PHẦN ĐỌC HIỂU (3.0 ĐIỂM)
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi từ 1 đến 4:
Chúng ta thường nghĩ rằng cuộc sống của mình sẽ tốt đẹp hơn sau khi việc học hành hoàn tất hay có gia đình, có công việc ổn định. Nhưng khi đã có được những điều ấy rồi, chúng ta lại bị chi phối bởi nhiều mối bận tâm và lo lắng khác nữa. Chúng ta thường không hài lòng khi cuộc sống không như những gì mình mong muốn.
Có mấy ai nhận ra rằng khoảng thời gian hạnh phúc nhất chính là những giây phút hiện tại mà chúng ta đang sống? Cuộc sống vốn chứa đựng nhiều thử thách, khó khăn và nghịch cảnh. Cách thích ứng tốt nhất với cuộc sống này là chấp nhận thực tế và tin vào chính mình. Tự bản thân mỗi chúng ta, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, phải biết cảm nhận và tự tìm lấy niềm hạnh phúc cho riêng mình.
Đừng trông đợi một phép màu hay một ai đó sẽ mang hạnh phúc đến cho bạn. Đừng đợi đến khi bạn thật rảnh rỗi hay đến lúc tốt nghiệp ra trường, đừng đợi đến khi kiếm được thật nhiều tiền, thành đạt, có gia đình, hoặc đến khi được nghỉ hưu mới thấy đó là lúc bạn được hạnh phúc.
Đừng đợi đến mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, hay mùa đông rồi mới cảm thấy hạnh phúc. Đừng đợi tia nắng ban mai hay ánh hoàng hôn buông xuống mới nghĩ là hạnh phúc. Đừng đợi đến những chiều thứ bảy, những ngày cuối tuần, ngày nghỉ, ngày sinh nhật hay một ngày đặc biệt nào mới thấy đó là ngày hạnh phúc của bạn. Tại sao không phải lúc này?
Hạnh phúc là một con đường đi, một hành trình. Hãy trân trọng từng khoảnh khắc quý giá trên chuyến hành trình ấy. Hãy dành thời gian quan tâm đến người khác và luôn nhớ rằng, thời gian không chờ đợi một ai! Nhưng chắc chắn không bao giờ là quá muộn – và thời gian là người bạn tốt nhất của bạn, của tất cả mọi người.
Hãy làm việc say mê như thể bạn không còn cơ hội để làm lại một lần nữa.
Hãy yêu chân thành và trọn vẹn như thễ bạn chưa từng đau khổ vì tình yêu.
Bạn hãy đón nhận cuộc sống với tất cả những điều bình dị, tinh khôi nhất của nó, như thể bạn chưa từng trải qua những năm tháng khổ đau, những phút giây tuyệt vọng. Như thể bạn vừa khám phá được ý nghĩa thật sự của tình yêu, và hơn hết là điều bí ẩn giản dị của hạnh phúc.
(Hạt giống tâm hồn)
- Xác định phong cách ngôn ngữ và phương thức biểu đạt chính của văn bản trên? (0.5 điểm)
- Xác định và nêu hiệu quả biểu đạt của biện pháp tu từ trong đoạn văn: “Đừng đợi đến mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, hay mùa đông rồi mới cảm thấy hạnh phúc. Đừng đợi tia nắng ban mai hay ánh hoàng hôn buông xuống mới nghĩ là hạnh phúc. Đừng đợi đến những chiều thứ bảy, những ngày cuối tuần, ngày nghỉ, ngày sinh nhật hay một ngày đặc biệt nào mới thấy đó là ngày hạnh phúc của bạn. Tại sao không phải lúc này”? (0,5 điểm)
- Anh/chị hiểu như thế nào về câu nói: “Tự bản thân mỗi chúng ta, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, phải biết cảm nhận và tự tìm lấy niềm hạnh phúc cho riêng mình”.
(1,0 điểm)
- Thông điệp nào của văn bản trên có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? (1,0 điểm)
PHẦN LÀM VĂN (7,0 ĐIỂM)
Câu 1: Nghị luận xã hội (2,0 điểm)
Anh/chị hãy viết đoạn văn (không quá 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về ý kiến ” Đừng trông đợi một phép màu hay một ai đó sẽ mang hạnh phúc đến cho bạn.”
