Đề kiểm tra học kì 1 môn Ngữ văn lớp 10 soạn theo ma trận

NĂM HỌC 2017 – 2018

Môn: Ngữ văn – Lớp 10 (CTC)

(Thời gian làm bài: 90 phút)

Chủ đề

– Ngữ liệu: Văn bản nghệ thuật ngoài chương trình SGK

– Tiêu chí lựa chọn ngữ liệu:

+ một đoạn trích hoặc 01 văn bản hoàn chỉnh

+ Độ dài khoảng 150-200 chữ

– Phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ trong văn bản.

– Rút ra bài học về tư tưởng/nhận thức

Viết bài văn nghị luận về một tác phẩm văn học trung đại Việt Nam đã học trong học kì II, lớp 10.

(0.5 – 5%)

(1,5 – 15%)

(1.0 – 10%)

(7.0 –70%)

NĂM HỌC 2017 – 2018

Môn: Ngữ văn – Lớp 10 (CTC)

(Thời gian làm bài: 90 phút)

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II

NĂM HỌC 2017 – 2018

Môn: Ngữ văn – Lớp: 10 (CTC)

(Thời gian làm bài: 90 phút)

Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm.

Nội dung chính của bài thơ: Nơi dựa của mỗi người trong cuộc đời chính là nơi dựa tinh thần, nơi con người tìm thấy niềm vui, niềm hạnh phúc và ý nghĩa của cuộc sống.

– Phép lặp cú pháp: câu mở đầu và câu kết của 2 đoạn thơ có cấu trúc giống nhau.

– Hiệu quả nghệ thuật:

+ Tạo nên sự cân xứng, hài hòa, nhịp nhàng giữa 2 đoạn thơ.

+ Góp phần khẳng định, nhấn mạnh nội dung của bài thơ.

HS trình bày ngắn gọn suy nghĩ cá nhân theo nhiều cách, có thể tham khảo các ý sau:

– Nơi dựa có thể là về vật chất cũng có thể về tinh thần.

– Nơi dựa có thể chỉ là những con người yếu đuối, già nua nhưng lại trở thành điểm tựa sức mạnh tinh thần to lớn đối với những người khác đi qua giông bão cuộc đời

1. Giới thiệu tác giả, dịch giả, tác phẩm, vị trí đoạn trích.

0.5

– Động tác, cử chỉ lặp đi lặp lại:

+ Nàng bước đi từng bước nặng nề mỏi mệt giữa hiên nhà thanh vắng (Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước).

+ Rủ rèm rồi lại cuốn rèm như để chờ đợi một tin tốt lành báo người chồng sắp về mà không có một tin tức nào.

=> Diễn tả cô đơn, lẻ loi, sự tù túng, bế tắc của người chinh phụ.

– Thể hiện qua sự đối bóng giữa người chinh phụ với ngọn đèn khuya. Hình ảnh một mình nàng với ngọn đèn trong phòng đã cực tả tình cảnh lẻ loi, cô đơn của người chinh phụ

– Câu hỏi tu từ (đèn biết chăng) đã diễn tả nỗi cô đơn, khắc khoải, day dứt không yên trong tâm hồn người chinh phụ. Với câu hỏi này, tâm trạng của nhân vật trữ tình đã chuyển giọng tự nhiên từ lời kể bên ngoài thành lời độc thoại nội tâm da diết, ngậm ngùi.

– Tả ngoại cảnh để bộc lộ tâm trạng:

+ Tiếng gà gáy eo óc báo hiệu canh năm càng làm tăng thêm ấn tượng về sự vắng vẻ, tịch mịch, chứng tỏ rằng người vợ trẻ xa chồng cô đơn, sầu muộn, đã thao thức suốt đêm.

+ Bóng cây hoè trong đêm gợi cảm giác hoang vắng, cô đơn đáng sợ.

– Nỗi sầu muộn còn được thể hiện qua cảm nhận về thời gian tâm lý: người chinh phụ như đếm từng bước thời gian nặng nề trôi mà cảm nhận một khắc giờ cũng đằng đẳng như niên.

– Hình ảnh so sánh (như niên, tựa miền biển xa) và các từ láy (đằng đẳng, dằng dặc) đã cụ thể hoá mối sầu triền miên, vô tận theo ngày tháng và mênh mông, vời vợi trong lòng người chinh phụ.

– Tả những hành động diễn ra trong phòng:

+ Gượng đốt hương để tìm sự thanh thản song tâm hồn lại chìm đắm trong miên man, mơ màng.

+ Gượng soi gương để trang điểm song nước mắt cứ đầm đìa.

+ Gượng gảy đàn cầm đàn sắt – những nhạc cụ gợi đến sự gắn bó lứa đôi – thì dây đàn bị chùng hoặc đứt báo hiệu điểm gở, sự không hay trong tình vợ chồng.

=> Như vậy, để giải toả nỗi sầu, nàng cố tìm đến những thú vui như: soi gương, đốt hương, gảy đàn nhưng làm việc gì cũng miễn cưỡng, gượng gạo. Sầu chẳng những không vơi mà còn nặng nề hơn. Ba từ gượng trở đi trở lại ba lần nhấn mạnh những cố gắng tuyệt vọng của người chinh phụ.

– Đồng cảm, xót thương với thân phận người phụ nữ

– Bày tỏ thái độ phản đối chiến tranh phi nghĩa