Trong lịch sử, ta đã biết được chiến thắng Bạch Đằng là chiến thắng quan trọng trong sự nghiệp giữ gìn nền hào bình của dân tộc Việt. Sông Bạch Đằng là một nhánh của sông Kinh Thầy đổ ra biển, mà lại nằm giữa vùng Quảng Ninh và Hải Phòng. Tại nơi đây, Ngô Quyền đã đánh tan quân xâm lược Nam Hán, bắt sống Hoằng Thao. Năm 1288, khi mà nhà Trần đã tiêu diệt giặc Nguyên – Mông, bắt sống Ô Mã Nhi. Đây là chiến thắng vẻ vang ghi dấu ấn trong lịch sử dân tộc.
– Đoạn 1 (từ “Khách có kẻ … luống còn lưu”): Ở đoạn này đã lột tả được biết bao nhiêu cảm xúc lịch sử của nhân vật khách trước cảnh sắc của sông Bạch Đằng.
– Đoạn 2 (đoạn tiếp theo đến “nghìn xưa ca ngợi”): Đây cũng chính là lời của các bô lão mà kể với nhân vật khách về biết bao nhiêu những chiến công lịch sử trên sông Bạch Đằng.
– Đoạn 3 (đoạn tiếp theo đến “chừ lệ chan”): Thể hiện được một sự suy ngẫm bình luận của các bô lão về những chiến công hiển vinh xưa.
– Đoạn 4 (phần còn lại): Đây cũng chính là lời ca khẳng định vai trò và đức độ của con người.
Câu 2: Nhận xét về nhân vật “khách” trong đoạn mở đầu bài phú. Mục đích dạo chơi thiên nhiên, chiến địa của “khách” là gì? Đặc điểm địa danh lấy trong điển cố Trung Quốc và đặc điểm địa danh của đất Việt có gì giống và khác nhau? Qua những địa danh ấy, “khách” là người có tráng trí (chí lớn) và có tâm hồn như thế nào?
– Nhân vật “Khách” chính là người mang tính cách tráng sĩ phóng khoáng và vô cùng mạnh mẽ đồng thời cũng là một tao nhân mặc khách luôn luôn ham thích du ngoạn, đi nhiều và biết nhiều. Nhân vật như làm bạn với gió trăng, qua nhiều miền sông bể. Nhân vật khách cũng như cũng đã tìm đến những địa danh lịch sử đặc biệt là Bạch Đằng để có thể ngợi ca và suy ngẫm nhiều hơn.
Xem thêm: Phân Tích Nghệ Thuật Biểu Hiện Của Đoạn Trích Đất Nước
– Nhân vật “khách” tuy mới có tính chất công thức của thể phú song với ngòi bút tài hoa của mình thì Trương Hán Siêu dường như cũng đã thổi hồn vào thành một nhân vật sinh động biết bao nhiêu. “Khách” ở đây chính là cái tôi tác giả, đó cũng chính là một con người mang tính cách tráng sĩ với một tâm hồn nhạy cảm và tấm lòng ưu ái đối với lịch sử đất nước ta.
– Có lẽ rằng cũng chính cái tráng chí bốn phương của nhân vật độc đáo – khách ở trong bài phú hay đó là sự hiện thân của tác giả gợi lên được bao địa danh. “Khách” đã đi qua biết bao nhiêu địa danh, hai loại địa danh, loại địa danh lấy trong điển cố Trung Quốc đó là: Nguyên, Tương, Vũ Huyệt, Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt… Đối sánh với đó là loại địa danh của đất Việt như Cửa Đại Than, bến Đông Triều, sông Bạch Đằng…. Dễ nhận thấy ở loại địa danh thứ nhất thể hiện tráng chí bốn phương. Còn loại địa danh thứ hai dường như lại mang tính cụ thể, đương đại thể hiện được biết bao nhiêu tình yêu đất nước và chính tâm hồn ưu ái đối với cảnh trí non sông gắm vóc quê hương.
