Vào đời vua Hùng Vương thứ 6 , có 2 vợ chồng ở làng gióng có tiếng phúc đức nhưng vẫn chưa có nổi 1 đứa con
Một hôm bà vợ đi ra đồng thì thấy 1 vết chân to , bà thấy lạ liền đặt chân vào để xem là thua kém bao nhiêu . Không ngờ về đến nhà bà liền có thai , sau khi 12 tháng bà đã sinh ra 1 cậu bé khôi ngô tuấn tú . Hai vợ chồng mừng lắm . Nhưng lạ thay ! đứa trẻ này lên 3 vẫn không biết nói , biết cười , cũng chả biết đi . Lúc bấy giờ , nước ta bị giặc Ân xâm phạm , nhà vua liền sai sứ giả đi tìm người tài cứu nước . Khi đi qua làng Gióng , đứa trẻ nghe thấy tiếng giao liền cất tiếng nói : " Mẹ ra mời sứ giả vào đây " . Sứ giả vào đứa bé liền bảo : " Ông về chuẩn bị cho ta 1 con ngựa sắt , 1 cái roi sắt vaf1 tấm áo sắt " sứ giả nghe vậy mừng lắm liền chạy về tâu với vua . Từ hôm sau khi gặp sứ giả chú bé lớn nhanh như thổi . Bây giờ , giặc đã đến chân núi Trâu , vừa hay sứ giả mang đồ đến , chú bé vươn vai 1 cái bỗng biến thành tráng sĩ . Một mình ra trận cứu nước , bỗng roi sắt gãy , cậu bèn nhổ tre nên quất giặc . Sau khi đánh tan giặc , chú đến chân núi Sóc , cởi bỏ áo giáp sắt , rồi cả người lẫn ngựa cùng bay lên trời . Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ tại quê nhà
