PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP HÓA HỌC
PHƯƠNG PHÁP 9: CÁC ĐẠI LƯỢNG Ở DẠNG KHÁI QUÁT
1. Ví Dụ Minh Họa
Ví dụ 1: Clo hoá PVC thu được một polime chứa 63,96% clo về khối lượng, trung bình 1 phân tử clo phản ứng với k mắt xích trong mạch PVC. Giá trị của k là
A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.
Hướng dẫn giải
Một phân tử Clo phản ứng với k mắt xích trong mạch PVC theo phương trình:
Ví dụ 2: Trộn dung dịch chứa a mol AlCl3 với dung dịch chứa b mol NaOH. Để thu được kết tủa thì cần có tỉ lệ
A. a : b = 1 : 4. B. a : b < 1 : 4.
C. a : b = 1 : 5. D. a : b > 1 : 4.
Hướng dẫn giải
Ví dụ 3: Đốt cháy hoàn toàn a mol axit hữu cơ Y được 2a mol CO2. Mặt khác, để trung hòa a mol Y cần vừa đủ 2a mol NaOH. Công thức cấu tạo thu gọn của Y là
A. HOOC-CH2-CH2-COOH. B. C2H5-COOH.
C. CH3-COOH. D. HOOC-COOH.
Hướng dẫn giải
- Đốt a mol axit hữu cơ Y được 2a mol CO2 axit hữu cơ Y có hai nguyên tử C trong phân tử.
- Trung hòa a mol axit hữu cơ Y cần dùng đủ 2a mol NaOH axit hữu cơ Y có 2 nhóm chức cacboxyl (-COOH).
=> Công thức cấu tạo thu gọn của Y là HOOC-COOH. (Đáp án D
Ví dụ 4: Điện phân dung dịch chứa a mol CuSO4 và b mol NaCl (với điện cực trơ, có màng ngăn xốp). Để dung dịch sau điện phân làm phenolphtalein chuyển sang màu hồng thì điều kiện của a và b là (biết ion SO42- không bị điện phân trong dung dịch)
A. b > 2a. B. b = 2a. C. b < 2a. D. 2b = a.
Hướng dẫn giải
Phương trình điện phân dung dịch
CuSO4 + 2NaCl Cu¯ + Cl2 + Na2SO4 (1)
a 2a mol
Dung dịch sau điện phân làm phenolphtalein chuyển sang mầu hồng =>sau phản ứng (1) thì dung dịch NaCl còn dư và tiếp tục bị điện phân theo phương trình
2NaCl + 2H2O 2NaOH + H2 + Cl2 (2)
Vậy: b > 2a. (Đáp án A)
Ví dụ 5: Để thu lấy Ag tinh khiết từ hỗn hợp X (gồm a mol Al2O3, b mol CuO, c mol Ag2O), người ta hoà tan X bởi dung dịch chứa (6a + 2b + 2c) mol HNO3 được dung dịch Y, sau đó thêm (giả thiết hiệu suất các phản ứng đều là 100%)
A. c mol bột Al vào Y. B. c mol bột Cu vào Y.
C. 2c mol bột Al vào Y. D. 2c mol bột Cu vào Y.
Hướng dẫn giải
Hòa tan hỗn hợp X trong dung dịch HNO3
Al2O3 + 6HNO3 2Al(NO3)3 + 3H2O
a 6a 2a mol
CuO + 2HNO3 Cu(NO3)2 + H2O
b 2b b mol
Ag2O + 2HNO3 2AgNO3 + H2O
c 2c 2c mol
Dung dịch HNO3 vừa đủ. Dung dịch Y gồm 2a mol Al(NO3)3, b mol Cu(NO3)2, 2c mol AgNO3. Để thu Ag tinh khiết cần cho thêm kim loại Cu vào phương trình
Cu + 2AgNO3 Cu(NO3)2 + 2Ag
c mol ¬ 2c
Vậy cần c mol bột Cu vào dung dịch Y. (Đáp án B)
2.Bài Tập Vận Dụng
Câu 1: Dung dịch A có a mol NH4+, b mol Mg2+, c mol SO42- và d mol HCO3-. Biểu thức nào biểu thị sự liên quan giữa a, b, c, d sau đây là đúng?