Câu 2: Nghị luận văn học (5,0 điểm)
Phân tích Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường, từ đó liên hệ đế\n khổ thơ thứ 2 của Đây thôn Vĩ Dạ để làm rõ vẻ đẹp của cái tôi trữ tình của hai nghệ sĩ.
ĐÁP ÁN
PHẦN ĐỌC HIỂU (3.0 ĐIỂM)
| Câu | Nội dung cần đạt | Điểm |
| 1. Yêu cầu về kĩ năng: + Học sinh có kĩ năng đọc – hiểu văn bản. + Diễn đạt rõ ràng, không mắc các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. | | |
| 2. Yêu cầu về kiến thức | ||
| 1 | Phương thức biểu đạt: Nghị luận. PCNN: Chính luận. | 0,5 |
| 2 | Biện pháp tu từ: Điệp cấu trúc: Đừng đợi…. mới Sử dụng câu hỏi tu từ: Tại sao không….? Hiệu quả: Nhấn mạnh đến sự cần thiết và nhanh chóng nắm bắt cơ hội để tạo ra và tận hưởng hạnh phúc ở mọi thời điểm trong cuộc đời | 0,5 |
| 3 | Hạnh phúc hay không là do quan niệm của mỗi người cũng như cách sống cách tạo dựng nắm bắt hạnh phúc trong từng hoàn cảnh từng thời điểm. Hạnh phúc là do mình tạo ra. | 1,0 |
| 4 | Tuỳ vào cảm nhận của mỗi học sinh để trình bày thông điệp mà bản thân cho là tâm đắc: cách tạo nên hạnh phúc, sự trân trọng và nắm giữ hạnh phúc, đón nhận cuộc sống và hạnh phúc từ những điều bình dị… Trình bày bằng một đoạn văn khoảng 5-7 câu. | 1,0 |
II: PHẦN LÀM VĂN:
| Câu | Ý | Nội dung cần đạt | Điểm2.0 |
| 1 | 1. Yêu cầu về kĩ năng: – Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận XH. – Vận dụng tốt các thao tác lập luận. – Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. – Khuyến khích những bài viết sáng tạo | ||
| 2. Yêu cầu về kiến thức: | |||
| 1 | – Giới thiệu vấn đề nghị luận: | 0,25 | |
| 2 | Giải thích: + Hạnh phúc là gì?Hạnh phúc là niềm vui của con người khi đạt được mục đích lí tưởng của cuộc sống và thỏa mãn về nhu cầu vật chất hoặc tinh thần ở thời điểm nhất định trong cuộc sống. + Phép màu là gì? Là những cách thức phương pháp bất ngờ do một thế lực siêu nhiên nào đó giúp con người tạo ra niềm vui hạnh phúc. + Ý cả câu: Hạnh phúc do chính ta tạo ra ở mọi thời điểm và hoàn cảnh trong cuộc sống. + b. Phân tích, bàn luận, chứng minh: + Cuộc sống luôn có những niềm vui và nỗi buồn, thành công và thất bại. Đó là sự tồn tại hai mặt của cuộc đời thường bởi những cặp phạm trù tương ứng và con người phải đối mặt với những điều ấy trong quá trình tạo ra hạnh phúc cho đời mình. + Con người ta ai cũng phải có lí tưởng và mục đích khát vọng của cuộc đời. Khi đạt được những điều ấy chúng ta sẽ cảm thấy thỏa mãn và có động lực để tiếp tục cống hiến cho xã hội. Đó là hạnh phúc. + Cá nhân phải tận dụng mọi cơ hội mọi thời điểm để làm việc và thực hiện mục tiêu khát vọng của mình. Khi gặp khó khăn không hề nản chí, gặp nghịch cảnh không hề do dự, luôn chủ động trong mọi tình huống, không ỷ nại trông chờ lệ thuộc vào ai hay thế lực nào. Có như thế hạnh phúc mới có ý nghĩa có giá trị. + Phát huy tác dụng của tập thể và tận dụng cơ hội để tạo ra hạnh phúc. + Lấy một số dẫn chứng về những tấm gương biết tạo ra hạnh phúc cho mình vượt lên nghịch cảnh để trở thành người Hạnh phúc: Nick Vujiccic. | 0,5 0,75 0,25 | |
