I- CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU
1. Định nghĩa
Chuyển động thẳng đều là chuyển động thẳng, trong đó chất điểm có vận tốc tức thời không đổi.
Định nghĩa khác: Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường.
- Đặc điểm của chuyển động thẳng đều
+ Quỹ đạo chuyển động: là một đường thẳng
+ Vận tốc chuyển động: không đổi
+ Gia tốc chuyển động: bằng không
- Công thức liên hệ giữa v - s - t của chuyển động thẳng đều
\(v = \frac{s}{t}\)
Trong đó:
+ v: vận tốc của chuyển động thẳng đều
+ s: quãng đường đi được
+ t: thời gian đi hết quãng đường s
2. Phương trình chuyển động thẳng đều
\(x = {x_0} + v(t - {t_0})\)
Trong đó:
+ x: tọa độ của vật tại thời điểm t
+ x0: tọa độ của vật tại thời điểm ban đầu t0
+ v: vận tốc tức thời (gọi tắt là vận tốc) của vật
+ t0: gốc thời gian
+ Để đơn giản: ta chọn gốc thời gian t0 = 0
+ Quãng đường vật đi được sau khoảng thời gian \(\Delta t\) : \(s = \left| v \right|\Delta t\)
+ Nếu vật chuyển động thẳng và không đổi chiều ta có: \(\Delta x = x - {x_0} = s\)(độ dời bằng quãng đường)
+ Dấu của vận tốc phụ thuộc vào chiều dương mà ta chọn, nếu vật chuyển động cùng chiều dương \(v > 0\) , vật chuyển động ngược chiều dương \(v < 0\).
II- ĐỒ THỊ CỦA CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU
1. Đồ thị tọa độ theo thời gian (x - t)
\(x = {x_0} + vt\) dạng đồ thị giống đồ thị của hàm số \(y = ax + b\)
Độ dốc của đường thẳng:
$tan \alpha = \frac{{x - {x_0}}}{t} = v$
2. Đồ thị vận tốc theo thời gian (v - t)
Trong chuyển động thẳng đều, vận tốc không thay đổi \(v = {v_0}\)
Đồ thị biểu diễn vận tốc theo thời gian là một đường thẳng song song với trục thời gian.
III- CÁC DẠNG BÀI TẬP
1. Tính vận tốc, tốc độ trung bình
Vận dụng công thức: \(v = \frac{s}{t}\)
\(v = \frac{{{x_2} - {x_1}}}{{{t_2} - {t_1}}}\)
2. Lập phương trình chuyển động - Xác định vị trí và thời điểm hai vật gặp nhau
- Lập phương trình chuyển động
+ Bước 1: Chọn hệ quy chiếu (HQC)
- Trục tọa độ: Ox trùng với quỹ đạo chuyển động
- Gốc tọa độ (thường gắn với vị trí ban đầu của vật)
- Gốc thời gian: (lúc vật bắt đầu chuyển động
- Chiều dương: thường chọn chiều chuyển động của vật làm gốc
+ Bước 2: Xác định gốc tọa độ và gốc thời gian
+ Bước 3: Xác định vận tốc
+ Bước 4: Viết phương trình chuyển động
- Xác định vị trí và thời điểm hai vật gặp nhau
+ Khi hai vật gặp nhau thì \({x_1} = {x_2}\)
+ Khi hai vật cách nhau một khoảng \(\Delta s\) thì \(\left| {{x_1} - {x_2}} \right| = \Delta s\)
