SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
A)Tóm tắt lý thuyết:
1,Một số quy tắc an toàn điện:
a,Nguyên nhân có thể gây tai nạn điện:
-Xây nhà có ban công gần với đường dây tải điện cao thế.
-Chạm tay vào vỏ kim loại của đồ dùng điện (thiết bị điện) bị dò điện.
-Chơi ở gần đường dây dẫn điện cao thế.
-Đến gần dây dẫn có điện bị đứt và rơi xuống đất.
b,Quy tắc an toàn khi sử dụng điện:
-Thực hành làm thí nghiệm với hiệu điện thế an toàn: U < 40V
-Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn quy định (vỏ bọc cách điện phải chịu được dòng điện định mức quy định cho mỗi dụng cụ điện).
-Mắc cầu chì có cường độ định mức phù hợp với dụng cụ hay thiết bị điện, đảm bảo khi có sự cố xảy ra.
Ví dụ: Khi bị đoản mạch, cầu chì kịp nóng chảy và tự động ngắt mạch trước khi dụng cụ điện bị hư hỏng.
-Thận trọng khi tiếp xúc với mạng điện gia đình vì có hiệu điện thế 220V rất nguy hiểm. Chỉ sử dụng các thiết bị điện khi đảm bảo cách điện.
Lưu ý: Đối với những dụng cụ hay thiết bị điện hư hỏng không biết lí do, không sửa được thì cần phải ngắt điện và báo người lớn hoặc thợ điện, tuyệt đối không được tự ý sửa chữa.
-Nối đất cho vỏ bọc kim loại của các dụng cụ điện để đảm bảo an toàn điện.
Vỏ kim loại của dụng cụ điện được nối bằng một dây dẫn với chốt thứ ba của phích cắm và được nối đất qua lỗ thứ ba của ổ lấy điện. Dây dẫn điện bị hở và tiếp xúc với vỏ kim loại của dụng cụ. Nhờ dây tiếp đất mà người sử dụng nếu chạm tay vào vỏ dụng cụ cũng không bị nguy hiểm.
-Mỗi chức năng (chiếu sáng, ổ cắm, thiết bị điện công suất lớn) sử dụng một nhánh điện riêng.
-Mỗi nhánh dây điện sử dụng tối đa cho 5 tải tiêu thụ.
2,Sử dụng tiết kiệm điện năng:
a,Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:
-Giảm chi tiêu cho gia đình.
-Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn.
-Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung do hệ thống cung cấp bị quá tải.
-Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất.
-Bảo vệ môi trường.
-Tiết kiệm ngân sách.
b,Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng:
-Cần lựa chọn sử dụng các dụng cụ và thiết bị điện có công suất phù hợp và chỉ sử dụng chúng trong thời gian cần thiết.
-Điện năng sản xuất ra cần được sử dụng ngay vì không thể chứa điện năng vào kho. Vào ban đêm lượng điện năng sử dụng nhỏ nhưng các nhà máy điện vẫn phải hoạt động. Do đó việc sử dụng điện vào ban đêm cũng là một biện pháp tốt để tiết kiệm điện năng.
*Những hệ quả:
-Mạch điện gồm hai điện trở mắc nối tiếp:
$\frac{{{A}_{1}}}{{{A}_{2}}}=\frac{{{P}_{1}}}{{{P}_{2}}}=\frac{{{Q}_{1}}}{{{Q}_{2}}}=\frac{{{U}_{1}}}{{{U}_{2}}}=\frac{{{R}_{1}}}{{{R}_{2}}}$
-Mạch điện gồm hai điện trở mắc song song:
$\frac{{{A}_{1}}}{{{A}_{2}}}=\frac{{{P}_{1}}}{{{P}_{2}}}=\frac{{{Q}_{1}}}{{{Q}_{2}}}=\frac{{{I}_{1}}}{{{I}_{2}}}=\frac{{{R}_{2}}}{{{R}_{1}}}$
-Hiệu suất: $H=\frac{{{A}_{i}}}{{{A}_{tp}}}.100%=\frac{{{P}_{i}}}{{{P}_{tp}}}.100%=\frac{{{Q}_{i}}}{{{Q}_{tp}}}.100%$
-Mạch điện gồm các điện trở mắc nối tiếp hay song song:
$P={{P}_{1}}+{{P}_{2}}+...+{{P}_{n}}$
B)Bài tập minh họa:
Câu 1: Sử dụng hiệu điện thế nào dưới đây có thể gây nguy hiểm đối với cơ thể người?
A.6V B.12V C.39V D.220V
Hướng dẫn
Hiệu điện thế có thể gây nguy hiểm đối với cơ thể người là 220V.
Chọn đáp án D.
Câu 2: Việc làm nào dưới đây là an toàn khi sử dụng điện?
