Vế đầu của câu thơ thứ nhất, tác giả đã đề cập đến loài chim tu hú: “Khi con tu hú gọi bầy”. Tu hú gọi bầy đến Nhan đề bài thơ sử dụng hình ảnh con chim tu hú để gợi mở cảm hứng, cảm xúc chung cho toàn bài thơ. Nhan đề này có giá trị hóa dụ và giá trị liên tưởng cao.Khi nghe tiếng chim con tu hú tác giả đã cảm nhận được mùa hè đang đến. Chính điều đó đã đánh thức cảm giác cô đơn và muốn thoát khỏi cảnh tù đày . Việc sử dụng hình ảnh chim tu hú cũng như lấy tên loài chim này để đặt tên cho bài thơ là một yếu tố rất quan trọng góp phần làm nên sự độc đáo của bài thơ cũng có ý nghĩa sâu sắc.
"Khi con tu hú" là vế phụ của một câu. Tên bài thơ đã gợi mở mạch cảm xúc của toàn bài, khi tiếng chim tu hú vang lên, đó là tín hiệu của mùa hè rực rỡ, sự sống tưng bừng của khoảng trời tự do và tác động mạnh mẽ đến tâm hồn người tù cách mạng.
