Phân tích vẻ đẹp hình tượng ông lái đò trong đoạn trích vượt thác sông Đà

Đề thi về Người lái đò sông Đà : Phân tích hình tượng ông lái đò, hình tượng con sông Đà hung bạo và trữ tình, Phân tích cảnh vượt thác sông Đà, Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân. Tất cả đều có trên website Văn hay
Đề bài :
“…Sóng thác đã đánh đến miếng đòn hiểm độc nhất, cả cái luồng nước vô sở bất chí ấy bóp chặt bộ hạ người lái đò […]. Mặt sông trong tích tắc sáng lòa lên như một cửa bể đom đóm rừng ùa xuống mà châm lửa vào đầu sóng. Nhưng ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cuống lái, mặt méo bệch đi như cái luồng sóng đánh hồi lùng, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm. Tăng thêm mãi lên tiếng hỗn chiến của nước của đá thác. Nhưng trên cái thuyền sáu bơi chèo, vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn tỉnh táo của người cầm lái. Vậy là phá xong cái trùng vi thạch trận vòng thứ nhất. Không một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này. Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa trận, có bốn của tử một cửa sinh, của sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông. Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều của tử để đánh lừa con thuyền vào, và cửa sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn. Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ. Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thủy quân của ải nước bên bờ trái liền xô ra định níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa và đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào của sinh nó trấn lấy. Còn một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu về của con thác. Cứ phóng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được…. ”
(Trích “Người lái đò sông Đà” của tác giả Nguyễn Tuân – Ngữ văn 12, Tập một, NXB giáo dục Việt Nam, 2015).
Cảm nhận của anh/ chị về vẻ đẹp hình tượng ông lái đò trong đoạn trích trên. Từ đó bình luận ngắn gọn về suy nghĩ, tình cảm của nhà văn Nguyễn Tuân đối với người lao động Việt Nam trong tùy bút “Người lái đò sông Đà”.
Đáp án
Yêu cầu về hình thức.
– Viết theo đúng yêu cầu của một bài văn nghị luận
– Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu…
Yêu cầu về nội dung.
1.Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm.
– Nguyễn Tuân là cây đại thụ của nền văn xuôi hiện đại Việt Nam, là một nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo: thích viết về cái phi thường, xuất chúng và luôn tìm tòi khám phá cái đẹp.
– Tùy bút Người lái đò sông Đà là tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Tuân sau Cách mạng tháng tám. Ở tác phẩm này Nguyễn Tuân đi tìm cái đẹp của thiên nhiên và con người lao động Tây Bắc.
– Người lái đò sông Đà chính là biểu tượng cho vẻ đẹp trí, dũng, tài hoa của người lao động trên vùng sông nước dữ dội. thơ mộng ấy.
– Vẻ đẹp của hình tượng ông đò được thể hiện qua qua đoạn trích tiêu biểu đó là đoạn trích miêu tả về cuộc chiến đấu của ông đò với cái thác đá sông Đà.
2.Cảm nhận về vẻ đẹp của ông đò ở nhiều khía cạnh khác nhau.
– Vẻ đẹp trí tuệ, bản lĩnh và tài hoa của ông đò.
+ Vẻ đẹp trí tuệ: thể hiện ở trí nhớ tuyệt vời của ông đò. Cuộc sống của ông đò phải đối diện với những cạm bẫy kinh hoàng của sông Đà, đó là một cuộc đấu tranh với thiên nhiên để bảo tồn sự sống. Để chinh phục dòng sông hung bạo ông đò nhớ mặt vị trí từng hòn đá, từng luồng nước…Nguyễn Tuân đã miêu tỉ mỉ các ngọn thác, thời gian ông lái đò làm nghề để bày tỏ nỗi thán phục của mình về một con người như được sinh ra từ những con sóng, ngọn thác hung dữ ở Sông Đà.
+ Bản lĩnh, mưu trí và sự quyết đoán: Nhà văn đã đưa ông đò vào hoàn cảnh đầy thử thách mà tiêu biểu là cái thác đá để nhân vật bộc lộ phẩm chất của mình. Sông Đà bày thạch trận trên sông ông đò là một viên tướng dũng cảm tả xung hữu đột tỉnh táo nhanh nhẹn, quyết đoán chỉ huy và điều khiển con thuyền qua nhiều vòng, nhiều cửa rất hiệu quả
+ Vẻ đẹp tài hoa: Quan niệm về chất tài hoa của nguyễn Tuân được mở rộng, tài hoa không chỉ ở lĩnh vực nghệ thuật mà có trong cuộc sống lao động bình dị. Nguyễn Tuân đã dụng công xây dựng ông đò là một người nghệ sĩ có tay lái tài hoa. Chất tài hoa của ông đò được thể hiện qua sự khéo léo khi điều khiển con thuyền vượt qua mọi cạm bẫy của sông Đà.
– Nghệ thuật xây dựng nhân vật: tô đậm nét tài hoa nghệ sĩ, tạo tình huống đầy thử thách để nhân vật bộc lộ phẩm chất, sử dụng ngôn ngữ miêu tả đầy cá tính, giàu chất tạo hình.
– Bình luận về suy nghĩ, tình cảm của nhà văn Nguyễn Tuân đối với người lao động Việt Nam.
+ Qua hình tượng ông đò, Nguyễn Tuân ngợi ca và khẳng định sức mạnh, sự vĩ đại của con người đồng thời ông cũng đưa ra triết lý sống: giữa cái thế giới độc dữ và nham hiểm, cái thế giới đầy sức mạnh man dại và lập lờ cạm bẫy, con người ta vẫn đủ trí tuệ để vươn lên tìm thấy sự sống. Cũng qua cảnh tượng vượt thác của ông đò, Nguyễn Tuân muốn nói với chúng ta 1 điều giản dị nhưng sâu sắc: Chủ nghĩa anh hùng đâu chỉ có ở nơi chiến trường mà có ngay trong cuộc sống hàng ngày mà chúng ta phải vật lộn với miếng cơm manh áo. Tài hoa đâu chỉ có ở lĩnh vực nghệ thuật mà có ngay trong cuộc sống lao động đời thường. Phẩm chất anh hùng, và chất nghệ sĩ thể hiện trong việc họ phải đương đầu với thử thách.
+ Nhà văn thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng, tự hào, ngợi ca sự vĩ đại của gười lao động Tây Bắc và người lao động Việt nam nói chung. Ca ngợi lao động vinh quang đã đưa con người tới thắng lợi trước sức mạnh hoang dại của thiên nhiên.
Kết thúc vấn đề.
Thiên tùy bút “Người lái đò sông Đà” là khúc hùng ca ca ngợi ý chí của con người. Sức mạnh ý chí và tài hoa chính là những yếu tố làm nên chất vàng mười của người dân Tây Bắc và cũng là của người lao động nói chung. Qua hình tượng người lái đò sông Đà và qua thiên tùy bút này ta thấy được những nét độc đáo trong phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân.
Đề sưu tầm.
Xem thêm : Những đề thi và bài văn hay về Người lái đò sông Đà

Bài viết gợi ý: