a) Tư tưởng nhân đạo của tác phẩm thường biểu hiện ở ba nội dung sau:
– Miêu tả số phận bất hạnh và sự cảm thông, chia sẻ sâu sắc với ngườinông dân.
– Khẳng định phẩm chất tốt đẹp ởhọ.
– Lên án hành vi vô nhân đạo.
b) Cái mới mẻ và sâu sắc của truyện ngắn Chí Phèo là:
– Phát hiện, miêu tả phẩm chất tốt đẹp của người nông dân ngay cả khi họ bị xã hội thực dân nửa phong kiến tàn ác biến thành thú dữ. Chí Phèo có lúc muốn trở lại làm người lương thiện… nhưng làm sao có được? Chí Phèo đáng thương nhiều hơn là đáng trách.
– Nam Cao căm ghét xã hội thực dân nửa phong kiến đã đẩy nhanh quá trình tha hoá, cướp đi cả tính người, hình người và đẩy Chí Phèo vào bi kịch cự tuyệt quyền làm người.