Lý thuyết Sinh11 - Loga.vn: Bài 11:
Quang Hợp Và Năng Suất Cây Trồng
I. Quang Hợp Quyết Định Năng Suất Cây Trồng
- Quang hợp quyết định 90 ® 95 % năng suất cây trồng. Phần còn lại 5 – 10% là các chất dinh dưỡng khoáng.
- Năng suất sinh học: Là tổng lượng chất khô tích luỹ được mỗi ngày trên 1 hecta gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng.
- Năng suất kinh tế: Là một phần của năng suất sinh học được tích luỹ trong cơ quan chứa sản phẩm có giá trị kinh tế đối với con người (hạt, quả, củ,...).
Hình 1. Năng suất sinh học và năng suất kinh tế của cây dâu Đà Lạt.
II. Tăng Năng Suất Cây Trồng Thông Qua Sự Điều Khiển Quang Hợp
1. Tăng diện tích bộ lá:
- Tăng diện tích lá hấp thụ ánh sáng là tăng cường độ quang hợp dẫn đến tăng tích lũy chất hữu cơ trong cây ® Tăng năng suất cây trồng.
- Trị số diện tích lá ảnh hưởng lớn đến quang hợp.
Ví dụ: Trị số cực đại của diện tích lá với cây lây hạt là 3 – 4 (30000 – 40000 m2 lá/ha); đối với cây lấy củ và rễ là 4 – 5,5.
- Điều khiển tăng diện tích bộ lá bằng các biện pháp: Bón phân, tưới nước hợp lí, thực hiện kĩ thuật chăm sóc phù hợp đối với loài và giống cây trồng.
2. Tăng cường độ quang hợp:
- Cường độ quang hợp thể hiện hiệu suất hoạt động của bộ máy quang hợp. Chỉ số đó ảnh hưởng quyết đinh đến sự tích lũy chất khô và năng suất cây trồng.
- Điều tiết hoạt động quang hợp của lá bằng cách áp dụng các biện pháp kĩ thuật chăm sóc, bón phân, tưới nước hợp lí phù hợp đối với loài và giống cây trồng tạo điều kiện cho cây hấp thụ và chuyển hóa năng lượng mặt trời một cách có hiệu quả.
Hình 2. Một số ví dụ về tăng cường quang hợp cho cây trồng.
2. Tăng hệ số kinh tế:
- Tuyển chọn các giống cây có sự phân bố sản phẩm quang hợp vào các bộ phận có giá trị kinh tế với tỉ lệ cao (hạt, củ, quả,…) Tăng hệ số kinh tế của cây trồng.
Hình 3. Quả bí đỏ khổng lồ ở Đà Lạt
- Thực hiện các biện pháp kĩ thuật như bón phân hợp lí. Ví dụ với cây công nghiệp cần bón đủ kali để giúp tăng sự vận chuyển sản phẩm quang hợp vào hạt, củ, quả.
Hình 4. Bón phân kali để giúp tăng sự vận chuyển sản phẩm quang hợp vào hạt, củ, quả.
Bài Tập Lý Thuyết
A. Mức độ thông hiểu
Câu 1: Quang hợp quyết định bao nhiêu phần trăm năng suất cây trồng?
A. Quang hợp quyết định 80 – 85% năng suất cây trồng.
B. Quang hợp quyết định 70 – 75% năng suất cây trồng.
C. Quang hợp quyết định 60 – 65% năng suất cây trồng.
D. Quang hợp quyết định 90 – 95% năng suất cây trồng.
* Hướng dẫn giải:
- Quang hợp quyết định 90 – 95% năng suất cây trồng. Phần còn lại 5 – 10% là các chất dinh dưỡng khoáng.
Nên ta chọn đáp án D.
Câu 2: Năng suất sinh học là:
A. Tổng lượng chất khô tích lũy được mỗi phút trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng.
B. Tổng lượng chất khô tích lũy được mỗi giờ trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng.
C. Tổng lượng chất khô tích lũy được mỗi ngày trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng.
D. Tổng lượng chất khô tích lũy được mỗi tháng trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng.
* Hướng dẫn giải:
- Năng suất sinh học là tổng lượng chất khô tích lũy được mỗi ngày trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng.
Nên ta chọn đáp án C.
Câu 3: Tăng diện tích lá của cây trồng có thể tăng năng suất vì:
A. Nhiều lá thì cây sẽ hút được nhiều nguyên liệu hơn, nhựa được chuyển nhanh hơn cho quang hợp.
B. Làm tăng cường độ quang hợp dẫn tới tăng tích luỹ chất hữu cơ trong cây làm tăng năng suất cây trồng.
C. Lá thải ra ôxi nhiều hơn, từ đó thúc đẩy hô hấp làm cây xanh có nhiều năng lượng hơn nên tăng quang hợp.
D. Tán lá rộng sẽ che bớt mặt đất, nên hạn chế mất nước, tăng độ ẩm, giảm thoái hoá các hợp chất hữu cơ và khoáng trong đất.
* Hướng dẫn giải:
- Tăng diện tích lá của cây trồng có thể tăng năng suất vì làm tăng cường độ quang hợp dẫn tới tăng tích luỹ chất hữu cơ trong cây làm tăng năng suất cây trồng.
Nên ta chọn đáp án B.
Câu 4: Tăng năng suất cây trồng thông qua sự điều khiển quang hợp là:
A. Tăng diện tích lá.
B. Tăng cường độ quang hợp.
C. Tăng hệ số kinh tế.
D. Cả A, B và C.
* Hướng dẫn giải:
- Tăng năng suất cây trồng thông qua sự điều khiển quang hợp là:
+ Tăng diện tích lá.
+ Tăng cường độ quang hợp.
+ Tăng hệ số kinh tế.
Nên ta chọn đáp án D.
Câu 5: Vì sao thực vật C4 có năng suất cao hơn thực vật C3?
A. Tận dụng được nồng độ CO2.
B. Tận dụng được ánh sáng cao.
C. Nhu cầu nước thấp.
D. Không có hô hấp sáng.
* Hướng dẫn giải:
- Vì không có hô hấp sáng nên thực vật C4 có có năng suất cao hơn thực vật C3.
Nên ta chọn đáp án D.
Câu 6: Năng suất tinh tế là:
A. Toàn bộ năng suất sinh học được tích lũy trong các cơ quan chứa các sản phẩm có giá trị kinh tế đối với con người của từng loài cây.
B. 2/3 năng suất sinh học được tích lũy trong các cơ quan chứa các sản phẩm có giá trị kinh tế đối với con người của từng loài cây.
C. 1/2 năng suất sinh học được tích lũy trong các cơ quan chứa các sản phẩm có giá trị kinh tế đối với con người của từng loài cây.
D. Một phần của năng suất sinh học được tích lũy trong các cơ quan chứa các sản phẩm có giá trị kinh tế đối với con người của từng loài cây.
* Hướng dẫn giải:
- Năng suất tinh tế là một phần của năng suất sinh học được tích lũy trong các cơ quan chứa các sản phẩm có giá trị kinh tế đối với con người của từng loài cây.
Nên ta chọn đáp án D.
Câu 7: Cho các biện pháp sau:
(1) Tăng diện tích lá hấp thụ ánh sáng là tăng cường độ quang hợp dẫn đến tăng tích lũy chất hữu cơ trong cây tăng năng suất cây trồng.
(2) Điều khiển tăng diện tích bộ lá nhờ các biện pháp: bón phân, tưới nước hợp lý, thực hiện kỹ thuật chăm sóc phù hợp đối với mỗi loại và giống cây trồng.
(3) Điều tiết hoạt động quang hợp của lá bằng cách áp dụng các biện pháp kỹ thuật chăm sóc, bón phân, tưới nước hợp lý, phù hợp đối với mỗi loài và giống cây trồng. Tạo điều kiện cho cây hấp thụ và chuyển hóa năng lượng mặt trời một cách có hiệu quả.
(4) Trồng cây với mật độ dày đặc để nhận được nhiều ánh sáng cho quang hợp.
(5) Tuyển chọn cách dùng cây có sự phân bố sản phẩm quang hợp vào các bộ phận có giá trị kinh tế với tỷ lệ cao (hạt, quả, củ,...) tăng hệ số kinh tế của cây trồng.
(6) Các biện pháp nông: sinh bón phân hợp lý.
Những biện pháp nào trên đây được sử dụng để tăng năng suất cây trồng thông qua điều tiết quang hợp?
A. (1), (2) và (3).
B. (1), (2), (3) và (4).
C. (1), (2), (3), (5) và (6).
D. (3) và (4).
* Hướng dẫn giải:
- (4) Sai. Trồng cây với mật độ dày đặc không nhận được nhiều ánh sáng cho quang hợp.
Nên ta chọn đáp án C.
Câu 8: Các tia sáng đỏ xúc tiến quá trình:
A. Tổng hợp lipit.
B. Tổng hợp AND.
C. Tổng hợp prôtêin.
D. Tổng hợp cacbohiđrat.
* Hướng dẫn giải:
- Các tia sáng đỏ xúc tiến quá trình tổng hợp cacbohiđrat cho cây phát triển.
Nên ta chọn đáp án D.
