Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron và bán kính nguyên tử các nguyên tố hóa học

I. SỰ BIẾN ĐỔI CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ

- Số thứ tự của nhóm A bằng số electron ở lớp ngoài cùng (số e hóa trị).

- Đầu mỗi chu kì là nguyên tố có cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử là ns¹, kết thúc mỗi chu kì là nguyên tố có cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử là ns²np⁶ (trừ chu kì 1).

- Cấu hình electron ngoài cùng của các nguyên tố trong cùng một nhóm được lặp đi lặp lại biến đổi tuần hoàn.

II. CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ NHÓM A

1. Cấu hình electron ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A

- Các nguyên tố thuộc cùng 1 nhóm A có cùng số e lớp ngoài cùng (số e hóa trị) là nguyên nhân của sự giống nhau về tính chất hóa học của các nguyên tố nhóm A.

Số thứ tự của nhóm = số e lớp ngoài cùng = số e hóa trị

- Nguyên tố s thuộc nhóm IA, IIA

- Nguyên tố p thuộc nhóm IIIA, VIIIA

2. Một số nhóm A tiêu biểu

a) Nhóm VIIIA (nhóm khí hiếm)

- gồm các nguyên tố: He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn

- Cấu hình e lớp ngoài cùng chung ns²np⁶ (trừ He)

- Hầu hết các khí hiếm không tham gia phản ứng hóa học, tồn tại ở dạng khí có 1 nguyên tử.

b) Nhóm IA (nhóm kim loại kiềm)

- Gồm  các nguyên tố Li, Na, K, Rb, Cs, Fr

- Cấu hình e lớp ngoài cùng: ns¹

- Tính chất : dễ nhường 1e để đạt cấu hình bền của khí hiếm

c) Nhóm VIIA (nhóm halogen)

- Gồm các nguyên tố F, Cl, Br, I, At

- Cấu hình e lớp ngoài cùng chung: ns²np⁵

- Tính chất : dễ nhận 1e để đạt cấu hình bền của khí hiếm

III. SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN BÁN KÍNH NGUYÊN TỬ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ

* Độ âm điện: Đại lượng đặc trưng cho khả năng hút e của nguyên tử đó khi tạo thành liên kết hóa học.

- Trong cùng 1 chu kì : độ âm điện tăng dần theo chiều tăng điện tích hạt nhân

-  Trong cùng 1 nhóm : độ âm điện giảm dần theo chiều tăng điện tích hạt nhân

- Cần nhớ thứ tự độ âm điện 4 nguyên tử có độ âm điện lớn nhất: F > O > Cl > N

- Trong cùng 1 chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử giảm dần.

Giải thích: Trong cùng 1 chu kì, theo chiều tăng điện tích hạt nhân => độ âm điện tăng => lực hút giữa hạt nhân với e ngoài cùng tăng => bán kính nguyên tử giảm.

- Trong cùng một nhóm A, theo chiều tăng điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử tăng dần.

Giải thích: Trong cùng 1 nhóm. theo chiều tăng điện tích hạt nhân => số lớp e tăng => bán kính nguyên tử tăng.

Bài viết gợi ý: