1. Nội dung :
Các dân tộc trên Đất nước Việt Nam là anh em một nhà, có chung một tổ tiên.
2. Giải nghĩa từ khó :
- Con dúi : loài thú nhỏ, ăn củ và rễ cây, sống trong hang đất.
- Sáp ong : chất mềm, dẻo do ong mật luyện để làm tổ.
- Nương : đất trồng trên đồi, núi hoặc bãi cao ven sông.
- Tổ tiên : những người đầu tiên sinh ra một dòng họ hay dân tộc.
3. Phương pháp
- Đọc diễn cảm, ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy.
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa của bài và từ khó.
- Trả lời câu hỏi theo nội dung của bài.
- Kể chuyện dựa theo những chi tiết chính.
4. Trả lời câu hỏi:
1) Con dúi mách hai vợ chồng người đi rừng điều gì ?
Dúi báo sắp có mưa to gió lớn làm ngập lụt khắp nơi và khuyên họ hãy tìm chuẩn bị cách phòng lụt.
2) Hai vợ chồng làm cách nào để thoát nạn lụt ?
Hai vợ chồng lấy khúc gỗ to, khoét rỗng, chuẩn bị thức ăn đủ bảy ngày, bảy đêm, rồi chui vào đó, bịt kín miệng gỗ bằng sáp ong, hết hạn bảy ngày mới chui ra.
3) Có chuyện gì lạ xảy ra với hai vợ chồng sau nạn lụt ?
Người vợ sinh ra một quả bầu. Sau một lần đi làm nương về, hai vợ chồng nghe thấy tiếng cười đùa trong bếp. Họ dùi quả bầu bỗng thấy những con người bé nhỏ nhảy ra.
4) Hãy kể thêm tên một số dân tộc trên đất nước ta.
Tên một số dân tộc trên đất nước ta : Tày, Hoa, Khơ-me, Nùng, Mnông, Tà Ôi, Xơ Đăng, Chăm, Gia Rai, Sán Dìu, …
5) Hãy đặt tên khác cho câu chuyện.
Em có thể đặt tên khác cho truyện như : Nguồn gốc dân tộc Việt Nam, Qủa bầu lạ,…
5. Kể chuyện
1) Dựa theo các tranh sau, kể lại các đoạn 1 và 2 của Chuyện quả bầu :
Gợi ý :
- Tranh 1 : Hai vợ chồng đi rừng bắt được con dúi. Dúi xin tha mạng và báo cho hai vợ chồng biết sắp có mưa lớn gây ngập lụt. Nó mách cho hai người biết cách chuẩn bị để thoát nạn.
- Tranh 2 : Hai vợ chồng chui ra từ thân cây gỗ khoét rỗng. Mặt đất vắng tanh không có một bóng người.
2) Kể lại đoạn 3 :
Gợi ý :
- Người vợ sinh ra quả bầu.
- Hai người thấy có tiếng lao xao trong quả bầu.
- Những người con bé nhỏ sinh ra từ quả bầu.
Người vợ sinh ra một quả bầu, thấy chồng buồn, chị cất lên giàn bếp. Một lần đi làm về, hai vợ chồng nghe thấy tiếng lao xao. Khi dùi vào quả bầu, bất ngờ những đứa trẻ nhảy ra. Nhanh nhảu nhất là trẻ Khơ-mú người còn dính than đen nhẻm, tiếp theo là những đứa trẻ người Thái, người Mường, người Dao, người Hmông, Ê-đê, người Ba-na, người Kinh... lần lượt theo ra.
Đó chính là tổ tiên của các dân tộc anh em trên đất nước ta ngày nay.
3) Kể lại toàn bộ câu chuyện theo cách mở đầu dưới đây :
Đất nước ta có 54 dân tộc anh em. Mỗi dân tộc có tiếng nói riêng, có cách ăn mặc riêng. Nhưng tất cả các dân tộc ấy đều sinh ra từ một mẹ. Chuyện kể rằng :
Ngày xưa, có hai vợ chồng đi rừng bắt được con dúi. Dúi xin tha mạng và báo cho hai vợ chồng biết sắp có mưa lớn gây ngập lụt. Nó mách cho hai người biết cách chuẩn bị để thoát nạn. Sau bảy ngày, hai vợ chồng chui ra từ thân cây gỗ khoét rỗng. Mặt đất trở nên vắng tanh không có một bóng người.
Ít lâu sau, người vợ sinh ra một quả bầu, thấy chồng buồn, chị cất lên giàn bếp. Một lần đi làm về, hai vợ chồng nghe thấy tiếng lao xao. Khi dùi vào quả bầu, những con người nhỏ bé nhảy ra. Người Khơ-mú dính than nên hơi đen, tiếp theo sau là người Thái, Mường, Dao, Hmông, Ê-đê,… Đó là tổ tiên của các dân tộc anh em trên đất nước ta.