Nhân dân các địa phương nêu cao tinh thần quyết tâm chống Pháp, tự động nổi lên đánh giặc ở khắp nơi:
- 1859 `\to` 1861:
+ 10/12/1862: Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Ét-pê-răng trên sông Vàm Cỏ Đông.
+ Khởi nghĩa của Trương Định làm địch thất điên bát đảo. Ông lập căn cứ ở Gò Công, Tân Hoà, Tân Phước. Nhân dân tôn ông làm "Bình Tây Đại Nguyên Soái" và theo ông rất đông.
+ Trương Quyền (con trai Trương Định) tiếp tục đưa 1 bộ phận lên Tây Ninh phối hợp với người Campuchia đánh Pháp.
+ Một bộ phận nhân dân chia thành các nhóm nhỏ toả đi xây dựng căn cứ.
- Ở Miền Tây Nam Kì, nhân dân chiến đấu bằng mọi hình thức:
+ Thành lập các trung tâm kháng chiến, căn cứ kháng chiến ở Đồng Tháp Mười, Tây Ninh,.. với nhiều lãnh tụ nổi tiếng như: Trương Quyền, Nguyễn Trung Trực,...
+ Khởi nghĩa của Phan Tôn, Phan Liêm ở Bến Tre, Vĩnh Long.
+ Có người dùng văn thơ để chiến đấu như: Nguyễn Đình Chiểu, Phan Văn Trị,..
+ Nhiều người thà chết chứ không hợp tác với giặc.
+ Nguyễn Hữu Huân lập căn cứ ở Mĩ Tho, 2 lần bị giặc bắt, được thả lại tiếp tục chống Pháp. Khi bị đưa đi hành hình, ông vẫn ung dung làm thơ.
+ Nguyễn Trung Trực lập căn cứ ở Hoàng Châu. Khi bị đem ra chém, ông vẫn khảng khái nói: "Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây".
- 1867 `\to` 1875, hàng loạt các cuộc khởi nghãi chống Pháp tiếp tục nổ ra.