Câu 3: Cảm xúc của “khách” trước khung cảnh thiên nhiên sông Bạch Đằng có phải là phấn khởi, tự hào không? Hay là buồn thương, tiếc nuối vì những giá trị đang lùi vào quá khứ? Hãy lí giải cách lựa chọn của anh (chị).
Nhân vật “khách” có được một cảm giác vừa vui vừa buồn, không những thế lại có được một vừa tự hào vừa nuối tiếc. Thông qua đây thì nhân vật “khách” có tráng chí bốn phương, yêu nước cùng với niềm tự hào dân tộc.
– “Khách” thấy vui, tự hào: Lý do chính là vì cảnh non sông hùng vĩ, thơ mộng. Luôn tự hào trước dòng sông từng ghi bao chiến công hiển hách trong lịch sử.
– “Khách” cũng cảm thấy buồn, nuối tiếc: Là chính những dấu tích oanh liệt ngày xưa nay trở nên trơ trọi hoang vu lạnh lẽo. Thực sự chính thời gian cũng đã phủ mờ vết bụi những chiến công vàng son một thời.
>>> Đoạn thơ mà Trương Hán Siêu dùng chủ yếu ngắt bằng nhiều nhịp chẵn, tạo giọng điệu nhịp nhàng và mang được sự trầm lắng, khơi gợi nhiều nỗi suy tư đến sâu sắc.
PROMOTED CONTENTMỗi đêm, bạn sẽ bị mất 1,5kg, nếu bạn làm điều này trước khi ngủ!ThechokoslimlbTiêu giệt khuẩn HP, không còn trào ngược dạ dày nhờ thứ nàyDongytaybacNguyên nhân của mùi hôi từ miệng được tìm thấy! Đọc nó!DetoxantXem thêm: Thuyết minh về một con mèo
Soạn bài Phú sông Bạch Đằng của tác giả Trương Hán Siêu
Câu 4: Vai trò của hình tượng các bô lão trong bài phú là gì? Chiến tích trên sông Bạch Đằng đã được gợi lên như thế nào qua lời kể của các bô lão? Thái độ, giọng điệu của họ khi kể chuyện ra sao?
– Hình ảnh các bô lão được xem chính là hình ảnh của tập thể vừa đại diện cho nhân dân địa phương. Đồng thời cũng lại vừa là chứng nhân của lịch sử đồng thời cũng có sự phân thân của tác giả Trương Hán Siêu nữa. Nhà văn thật tài tình biết bao nhiêu khi tạo ra nhân vật các bô lão thì tác giả cũng nhằm tạo nên những nhân vật có tính lịch đại để tạo dựng được một sự đối đáp tự nhiên. Thông qua đó dựng lên những trận thuỷ chiến Bạch Đằng thông qua những lời kể của các bô lão.
– Hình ảnh của các bô lão kể chuyện xưa với ngôn từ sống động, không những thế thì lời lẽ trang trọng gợi nên cảm hứng lịch sử hào hùng. Thế rồi có những kì tích trên sông lại được tái hiện qua cách liệt kê sự kiện trùng điệp, hay còn có các hình ảnh đối nhau bừng bừng không khí thật oanh liệt trong chiến trận với thế giằng co quyết liệt biết bao. Đố cũng là chiến trận từ thời Ngô Quyền đến Trần Hưng Đạo nhưng ta lại nhận thấy được một sự trọng tâm là chiến thắng “buổi trùng hưng” … với một thế trận thuỷ chiến ác liệt, dòng sông nổi sóng dâng trào dữ dội khiến cho “ánh nhật nguyệt chừ phải mờ/Bầu trời đất chừ sắp đổi”. Thực sự chính trận đánh kinh thiên động địa đã được tác giả như tái hiện bằng những nét vẽ phóng túng, tunh hoành và khoa trương rất thần tình. Tiếp đến chính là âm thanh, màu sắc, trực cảm và sự tưởng tượng được tác giả Trương Hán Siêu vận dụng phối hợp góp phần tô đậm trang sử vàng chói lọi, hào hùng của dân tộc kiên trung, anh dũng.
