Ngày soạnNgày dạyLớp dạySĩ số, tên học sinh vắng mặt
11E

Tiết 54

HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA

(Trích “Số đỏ”)

Vũ Trọng Phụng

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Kiến thức: HS nêu được:

– Bộ mặt thật của xã hội tư sản thành thị lố lăng, kệch cỡm;

– Thái độ phê phán mạnh mẽ xã hội đương thời khoác áo văn minh, “Âu hoá” nhưng thực chất hết sức giả dối, đồi bại và nỗi xót xa kín đáo của tác giả trước những băng hoại đạo đức con người.

– Bút pháp trào phúng đặc sắc, tạo dựng mâu thuẫn và nhiều tình huống hài hước, xây dựng chân dung biếm hoạ sắc sảo, giạng điệu châm biếm.

Kĩ năng: Đọc hiểu văn bản tự sự theo thể loại tiểu thuyết trào phúng.

Thái độ: Có sự nhìn nhận đúng đắn trước những hiện thực lố lăng, kệch cỡm của xã hội.

Phát triển năng lực : – Năng lực tư duy sáng tạo, Năng lực hợp tác, Năng lực truyền thông và sử dụng công nghệ thông tin

CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN, HỌC SINH

Giáo viên: Bài soạn điện tử, TLTK, SGV, đoạn phim tư liệu, máy chiếu.

Học sinh: Vở ghi, SGK, SBT, bảng phụ, trang phục hóa thân vào nhân vật

III. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC

Kiểm tra bài cũ : Thực hiện trong hoạt động dạy học

Nội dung bài học 43’

2.1. Hoạt động 1: (5’) Khởi động.

a.Mục tiêu hoạt động: Giúp học sinh xác định nội dung bài sẽ học

Nội dung:

– GV: Cung cấp 1 bài ca dao về hủ tục ma chay thời xưa

Con cò chết rũ trên cây,
Cò con mở lịch xem ngày làm ma.
Cà cuống uống rượu la đà,
Chim ri ríu rít bò ra lấy phần,
Chào mào thì đánh trống quân,
Chim chích cởi trần, vác mõ đi rao.

(Ca dao)

– GV: Sau khi đọc bài ca dao này em hãy nhận xét nội dung bài ca dao đề cập đến vấn đè gì?

– HS trả lời hướng đến vấn đề hủ tục trong ma chay và cái chết đáng thương của người này sẽ là cơ hội cho người khác trục lợi.

– Từ bài ca dao trên ta thấy ngoài hủ tục lạc hậu của ma chay thơi xưa, cái chết đáng thương của con cò còn là cơ hội cho kẻ bất nhân khác trục lợi. Trong văn học hiện đại có một tác phầm cũng đề cập đến vấn đề này, đó là tác phẩm Số đỏ của Vũ Trọng Phụng. Tiết học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu trích đoạn “Hạnh phúc của một tang gia”.

2.2. Hoạt động 2: (32’) Hình thành kiến thức.

a.Mục tiêu hoạt động: Giúp học sinh nắm được những nét cơ bản về tác giả, tác phẩm, nhan đề đoạn trích và niềm vui của những người ngoài gia đình

Nội dung:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV, HSNỘI DUNG
* Hoạt động 1.10’ Tìm hiểu chung

Bước 1: GV giao nhiệm vụ:

GV chia lớp thành 2 nhóm thảo luận, phát phiếu học tập có ghi câu hỏi hướng dẫn phân tích

Nhóm 1: Thuyết minh những nét chính về tác giả Vũ Trọng Phụng

Nhóm 2: Tóm tắt tiểu thuyết truyện Số đỏ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: HS thực hiện nhiệm vụ bằng cách đọc , ghi lại từ ngữ quan trọng, trao đổi, thảo luận, ghi chép câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả: HS đại diện 1 nhóm trả lời. Nhóm HS khác lắng nghe, đối chiếu, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ và chốt kiến thức: Nhóm HS tự đánh giá, các nhóm đánh giá lẫn nhau.

GV bổ sung, kết luận, chốt kiến thức.

* Hoạt động 2. (22’) Đọc- hiểu văn bản.

– Tìm hiểu Ý nghĩa nhan đề.

– Bước 1: GV giao nhiệm vụ:

+ Giải thích ý nghĩa nhan đề

– Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: 1 HS trả lời

– Bước 3: Báo cáo kết quả

Bước 4: : Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ: GV nhận xét

GV cho HS xem đoạn video nói đến nguyên nhân cái chết của cụ cố Tổ

Tìm hiểu niềm vui, hạnh phúc của những người ngoài gia đình.

Bước 1: GV giao nhiệm vụ: GV chia lớp thành 4 nhóm thảo GV tổ chức 1 trò chơi cho HS hóa thân thành nhân vật là những người ngoài gia đình cụ cố Tổ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: HS thực hiện nhiệm vụ bằng cách thể hiện nhân vật

Bước 3: Báo cáo kết quả: Mỗi nhóm cử 2 HS diễn xuất.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ và chốt kiến thức: Nhóm HS tự đánh giá, các nhóm đánh giá lẫn nhau. HS nhận xét niềm vui của các thành viên trong gia đình cụ cụ cố Tổ.