A. a + 2b = c + d. B. a + 2b = 2c + d.
C. a + b = 2c + d. D. a + b = c+ d.
Câu 2: Cho a mol Fe vào dung dịch chứa b mol dung dịch AgNO3. a và b có quan hệ như thế nào để thu được dung dịch Fe(NO3)3 duy nhất sau phản ứng?
A. b =2a. B. ba. C. b=3a. D. b a.
Câu 3: Dung dịch A chứa các ion Na+: a mol; HCO3-: b mol; CO32-: c mol; SO42-: d mol. Để tạo ra kết tủa lớn nhất người ta dùng 100 ml dung dịch Ba(OH)2 nồng độ x mol/l. Lập biểu thức tính x theo a và b.
A. x = a + b. B. x = a - b. C. x = D. x =
Câu 4: Dung dịch X chứa a mol NaAlO2. Khi thêm vào dung dịch X b mol hoặc 2b mol dung dịch HCl thì lượng kết tủa sinh ra đều như nhau. Tỉ số a/b có giá trị bằng
A. 1. B. 1,25. C. 1,5. D. 1,75.
Câu 5: Oxi hóa một lượng Fe thành hỗn hợp X gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3 cần a mol Oxi. Khử hoàn toàn hỗn hợp X thành Fe cần b mol Al. Tỉ số a/b có giá trị bằng
A. 0,75. B. 1. C. 1,25. D. 1,5.
Câu 6: Có một lượng anđehit HCHO được chia làm 2 phần bằng nhau, mỗi phần chứa a mol HCHO.
- Phần 1: Cho tác dụng với dung dịch AgNO3 /NH3 thu được m gam Ag.
- Phần 2: Oxi hóa bằng Oxi thành HCOOH với hiệu suất 40% thu được dung dịch A. Cho A tác dụng với dung dịch AgNO3 /NH3 thu được m¢ gam Ag. Tỉ số có giá trị bằng
A. 0,2. B. 0,4. C. 0,6. D. 0,8.
Câu 7: A là axit chứa ba nguyên tử cacbon trong phân tử. Cho 0,015 mol A tác dụng với dung dịch chứa a mol Ba(OH)2 thu được dung dịch B. Người ta nhận thấy:
+ Nếu a = 0,01 mol thì dung dịch B làm đỏ quỳ tím.
+ Nếu a = 0,02 mol thì dung dịch B làm xanh quỳ tím. B có công thức cấu tạo:
A. CH3-CH2-COOH. B. CH2=CH-COOH.
C. CH=C-COOH. D. HOOC-CH2-COOH.
Câu 8: Có 2 axit hữu cơ no: (A) là axit đơn chức và (B) là axit đa chức. Hỗn hợp (X) chứa x mol (A) và y mol (B). Đốt cháy hoàn toàn (X) thì thu được 11,2 lít CO2 (đktc). Cho x + y = 0,3 và MA < MB. Vậy công thức phân tử của (A) là:
A. CH3COOH. B. C2H5COOH.
C. HCOOH. D. C3H7COOH.
Câu 9: Một dung dịch hỗn hợp chứa a mol NaAlO2 và a mol NaOH tác dụng với một dung dịch chứa b mol HCl. Điều kiện để thu được kết tủa sau phản ứng là
A. a = b. B. a = 2b. C. b = 5a. D. a < b < 5a.
Câu 10: Khử hoàn toàn một lượng oxit sắt cần V lít H2. hòa tan hoàn toàn lượng sắt sinh ra ở trên trong dung dịch HCl thấy tạo ra V1 lít H2. Biết V > V1 (các khí đo ở cùng điều kiện). Công thức oxit sắt là
A. Fe2O3. B. FeO.
C. Fe3O4. D. Fe2O3 và Fe3O4.
Đáp án các bài tập vận dụng:
1. B |
2. C |
3. C |
4. B |
5. A |
6. D |
7. D |
8. C |
9. A |
10. D |