Câu 9: Khi nói về pha sáng của quang hợp ở thực vật, có bao nhiêu phát biểu đúng:
I. Quang phân li nước diễn ra trong xoang tilacôit.
II. Sản phẩm của pha sáng cung cấp cho pha tối là NADPH và ATP.
III. Ôxi được giải phóng từ quá trình quang phân li nước.
IV. Pha sáng chuyển hóa và hấp thụ năng lượng của ánh sáng thành năng lượng trong ATP và NADPH.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
* Hướng dẫn giải:
- IV. Sai. Pha sáng chuyển hóa năng lượng của ánh sáng đã được diệp lục hấp thụ thành năng lượng trong các liên kết hóa học ATP và NADPH.
Nên ta chọn đáp án C.
Câu 10: Pha sáng của quá trình quang hợp diễn ra ở:
A. Trong các túi dẹp (tilacôit) của các hạt grana.
B. Trong các nền lục lạp.
C. Ở màng ngoài của lục lạp.
D. Ở màng trong của lục lạp.
* Hướng dẫn giải:
- Pha sáng của quá trình quang hợp diễn ra ở trong các túi dẹp (tilacôit) của các hạt grana.
Nên ta chọn đáp án A.
B. Bài tập tự luyện
Câu 1: Ý nào sau đây không đúng khi nói về biện pháp tăng năng suất cây trồng:
A. Tăng diện tích lá.
B. Tăng cường độ quang hợp.
C. Tăng hệ số kinh tế.
D. Tăng cường độ hô hấp.
Câu 2: Để giải thích được quá trình quang hợp quyết định năng suất cây trồng các nhà khoa học tiến hành phân tích:
A. Thành phần hóa học của các sản phẩm cây trồng.
B. Thành phần hóa học của các nguyên liệu cây trồng.
C. Thành phần hóa học của CO2 và H2O.
D. Thành phần hóa học các chất khoáng.
Câu 3: Khi phân tích thành phần hóa học của các sản phẩm cây trồng thì các nguyên tố C, H, O cây lấy chủ yếu từ đâu:
A. Từ các chất khoáng trong đất.
B. Từ các chất hữu cơ trong đất.
C. Từ CO2 và H2O qua quang hợp.
D. Từ O2, CO2 lấy từ không khí.
Câu 4: Năng suất kinh tế là phần chất khô tích lũy trong bộ phận nào của cây khoai tây:
A. Thân.
B. Củ.
C. Quả.
D. Toàn bộ cây.
Câu 5: Cho một số biện pháp kĩ thuật:
(1) Cung cấp nước đầy đủ.
(2) Bón phân.
(3) Chọn giống.
(4) Tăng diện tích lá.
(5) Chăm sóc hợp lí.
Để tăng năng suất cây trồng thông qua các biện pháp tăng cường độ quang hợp, người nông dân sử dụng các biện pháp kĩ thuật nào:
A. (1), (2), (3).
B. (1), (2), (4).
C. (2), (3), (4).
D. (1), (3), (4).
Câu 6: Để cường độ quang hợp cực đại người nông dân cần chú ý thực hiện bao nhiêu biện pháp dưới đây:
I. Tăng cường độ ánh sáng đến điểm bão hòa ánh sáng.
II. Tăng cường độ ánh sáng đến điểm bù ánh sáng.
III. Bón phân làm cây sinh trưởng tốt.
IV. Cung cấp đủ lượng nước cho cây trồng.
V. Chỉ cung cấp các nguyên tố khoáng Nitơ.
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Câu 7: Quang hợp xảy ra ở miền ánh sáng nào:
A. Cam ,đỏ.
B. Xanh, tím, cam.
C. Đỏ, lục.
D. Xanh, tím, đỏ.
Câu 8: Quang hợp không có vai trò nào sau đây:
A. Tổng hợp gluxit, các chất hữu cơ và giải phóng oxi.
B. Biến đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học.
C. Oxi hóa các hợp chất hữu cơ để giải phóng năng lượng,
D. Điều hòa tỉ lệ O2/CO2 của khí quyển.
Câu 9: Năng suất sinh học là phần chất khô tích lũy trong bộ phận nào của cây cây cam:
A. Là toàn bộ tất cả các cây cam trên khu vườn.
B. Là phần của cây cam trên khu vườn.
C. Quả cam.
D. Tất cả đều sai.
Câu 10: Khi phân tích thành phần hóa học trong sản phẩm thu hoạch của cây trồng người ta thu được số liệu sau: C 45%; O 42 – 45%; H 6,5% chất khô. Số liệu trên chứng minh rằng các chất hữu cơ trong cây chủ yế được tạo nên từ:
A. H2O.
B. CO2.
C. Các chất khoáng.
D. Nitơ.
Câu |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
Đáp án |
D |
A |
C |
B |
C |
C |
D |
C |
A |
B |