| 3 | Bài học nhận thức: + Cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra hạnh phúc của cuộc đời mình.Không nên lệ thuộc và ỷ nại trông chờ vào hoàn cảnh hay người khác. + Cần tích cực tham gia vào các hoạt động tập thể xã hội để tìm kiếm và tạo ra hạnh phúc. | 0,25 | |
| 2 | 1. Yêu cầu về kĩ năng: – Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận văn học về một vấn đề văn học. – Vận dụng tốt các thao tác lập luận. – Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. – Khuyến khích những bài viết sáng tạo. | ||
| 2. Yêu cầu về kiến thức: | |||
| 1 | Nêu được vấn đề cần nghị luận: Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông? Và khổ thơ thứ 2 của Đây thôn Vĩ Dạ,vẻ đẹp của cái tôi trữ tình của hai nghệ sĩ. | 0,25 | |
| 2 | 1. Mở bài – Giới thiệu tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường – Giới thiệu tác phẩm. Ai đã đặt tên cho dòng sông? –Giới thiệu khổ 2 bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ. -> Qua vẻ đẹp của sông Hương giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp của cái tôi trữ tình. 2. Thân bài a, Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông? * Thượng nguồn: + Khi qua dãy Trường Sơn; ./ Sông Hương là bản trường ca của rừng già “ Rầm rộ và mãnh liệt”…”dịu dàng và say đắm”…-> Sự hợp âm của nốt bổng nốt trầm để mãi ngân nga vang vọng giữa đại ngàn của Trường Sơn. ./ Sông Hương như một cô gái Trường Sơn phóng khoáng và man dại-> Vẻ đẹp của 1 sức sống trẻ trung, mãnh liệt, hoang dại. + Khi ra hỏi rừng già; đóng kín tâm hồn sâu thẳm của mình ở của rừng…mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuê, trở thành người mẹ phù sa của vùng vưn hóa xứ sở. ->Vẻ đẹp đầy bí ẩn, sâu thẳm của dòng sông. * Sông Hương về châu thổ Châu Hóa ; + Được nhà văn liên tưởng như môt người con gái đẹp được người tình đến đánh thức sau 1 giấc ngủ dài; Uốn mình liên tục” Uốn mình theo đường cong thật mềm”. Theo hướng Nam- Bác, Tây- Bác…Đột ngột vẽ 1 hình cung thật tròn về phía Đông- bắc ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế -> Sông Hương có sơ hội để phô bày vẻ đẹp của những đường cong mềm mại. + Vẻ đẹp tuyệt mĩ: – Qua Tam Thai, Vọng Cảnh mềm như một tấm gương phản chiếu nhiều màu sắc . – Đến rừng thông u tịch, lăng tẩm của vua chúa triều Nguyễn; sông Hương mang vẻ đẹp cổ kính trầm mặc như triết lí, như cổ thi. – Tới ngoại ô Kim Long: vẻ đẹp tươi vui… -> Sông Hương như một cô gái dịu dàng mơ mộng đang đi tìm hạnh phúc tình yêu theo tiếng gọi vang vọng từ trái tim-> Nghệ thuật so sánh cân đối, hài hòa đậm chất thơ, ngôn ngữ, hình tượng phong phú khiến sông Hương trở nên lung linh màu sắc, vẻ đẹp trầm mặc,cổ kính với thành quách, lăng tẩm. * sông Hương trong không gian kinh thành Huế + Bắt đầu vào thành phố Huế, SH được so sánh với một ng tình vui tươi và duyên dáng, +Nhận ra những dấu hiệu rõ hơn của thành phố; Cầu Tràng Tiền in ngần trên nền trời như một vành trăng non. + Làm duyên làm dáng trước khi gặp người yêu: Uốn 1 cánh cung rất nhẹ….không nói ra của tình yêu”. + Trong long thành phố Huế sông Hương như 1 “ điêu slow tình cảm dành riêng cho Huế; SH giảm hẳn lưu tốc,xuôi đi chậm, thực