1. Áo đỏ em đi giữa phố đông
Cây xanh cũng như ánh theo hồng
Em đi lửa cháy trong bao mắt
Anh đứng thành tro em biết không?
⇒ Tác dụng: nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ: từ cháy trong câu thứ ba, và từ tro trong câu thứ tư thế hiện vẻ đẹp rực rỡ, cuốn hút của cô gái khiến bao chàng trai phải đắm đuối và nhất là nhân vật “anh” như đang thiêu đốt thành tro bởi ngọn lửa trái tim.
2. Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng
⇒ Con đường vàng ở đây không chỉ đơn thuần là cánh đồng lúa vàng hai bên đường trải đầy nắng nhạt mà còn chính là con đường cách mạng cao quý. Tái hiện vẻ hồn nhiên, thơ ngây, nhanh nhẹn của chú bé liên lạc Lượm dũng cảm.
3. Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
⇒ Tác dụng: nhấn mạnh vẻ đẹp đầy đặn, phúc hậu của Thuý Vân - một vẻ đẹp tạo sự hòa hợp, êm đềm với xung quanh. Đồng thời dự báo về một cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.
4. Ngoài thềm rơi chiếc lá đa,
Tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng
⇒ Tác dụng: sự chuyển đổi ẩn dụ từ thính giác sang thị giác khiến người đọc hình dung được tiếng rơi khẽ khàng của chiếc lá, một tiếng rơi được cảm nhận bằng tấm lòng của người yêu cái đẹp.
5. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
⇒ Tác dụng: nhằm nhắc nhở, khuyên nhủ mỗi con người chúng ta trong cuộc sống phải biết ơn với những người đã có công với mình.
6. 5 câu văn, 5 câu thơ có sử dụng phép ẩn dụ là:
- Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng
Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ.
(Viếng lăng Bác - Viễn Phương)
- Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực Tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua.
( Ông đồ - Vũ Đình Liên)
- Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
(Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ)
- Thuyền về có nhớ bến chăng?
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
(Ca dao)
- Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết thảy mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.
(Cô Tô - Nguyễn Tuân)