-> GV chốt kiến thức bằng grap trên máy chiếu.

I.Tìm hiểu chung

1.Tác giả

– Vũ Trọng Phụng (1912-1939) quê Hưng Yên

– Xuất thân: Gia đình nghèo.

– Sớm mồ côi cha, gia đình nghèo khổ, được mẹ tần tảo nuôi ăn học, học hết tiểu học -> tự kiếm sống.

– Làm nhiều nghề khác nhau: Thư kí, bán hàng , đánh máy chữ, viết báo, viết văn.

– 1930 có truyện đăng báo, xông xáo trên mọi lĩnh vực: Phóng sự, Truyện ngắn, kịch, tiểu thuyết …-> mệnh danh :”Ông vua phóng sự Bắc Kì ”.

=> Là một trong những nhà văn hiện thực lớn, có đóng góp đáng kể vào sự phát triển của văn xuôi Việt Nam hiện đại.

2. Tác phẩm “Số đỏ”

– Tác phẩm được đăng trên tờ Hà Nội báo năm 1936, in thành sách năm 1938.

– Tóm tắt tác phẩm: SGK

– Giá trị tác phẩm: Bằng tiếng cười, bằng nghệ thuật trào phúng độc đáo Vũ Trọng Phụng đã tố cáo, lên án xã hội tư sản thành thị Việt Nam trước cách mạng.

– Vị trí đoạn trích: Chương XV của tiểu thuyết ”Số đỏ”.

II. Đọc hiểu văn bản

1. Ý nghĩa nhan đề.

– Nhan đề “Hạnh phúc của một tang gia”

+ Hạnh phúc: Niềm vui sướng khi đạt được ước nguyện.

+ Tang gia: gia đình có người chết.

-> Niềm hạnh phúc của gia đình có người chết.

=> Mang tính chất mâu thuẫn trào phúng , hé mở một tấn bi hài kịch: đám tang của người chết trở thành ngày hội của người sống.

2. Niềm vui, hạnh phúc của những người ngoài gia đình.

– Xuân tóc đỏ: “danh dự của Xuân lại càng to thêm” bởi nhờ hắn mà cụ tổ chết thật, nhờ hắn mà đám tang trở nên to tát hơn.

– Hai viên cảnh sát Pháp được thuê giữ trật tự cho đám tang -> ”sung sướng cực độ, trông nom hết lòng”

Bạn thân cố Hồng được dịp khoe huân chương, râu ria. Những kẻ tai to mặt lớn sát ngay với linh cữu thì cảm động trước ”làn da trắng thập thò trong cái áo voan trên cánh tay và ngực tuyết”.

– Ông Typn – được dịp ra mắt các mẫu thiết kế – những kiểu áo tang.

Trai thanh gái lịch trong đám ma thì chim nhau, cười tình, bình phẩm chê bai, ghen tuông …bằng vẻ mặt buồn rầu của những người đi đưa ma.

– Sư cụ Tăng Phú: sung sướng, vênh váo ngồi trên xe, đắc thắng vì đánh đổ được hội phật giáo.

– Hàng phố: được dịp chiêm ngưỡng một đám ma to tát, linh đình chưa từng có

=> Những con người giả tạo, vô liêm sỉ với niềm vui tràn ngập. Qua đó cho thấy bản chất lố lăng đồi bại của xã hội “thượng lưu” thành thị trước cách mạng tháng 8 năm 1945

2.3. Hoạt động 3:(5’) Củng cố, Luyện tập

a.Mục tiêu hoạt động: HS nắm được các chi tiết trong trích đoạn từ đó giải được ô chữ để thấy được vấn đề tác giả phê phán

Nội dung:

– GV cung cấp một ô chữ có 10 ô sô, HS sẽ trả lời ô số tự chọn .

– HS trả lời

– Từ chìa khóa: Suy đồi đạo đức

2.4. Hoạt động 4:(1’) Vận dụng (HS thực hiện ở nhà)

a.Mục tiêu hoạt động: HS hóa thân vào nhân vật trong gia đình cụ cố Hồng có trong trích đoạn

Nội dung:

– GV: Xác định các nhân vật trong gia đình cụ cố Hồng gồm có: cụ cố Hồng, Vợ chồng Văn Minh, Ông Phán, cậu Tú Tân, cô Tuyết.

– HS chuẩn bị thực hiện

2.5. Hoạt động 5:(1’) Tìm tòi, mở rộng

a.Mục tiêu hoạt động: HS Nắm được nội dung tác phẩm Số đỏ

Nội dung:

– GV: HS tìm trên thư viện hoặc hiệu sách tiểu thuyết Số đỏ

– HS thực hiện

3, Hướng dẫn HS tự học ở nhà : (1’)

– Soạn tiếp phần còn lại của đoạn trích.

+ Niềm vui của những ng­ười trong gia đình

+ Cảnh đám tang gương mẫu.

Bài viết gợi ý: