BÀI 18: CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI VÀ CÂY TRỒNG DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP
*TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý
I. TẠO GIỐNG THUẦN DỰA TRÊN NGUỒN BIẾN DỊ TỔ HỢP
- Biến dị tổ hợp xuất hiện do sự tổ hợp lại vật chất di truyền của thế hệ bố, mẹ thông qua quá trình giao phối. Biến dị tổ hợp là nguyên nhân của sự đa dạng về kiểu gen, phong phú về kiểu hình của giống
- Bằng cách cho tự thụ phấn hoặc giao phối gần để tạo các dòng thuần chủng. Sau đó cho lai các dòng thuần để tạo ra các tổ hợp gen mong muốn
II. TẠO GIỐNG LAI CÓ ƯU THẾ LAI CAO:
1 . Ưu thế lai:
- Là hiện tượng con lai có năng suất, sức chống chịu, khả năng sinh trưởng và phát triển cao vượt trội so với các dạng bố mẹ.
2. Cơ sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai:
- Theo giả thuyết siêu trội: ở trạng thái dị hợp tử về nhiều cặp gen khác nhau, con lai có kiểu hình vượt trội về nhiều mặt so với các dạng bố mẹ.
- Khi cho con lai có ưu thế lai cao tự thụ phấn thì ưu thế lai sẽ giảm dần qua các thế hệ do các gen trở về trạng thái đồng hợp tử.
3. Phương pháp tạo ưu thế lai:
- Tạo ra các dòng thuần chủng khác nhau.
- Lai các dòng thuần với nhau để tìm các tổ hợp có ưu thế lai cao. Ưu thế lai thường biểu hiện cao nhất ở F1 và giảm dần ở đời sau à không dùng con lai để làm giống mà chỉ đem bán thương phẩm.
*BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Kết quả nào sau đây không phải do hiện tượng tự thụ phấn và giao phối cận huyết?
- A. Hiện tượng thoái hóa giống
- B. Tạo ra dòng thuần
- C. Tạo ra ưu thế lai
- D. Tỉ lệ đồng hợp tăng tỉ lệ dị hợp giảm
- Câu 2: Nguồn nguyên liệu làm cơ sở vật chất để tạo giống mới là
- A. Các biến dị tổ hợp
- B. Các biến dị đột biến
- C. Các ADN tái tổ hợp
- D. Các biến dị di truyền
- Câu 3: Loại biến dị di truyền phát sinh trong quá trình lai giống là
- A. Biến dị tổ hợp
- B. Đột biến gen
- C. Đột biến NST
- D. Biến dị đột biến
- Câu 4: Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 vì
- A. Kết hợp các đặc điểm di truyền của bố mẹ
- B. Các cơ thể lai luôn ở trạng thái dị hợp
- C. Biểu hiện các tính trạng tốt của bố
- D. Biểu hiện các tính trạng tốt của mẹ
- Câu 5: Cho biết các công đoạn được tiến hành trong chọn giống như sau:
1. Chọn lọc các tổ hợp gen mong muốn;
2. Tạo dòng thuần chủng có kiểu gen khác nhau;
3. Lai các dòng thuần chủng với nhau.
Quy trình tạo giống lai có ưu thế lai cao được thực hiện theo trình tự:
- A. 1, 2, 3
- B. 3, 1, 2
- C. 2, 3, 1
- D. 2, 1, 3
- Đáp án: 1C-2D-3A-4B-5C
