CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU
BỊ ĐỘNG (tiếp theo)
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng” [...]
(Vũ Bằng)
a) Hai câu trên:
- Giống nhau: miêu tả cùng một sự việc.
- Khác nhau: Câu (a) có dùng từ được, câu (b) không dùng từ được.
b) Quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành một kiểu câu bị động.
- Có hai cách: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
• Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu cầu và thêm các từ bị hay được vào sau từ (cụm từ) ấy.
• Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động trên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến đổi từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
• Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là câu bị động.
II. LUYỆN TẬP
1. (Câu 1, Sgk Tr 65 tập 2)
a) Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.
b) Tất cả cánh cửa chùa được người ta làm bằng gỗ lim.
- Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
c) Con ngựa bạch được chàng kị sĩ buộc bên gốc đào.
- Con ngựa bạch buộc bên gốc đào
d) Một lá cờ đại được người ta dựng ở giữa sân.
- Một lá cờ đại dược dựng ở giữa sân.
Những bộ phận không bắt buộc trong câu:
a)Một nhà sư vô danh
b) người ta
c)chàng kị sĩ
d) người ta.
2. Viết đoạn văn có dùng câu bị động
“ Mùa khô đã tới. Nạn hạn hán xảy ra. Hàng trăm mảnh ruộng bị khô nứt. Hàng ngàn cây bị héo. Chúng sẽ được người ta gom về chỉ để làm củi. Nhưng đâu có gì để nấu. Người ta đang bị đói. Rau xanh bị còi. Cỏ cũng úa vàng. Mấy con gà toi đã trở thành món quý. Chúng được bỏ vào nồi bởi lẽ không còn gì cho chúng ăn. Vài hạt mè cũng bị giành giật. Côn trùng cũng bị biến mất. Nhanh lắm là hai ngày nữa họ mới được phát lương khô với nước uống. Thuốc cũng được mang đến. Đó là hàng cứu trợ của Tổ chức Y tế thế giới.
Mấy búp non đã bị các chú sâu ngôn dần. Lá già thì bị quặn lại. Cụm cải này bị tàn mất. Nhưng không! Dường như có hai chồi được đâm ra từ phía dưới thân kia. Hôm nọ, vạt cải này đã được cậu chủ châm bón, xịt thuốc. Các cụm cải đang được hồi sinh”.
