DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNGCÂU:
LUYỆN TẬP (Tiếp theo)
1. Cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ (t.96, 97)
a) (1) Khí hậu nước ta ấm áp.
Cụm C- V này làm chủ ngữ.
(2)ta quanh năm trồng trọt
(3)(ta) thu hoạch bốn mùa.
Hai cụm C - V (2) và (3) làm phụ ngữ trong cụm động từ cho phép.
b) (1) các thi sĩ ca tụng cảnh núi non hoa cỏ.
(2) có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh.
Hai cụm c - V (1) và (2) làm phụ ngữ cho danh từ khi.
(3)núi non, hoa cỏ trông mới đẹp.
(4)tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.
Hai cụm C - V (3) và (4) làm phụ ngữ cho động từ nói.
c) (1) những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần
(2)những thức quý giá của đất mình thay dần...
Hai cụm C - V (1) và (2) làm phụ ngữ cho động từ thấy.
2. Gộp câu(t.97)
(1) Gộp các câu cùng cặp thành một câu
Có thể gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng:
a) Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.
b) Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích.
c) Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.
d) Cách mạng tháng Tám thành công giúp cho tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới.
3. Gộp câu hoặc vế câu thành một câu
e) Anh em hòa thuận khiến hai thân vui vầy.
g) Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày biết bao người qua lại.
h) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”... ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.
