TIẾNG VIỆT 4 SOẠN BÀI HƯƠNG VỊ HẤP DẪN
A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN
1 Quan sát các tấm ảnh dưới đây, trả lời câu hỏi (SGK/54)
a) Em nghĩ gì khi ngắm những bức ảnh trên?
M: Những tấm ảnh ấy rất đẹp. Mỗi tấm ảnh có vẻ đẹp riêng.
b) Nói 3 - 4 câu về hình ảnh đẹp trong một tấm ảnh ở trên hoặc trong tranh, ảnh em sưu tầm.
Gợi ý:
a) Những bức ảnh vô cùng sống động. Không gian bao la, vô tận, thiên nhiên thật đẹp và thật gần gũi với con người.
b) Đại dương bao la, mênh mông. Đôi cá heo nhảy múa tung tăng cùng sóng biển. Không gian khoáng đạt, phong cảnh thiên nhiên trong tầm tay.
3. Chọn lời giải nghĩa ở cột B phù hợp với từng từ ngữ ở cột A.
Gợi ý: A nối B
1 - d; 2 - c; 3 - a; 4 - e; 5 - b 5.
5. Đọc thầm lại bài văn, trao đổi, trả lời câu hỏi:
a) Sầu riêng là đặc sản của vùng nào?
b) Dựa vào bài văn, hãy nêu lại những nét đặc sắc của:
- Hoa sầu riêng ...
- Quả sầu riêng ...
- Dáng sầu riêng ..., Thân ..., Cành ..., Lá ...
c) Những câu văn nào thể hiện tình cảm của tác giả đối với cây sầu riêng? (Chọn trong những câu sau để có câu trả lời:
- Hương vị quyến rũ đến kì lạ.
- Hoa sầu riêng trố vào cuối năm.
- Đứng ngắm cây sầu riêng, tôi cứ nghĩ mãi về cái dáng cây kì lạ này.
- Thân nó khẳng khiu, cao vút, cành ngang thẳng đuột, thiếu cái dáng cong, dáng nghiêng, chiều quằn, chiều lượn của cây xoài, cây nhãn.
- Khi trái chín, hương tỏa ngạt ngào, vị ngọt đến dam mê).
Gợi ý:
a) Sầu riêng là đặc sản của miền Nam.
b) - Hoa sầu riêng trổ vào cuối năm, hương hoa thơm ngát như hương cau, hương bưởi tỏa khắp khu vườn. Hoa đậu từng chùm, màu trắng ngà. Cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giống cánh sen con, lác đác vài nhụy li ti giữa những cánh hoa.
- Quả sầu riêng lủng lẳng dưới cành trông như tổ kiến.
Mùi thơm đậm, bay rất xa, lâu tan trong không khí. Còn hàng chục mét mới tới nơi để sầu riêng, hương đã ngào ngạt xông vào cánh mũi. sầu riêng thơm mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi, béo cái béo của trứng gà, ngọt cái vị của mật ong già hạn, ngọt đến dam mê.
- Dáng sầu riêng kì lạ; thân khẳng khiu, cao vút; cành ngang thẳng đuột; lá nhỏ xanh vàng, hơi khép lại.
c) Ý thứ nhất, thứ ba, thứ tư, thứ năm.
7. Tìm hiểu chủ ngữ trong câu kể Ai thế nào?
1) Tìm các câu kể Ai thế nào? trong đoạn văn sau:
(1) Ngày 2 tháng 9 năm 1945.
(2) Hà Nội tưng bừng màu đỏ. (3) Cả một vùng trời bát ngát cờ, đèn và hoa. (4) Những dòng người từ khắp các ngả tuôn về vườn hoa Ba Đình. (5) Các cụ già vẻ mặt nghiêm trang. (6) Những cô gái thủ đô hớn hở, áo màu rực rỡ.
Theo Võ Nguyên Giáp
M: Câu (2) Hà Nội tưng bừng màu đỏ. Là câu Ai thế nào?
2) Xác định chủ ngữ trong những câu vừa tìm được.
| Câu | Chủ ngữ | Vị ngữ |
| 2 | Hà Nội | tưng bừng màu đỏ. |
3) Chủ ngữ trong các câu trên nêu nội dung gì?
a) Chỉ sự vật có hoạt động được nêu ở vị ngữ.
b) Chỉ sự vật có đặc điểm, tính chất hoặc trạng thái được nêu ở vị ngữ.
c) Chỉ sự vật được giới thiệu, nhận định ở vị ngữ.
