạn, Đêm không ngủ ). Đó là một tâm hồn nghệ sĩ tài hao, một trí tuệ linh hoạt , sắc nhọn. Một mặt rất nhạy cảm đối với vẻ đẹp của thiên nhiên, dễ xúc động trước những cảnh ngộ thương tâm của con người, Một mặt từ những chi tiết thông thường của đời sống có thể rút ra bài học về đấu tranh cách mạng, rèn luyện đạo đức.
_Bao trùm lên tất cả là tấm long yêu thương bao la với nhân loại cần lao, với cuộc sống trần thế còn nhiều đau khổ. Đó là tấm lòng nhân đạo đạt đến mức độ quên mình: ít quan tâm đến nỗi khổ rất lớn của mình nhưng lại hết sức nhạy cảm và sẵn sàng chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn, sướng khổ dù nhỏ nhặt của những người xung quanh.
Tập thơ Nhật kí trong tù đã thành ra tập nhật kí tâm tâm tình trong ngục có khả năng làm sống dậy cả một nhân loại với biết bao số phận cụ thể và rất đáng thương. Với Bác giữa cái nhân loại cùng khổ ấy không có chút phân biệt mà trái lại rất chan hòa trong tình bè bạn. 2Giá trị nghệ thuật:
Là tập thơ phong phú, đa dạng và độc đáo.
_Ở nội dung phản ánh hiện thực Bác đã sử dụng nhiều yếu tố tự sự, bút pháp tả thực có tính hướng ngoại, sử dụng bút pháp châm biếm với nhiều cung bậc và giọng điệu khác nhau, khi thẳng thừng bốp chát, khi giễu cợt nhen nhàng, khi mỉa mai cười cay đắng và xót xa.
_Ở những bài thơ thể hiện tâm sự, trang trải nỗi lòng thì người Người lại sử dụng chủ yếu bút pháp trữ tình độc đáo có tính hướng nội sâu sắc.
_Tập thơ là sự thống nhất hài hòa giữa những điều tưởng như trái ngược: lãng mạn và hiện thực, tả thực và trữ tình, cổ điển và hiện đại, chất trữ tình và chất thép, . . .
Tài liệu được đóng góp bởi Mơ Cao
Xem thêm: Tuyển tập đề thi về các tác phẩm lớp 11