A.Mắc nối tiếp cầu chì loại bất kì cho mỗi dụng cụ điện.
B.Sử dụng dây dẫn không có vỏ bọc cách điện.
C.Làm thí nghiệm với nguồn điện có hiệu điện thế 45V.
D.Rút phích cắm đèn bàn ra khỏi ổ điện khi thay bóng đèn.
Hướng dẫn
Việc làm an toàn khi sử dụng điện trong các việc trên là rút phích cắm đèn bàn ra khỏi ổ điện khi thay bóng đèn.
Chọn đáp án D.
Câu 3: Nối vỏ kim loại của dụng cụ hay thiết bị điện bằng dây dẫn với đất sẽ an toàn vì:
A.Luôn có dòng điện chạy qua vỏ kim loại của dụng cụ hay thiết bị này xuống đất.
B.Dòng điện không khi nào chạy qua vỏ kim loại của dụng cụ điện hay thiết bị điện này.
C.Hiệu điện thế luôn ổn định để dụng cụ hay thiết bị hoạt động bình thường.
D.Nếu có dòng điện chạy qua cơ thể người thì khi chạm vào vỏ kim loại thì cường độ dòng điện này rất nhỏ.
Hướng dẫn
Nối vỏ kim loại của dụng cụ hay thiết bị điện bằng dây dẫn với đất sẽ an toàn vì: Nếu có dòng điện chạy qua cơ thể người thì khi chạm vào vỏ kim loại thì cường độ dòng điện này rất nhỏ.
Chọn đáp án D.
Câu 4: Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng vì:
A.Dùng nhiều điện ở gia đình dễ gây ô nhiễm môi trường.
B.Dùng nhiều điện dễ gây tai nạn nguy hiểm đến tính mạng.
C.Giảm bớt chi phí cho gia đình, các sự cố gây tổn hại chung, bảo vệ môi trường và dàng nhiều điện năng cho sản xuất.
D.Càng dùng nhiều điện thì tổn hao vô ích càng lớn và càng tốn kém cho gia đình và xã hội.
Câu 5: Cách sử dụng nào dưới đây là tiết kiệm điện năng?
A.Sử dụng đèn công suất là 100W.
B.Sử dụng thiết bị điện khi cần thiết.
C.Cho quạt chạy khi mọi người đi khỏi nhà.
D.Bật sáng tất cả các đèn trong nhà suốt đêm.
Hướng dẫn
Cách sử dụng tiết kiệm điện năng là: Sử dụng thiết bị điện khi cần thiết.
Chọn đáp án B.
Câu 6: Sử dụng hiệu điện thế nào dưới đây khi làm thí nghiệm là an toàn đối với cơ thể người?
A.Nhỏ hơn hoặc bằng 40V.
B.Nhỏ hơn hoặc bằng 50V.
C.Nhỏ hơn hoặc bằng 60V.
D.Nhỏ hơn hoặc bằng 70V.
Hướng dẫn
Thực hành, làm thí nghiệm với hiệu điện thế an toàn: U < 40V
Chọn đáp án A.
Câu 7: Dòng điện có cường độ nào dưới đây nếu đi qua cơ thể người là nguy hiểm?
A.40mA B.50mA C.60mA D.70mA
Hướng dẫn
Dòng điện có cường độ 70mA nếu đi qua cơ thể người là nguy hiểm.
Chọn đáp án D.
Câu 8: Việc làm nào dưới đây là không an toàn khi sử dụng điện?
A.Việc sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
B.Phơi quần áo lên dây dẫn điện của gia đình.
C.Sử dụng hiệu điện thế 12V để làm các thí nghiệm điện.
D.Mắc cầu chì thích hợp cho mỗi thiết bị điện.
Hướng dẫn
A, C, D – an toàn.
B – không an toàn.
Chọn đáp án B.
Câu 9: Sử dụng tiết kiệm điện năng không mang lại lợi ích nào dưới đây?
A.Góp phần làm giảm ô nhiểm môi trường.
B.Góp phần phát triển sản xuất.
C.Góp phần chữa các bệnh hiểm nghèo.
D.Góp phần làm giảm bớt các sự cố về điện.
Hướng dẫn
Sử dụng tiết kiệm điện năng không góp phần chữa các bệnh hiểm nghèo.
Chọn đáp án C.
Câu 10: Sử dụng loại đèn nào dưới đây sẽ tiêu thụ điện năng nhiều nhất?
A.Đèn compact.
B.Đèn dây tóc nóng sáng.
C.Đèn LED (Điot phát quang).
D.Đèn ống (đèn huỳnh quang).
Hướng dẫn
Sử dụng đèn dây tóc nóng sáng sẽ tiêu thụ điện năng nhiều nhất.
Chọn đáp án B.