Gợi ý:
1) Tìm câu kê Ai thế nào?
2) Xác định chủ ngữ.
| Câu kể Ai thế nào? | Chủ ngữ | Vị ngữ |
| 2 | Hà Nội | tưng bừng màu đỏ. |
| 3 | Cả một vùng trời | bát ngát cờ, đèn và hoa. |
| 5 | Các cụ già | vẻ mặt nghiêm trang. |
| 6 | Những cô gái thủ đô | hớn hở, áo màu rực rờ. |
3) b.
B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH
1. Tìm các câu kể Ai thế nào? trong đoạn văn dưới đây và xác định chủ ngữ trong mỗi câu (SGK/58)
| Câu | Chủ ngữ | Vị ngữ |
| 3 | Màu vàng trên lưng chú | lấp lánh. |
Gợi ý:
| Câu kể Ai thế nào? | Chủ ngữ | Vị ngữ |
| 3 | Màu vàng trên lưng chú | lấp lánh. |
| 4 | Bốn cái cánh | mỏng như giấy bóng. |
| 5 | Cái đầu | tròn. |
| 6 | Hai con mắt | long lanh. |
| 7 | Thân chú | nhỏ và thon vàng như màu vàng của nắng mùa thu. |
| 9 | Bốn cánh | khẻ rung rung như còn đang phân vân. |
2. Viết một đoạn văn khoảng 4 câu về một loại trái cây em yêu thích, trong đoạn văn có dùng câu kể Ai thế nào?
Gợi ý:
Quả thanh long tròn, hình bầu dục. vỏ thanh long màu đỏ rực và có tua như vảy rồng. Ruột thanh long màu trắng trong. Phần thịt có nhiều hạt nhỏ li ti màu đen như hạt mè. Thanh long ăn rất mát.
4. Điền vào chỗ trống trong Phiếu học tập (chọn a hoặc b):
a) l hoặc n:
Em trồng cây lựu xanh xanh
Cuốc kêu chưa dứt mà cành đầy hoa.
Hoa lựu như ...ửa lập ...òe
Nhớ khi em tưới, em che hàng ngày.
Nhớ khi mưa lớn, gió ...ay
Em mang que chống cho cây cứng dần.
Trưa ...ay bỗng thấy ve ngân
Ve ngân trưa ...ắng, quả dần vàng tươi.
Trần Đăng Khoa
b) ut hoặc uc:
Con đò lá tr....' qua sông
Trái mơ tròn trĩnh, quả bòng đung đưa
B..nghiêng, lất phất hạt mưa chao, gợn nước Tây Hồ lăn tăn.
Theo Hồ Minh Hà
Gợi ý:
a) lửa, lòe, lay, nay, nắng,
b) trúc, Bút, Bút.
5. Chọn từ ngữ viết đúng chính tả trong ngoặc đơn để hoàn chỉnh đoạn văn sau. Viết lại những từ ngừ đó vào vở.
M: nắng chan hòa.
Cái đẹp
Cuộc sống quanh ta thật đẹp. Có cái đẹp của đất trời: (nắng / lắng) ........ chan hòa như rót mật xuống quê hương, (khóm trúc / khóm trút) ....... xanh rì rào trong gió sớm, những bông .......... (cút, cúc) vàng (lóng lánh / nóng nánh) ............ sương mai. Có cái đẹp do bàn tay con người .............. (tạo nên / tạo nên): những mái chùa (cong vúc / cong vút), những bức tranh rực rỡ sắc màu, nhừng bài ca (láo lức / náo nức) ............ lòng người. Nhưng đẹp nhất vẫn là vẻ đẹp của tâm hồn. Chỉ những người biết sống đẹp mới có khả năng thưởng thức cái đẹp và tô điếm cho cuộc sống ngày càng tươi đẹp hơn.
Gợi ý:
nắng chan hòa, khóm trúc xanh, những bông cúc vàng, lóng lánh sương mai, con người tạo nên, những mái chùa cong vút, những bài ca náo nức.