chậm..yên tĩnh, khát vọng được gắn bó, lưu lại mãi với mảnh đất nơi đây. -> SH và Huế gặp gỡ qua cảm nhận của tác giả như một cuộc hội ngộ của một cặp tình nhân b.Liên hệ với khổ 2 bài Đây thôn Vĩ Dạ ( 1,25đ) – Đây thôn Vĩ Dạ được HMt lấy cảm hứng từ bức bưu thiếp có in hình dòng sông con thuyền vầng trăng. Từ những kỉ niệm với Huế , nhà thơ đã khắc họa bức tranh tuyệt đẹp về thôn Vĩ dạ một làng ven sông Hương với khung cảnh thơ mộng trữ tình. Qua bài thơ, HMt cũng mượn câu chuyện tình yêu đơn phương của mình để kín đáo gửi gắm tình yêu xứ sở, tình yêu với cuộc đời và con người. – Khổ 2 của bài thơ miêu tả vẻ đẹp đêm trăng, nơi mảnh đất cố đô với núi Ngự, sông Hương trầm buồn mà sâu lắng. Gió theo lối gió mây đường mây Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay Nhà thơ đặc tả cảnh sông nước mây trời thấm nỗi niêm cảm xuc cuả con người. Cảnh đẹp mà người buồn vì gợi cảm giác chia lìa xa cách. Thế giới bên ngoài càng tươi đẹp, thi sĩ càng thấm thía với thực trạng của mình. Con người tài hoa bất hạnh ấy đã mượn cảnh để vẽ tình, lấy điều phi lí để nói lên điều có lí trong tâm trạng của mình; tha thiết yêu đời nhưng cuộc sống của nhà thơ đang được tính bằng giây, bằng phút. Hai câu sau; Một không gian tràn ngập ánh trăng, đẹp như cõi mộng: Thuyền ai đậu bến sông trăng đó Có chở trăng về kịp tối nay? Câu hỏi tu từ mang bao khắc khoải giúp chúng ta cảm nhnj sâu saawscveef nỗi lòng của một con người đnag chạy đua với thời gian để sống, để yêu, để khao khát hạnh phúc. Tất cả được thể hiện trong một chữ “ kịp”, một chữ khiến cho câu thơ trở nên vội vàng, gấp gáp hơn, dường như đang cố gắng chạy đua để bắt kịp với những chờ mong, hay với tình yêu mà nhà thơ hằng ấp ủ? – Liên hệ (0,5đ) + Tương đồng: ./ Cả 2 nhà thơ đều lấy những địa danh nổi tiếng của Huế đê làm điểm nhấn và khởi hứngcamr xúc . ./ Cùng tái hiện vẻ đẹp của thiên nhiên , cảnh sắc, con người Huế rất riêng, rất thơ mộng. Có được điều đó chứng tỏ mảnh đất, con người Huế đã chiếm chỗ sâu bền nhất trong lòng các tác giả. ./ Cả 2 đều thể hiện cái tôi tinh tế nhạy cảm trong văn chương, có tâm hồn hết sức lãng mạn, phong phú. + Khác biệt: ./ HPNT lấy điểm nhìn là sông Hương, đặt trong một không gian rộng lớn, phóng khoáng hơn. Vẻ đẹp của sông Hương hiện lên ở nhiều góc độ từ thượng nguồn ra đến biển. ./ Đây thôn Vĩ Dạ là bài thơ gợi cảm hứng từ tấm bưu thiếp…nên điểm nhìn hẹp, cái nhìn từ kí ức . vẻ đẹp xứ Huế hiện lên với những nét đặc trưng bình dị, quen thuộc, lãng mạn…nhưng cũng gợi buồn. – Nhận xét: HPNT và HMT là hai nghệ sĩ đều có tình cảm tha thiết với Huế. Cả hai đều là những cây bút tài hoa, tinh tế, nhạy cảm trong văn chương, có tâm hồn hết sức lãng mạn, phong phú. 3. Kết luận (0,5) – Qua ngòi bút uyên bác , mê đắm tài hoa của HPNT sông Hương hiện lên với vẻ đẹp có linh hồn, đầy lãng mạn. – Cùng với HMT vẻ đẹp sông Hương trở nên phong phú, đáng mên, đáng yêu | 0,5 4,0 2,25 |
Xem thêm: ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA NGỮ VĂN , DẠNG ĐỀ LIÊN HỆ TÁC PHẨM 12-11, AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG , ĐÂY THÔN VĨ DẠ
