Soạn bài Vượt thác (Võ Quảng):
I. Tìm hiểu chung:
2. Tác giả và tác phẩm:
2. a: Tác giả:
_ Sinh năm 1920 - 2007, quê ở Quảng Nam.
_ Là nhà văn chuyên chuyên viết truyện cho thiếu nhi.
2. b: Tác phẩm:
_ Xuất xứ: Chương XI của truyện "Quê nội".
_ Trình tự miêu tả: Miêu tả dòng sông Thu Bồn và cảnh hai bên bờ sông theo con thuyền mà dượng Hương Thư chỉ huy.
_ Phương thức biểu đạt: Miêu rả.
3. Bố cục:
Phần 1: Từ đầu ... "thác nước" `->` Cảnh thiên nhiên.
Phần 2: Tiếp ... "Cổ Cò" `->` Cảnh vượt thác.
Phần 3: Còn lại `->` Cảnh vật sau khi thuyền vượt thác.
II. Phân tích:
1. Cảnh thiên nhiên:
1. a: Cảnh dòng sông Thu Bồn:
$_{*}$ Đoạn sông ở vùng bằng phẳng:
_ Êm đềm, thơ mộng, thuyền bè tấp nập.
_ Hai bên bờ: bãi dâu bạt ngàn `->` Trù phú.
$_{*}$ Đoạn có nhiều thác ghềnh:
_ Nước:
$_{+}$ Từ trên cao phóng giữa hai vách đá.
$_{+}$ Dựng đứng chảy đứt đuôi rắn.
`=>` Qua biện pháp tu từ so sánh đã gợi lên sự hiểm trở, dữ dội của dòng sông.
$_{*}$ Cảnh dòng sông ở đoạn cuối sau khi vượt thác:
_ Chảy quanh co `->` Đã bớt hiểm trở.
`->` Êm đềm, thơ mộng.
$_{*}$ Thiên nhiên thay đổi qua từng vùng: Êm đềm, thơ mộng đến dữ dội, hiểm trở rồi lại bằng phẳng, hiền hòa. Gợi lên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, đẹp, cổ kính, nguyên sơ, đầy sức sống.
1. b. Cảnh hai bên bờ:
_ Bãi dâu.
_ Cây cổ thụ:
$_{+}$ Dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.
$_{+}$ Nom xa như những cụ già.
`=>` Biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa, cảnh vật hùng vĩ.
2. Nhân vật dượng Hương Thư:
a. Ngoại hình:
_ Hình dáng: rắn chắc, mạnh mẽ.
b. Cử chỉ, hành động: mạnh mẽ, quả cảm.
_ Động tác:
$_{+}$ Đứng sau, lái co người, phóng.
$_{+}$ Ghì chặt.
$_{+}$ Thả sào, rút sào.
`=>` Các động từ được sử dụng để diễn tả cường độ, nhịp điệu lao động khẩn trương, thể hiện sự tập trung cao độ và kinh nghiệm, ý chí của dượng Hương Thư.
III. Tổng kết:
a. Nghệ thuật:
_ Tả người, tả cảnh sinh động, hấp dẫn.
_ Biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa.
b. Nội dung:
_ Bài văn miêu tả cảnh vượt thác của con thuyền trên sông Thu Bồn, làm nổi bật vẻ hùng dũng sức mạnh của con người lao động trên nền cảnh thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ.