– Trương Hán Siêu cũng xây dựng lên những hình ảnh điển tích được sử dụng một cách chọn lọc, phù hợp với sự thật lịch sử như những trận Xích Bính, Hợp Phì, gieo roi…). Tất cả những điều này góp phần diễn tả tài đức của vua, tôi nhà Trần luôn một lòng để tạo lên chiến thắng Bạch Đằng.
– Khi kết thúc đoạn 1, tác giả Trương Hán Siêu viết:
“Đến sông đây chừ hổ mặt
Nhớ người xưa chừ lệ chan”.
Qủa thực đây cũng cứ vẫn là lời các bô lão nhưng nghe trong đó có giọng của “khách”. Ta nhận thấy được một niềm cảm hoài của các bô lão khi gặp niềm sững sờ buồn tiếc của khách cũng đã tạo nên sự cộng hưởng của cái tôi tác giả độc đáo.
Xem thêm: Soạn bài ôn tập phần làm văn lớp 10 HK 2Câu 5: Lời ca nào của các vị bô lão và lời ca nối tiếp nào của“khách” nhằm khẳng định điều đó?
Đoạn cuối bài có thể nhận thấy được chính trong lời thơ, “bô lão” và “khách” như hiện thân hô ứng của xưa – nay đều như ca lên niềm tự hào về non sông hùng vĩ. Họ cũng đã bình luận về chiến thắng sông Bạch Đằng bằng khúc anh hùng ca về tinh thần ngoan cường, bằng tinh thần bất khuất của con người:
– Thực sự cũng chính lời ca của các bô lão mang âm hưởng của dòng sông sử thi, đó cũng là một dòng sống cuộc đời, tất cả cứ tha thiết chảy ngày đêm. Làm sáng tỏ lên một chân lý bất nghĩa thì tiêu vong, anh hùng thì lưu danh thiên cổ.
– Tiếp đến là lời nối tiếp của “khách” có ý nghĩa tổng kết, nhưng cũng lại vừa ca ngợi công đức hai vị vua anh minh không những vậy mà còn bày tỏ khát vọng hoà bình muôn thuở “Bởi đâu đất hiểm, cốt mình đức cao”. Thông qua đây ta nhận thấy được đó là tư tưởng nhân văn hết sức cao đẹp của dân tộc ta.
Câu 6: Phát biểu về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài phú?
– Những giá trị nội dung: bài phú cũng đã thể hiện lòng yêu nước cũng như đó là một niềm tự hào dân tộc về truyền thống anh hùng bất khuất, kiên trung. Hơn nữa đó là truyền thống đạo lí nhân nghĩa sáng ngời của dân tộc Việt Nam. Có thể nhận thấy được tác phẩm thể hiện tư tưởng nhân văn cao qua việc đề cao vai trò, để cao được vị trí của con người.
– Giá trị nghệ thuật của tác phẩm:
+ Cấu tứ đơn giản luôn luôn hấp dẫn. Bố cục chặt chẽ, mạch lạc.
+ Lời văn linh hoạt, biến hóa, hùng hồn.
+ Xây dựng lên được một hình tượng nghệ thuật sinh động, rồi lại vừa gợi hình vừa giàu triết lí.
+ Ngôn từ sử dụng trang trọng, tráng lệ và lắng đọng, giàu suy tư.
Tác giả Trương Hán Siêu mang đến cho học sinh chúng ta được truyền thống đạo lí nhân nghĩa sáng ngời của dân tộc Việt Nam. Bài soạn là một cuốn sổ tay văn học về bài Phú sông Bạch Đằng giúp các em học sinh nhớ nhanh, học được các ý chính đầy đủ ngắn gọn và nhanh nhất.
Chúc các em học tốt!
NHỚ TICK CHO MIK NHA <3
