Soạn bài hứng trở về của Nguyễn Trung Ngạn
(Quy hứng)
I. Gợi ý trả lời câu hỏi
Câu 1. Nỗi nhớ quê hương ở hai câu thơ đầu có gì đặc sắc? (Lưu ý: bài thơ sử dụng những hình ảnh dân dã, quen thuộc nhưng làm xúc động lòng người; lí giải vì sao.)
Nỗi nhớ quê hương của tác giả gắn bó thiết tha với những hình ảnh hết sức bình dị nơi quê nhà như: câu dâu, nong tằm, hương lúa sớm, con cua. Những hình ảnh ấy hết sức dân dã nhưng làm xúc động lòng người sâu sắc bởi đó là những hình ảnh gắn bó máu thịt với mỗi cuộc đời, mỗi con người. Hơn nữa những hình ảnh ấy được tác giả nhắc đến khi tác giả ở Giang Nam – nơi đất khách quê người, nơi phồn hoa đô hội mà người xa quê vẫn nhớ về quê nhà, không những vậy lại nhớ đến những hình ảnh hết sức gần gũi ấy bảo sao không làm xúc động lòng người cho đặng!
Câu 2. Phân tích nét riêng của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc trong bài thơ qua những hình tượng thơ độc đáo.
Thơ văn trung đại thường hướng tới những hình ảnh tao nhã, mĩ lệ nhưng ở đây Nguyễn Trung Ngạn lại lấy cảm hứng từ những hình ảnh hết sức nhỏ nhặt, bình dị, mộc mạc, gần gũi và vô cùng thân thương nhưng vẫn thể hiện được tất cả tấm lòng yêu nhớ quê hương của tác giả khiến bài thơ mang một nét riêng, riêng nhưng không lạ lẫm mà trái lại nó vô cùng đặc sắc. Nó là một quan niệm thẩm mĩ mới lạ. Niềm tự hào dân tộc còn tăng lên gấp bội, nâng giá trị của những cây dâu, nong tằm, nương lúa, con cua khi đặt nó lên cán tân tình cảm của tác giả khi so sánh với cảnh phồn hoa của đất Giang Nam. Đó chính là sự ấm lòng trong cảnh nghèo khó, đạm bạc nơi quê nhà còn hơn sung sướng nhưng tha phương nơi đất khách.
