TỪ PHỔ - ĐƯỜNG SỨC TỪ

A)Tóm tắt lý thuyết:

1,Từ phổ:

                                          

-Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ.

-Có thể thu được từ phổ bằng rắc mạt dắt lên tấm nhựa trong đặt trong từ trường và gõ nhẹ.

+Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh.

+Nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.

-Trong từ trường của thanh nam châm, mạt sắt được xếp thành những đường cong được nối từ cực này sang cực kia của nam châm. Càng ra xa nam châm, những đường này càng thưa dần.

2,Đường sức từ:

-Đường sức từ chình là hình ảnh cụ thể của từ trường. Đây cũng chính là hình dạng sắp xếp của các mạt sắt trên tấm bìa trong từ trường.

-Các đường sức từ có chiều nhất định. Ở bên ngoài thanh nam châm, chúng là những đường cong đi ra từ cực Bắc, đi vào ở cực Nam của nam châm.

-Nơi nào từ trường càng mạnh thì đường sức từ dày, nơi nào từ trường càng yếu thì đường sức từ thưa.

 

3,Liên hệ thực tế:

-Nhờ sự chuyển động mạnh của các chất dẫn điện lỏng trong lòng đất mà làm cho Trái Đất như một nam châm khổng lồ có từ trường rất mạnh.

       

-Nhờ có từ trường này, Trái Đất đã tạo nên một lớp rào chắn bảo vệ chống lại “bão” Mặt Trời.

                                         

-Nếu không có lớp từ trường này Trái Đất sẽ phải hứng chịu các hạt mang điện có hại mà Mặt Trời không ngừng phát ra và sự sống sẽ không thể tồn tại được nữa.

B)Bài tập minh họa:

Câu 1: Từ phổ là hình ảnh cụ thể về:

A.Các đường sức điện.

B.Các đường sức từ.

C.Cường độ điện trường.

D.Cảm ứng từ.

                                                            Hướng dẫn

Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ.

Chọn đáp án B.

Câu 2: Chọn phát biểu đúng?

A.Có thể thu được từ phổ bằng rắc mạt sắt lên tấm nhựa trong đặt trong từ trường.

B.Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức điện.

C.Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường yếu.

D.Nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường mạnh.

                                                          Hướng dẫn

A – đúng.

B – sai vì: từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức từ.

C – sai vì: nơi nào mạt sắt dày thì từ trường mạnh.

D – sai vì: nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường yếu.

Chọn đáp án A.

Câu 3: Đường sức từ là những đường cong được vẽ theo quy ước sao cho:

A.Có chiều từ cực Nam tới cực Bắc bên ngoài thanh nam châm.

B.Có độ mau thừa tùy ý.

C.Bắt đầu từ cực này và kết thúc ở cực kia của nam châm.

D.Có chiều từ cực Bắc tới cực Nam bên ngoài thanh nam châm.

                                                             Hướng dẫn

Ta có: Các đường sức từ có chiều nhất định.

+Bên ngoài nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc (N), đi vào cực Nam (S) của nam châm.

+Nơi nào từ trường càng mạnh thì đường sức từ dày, nơi nào từ trường càng yếu thì đường sức từ thưa.

Chọn đáp án D.

Câu 4: Chiều của đường sức từ của nam châm được vẽ như hình dưới. Tên các từ cực của nam châm là?

                                                         

A.A là cực Bắc, B là cực Nam.

B.A là cực Nam, B là cực Bắc.

C.A và B là cực Bắc.

D.A và B là cực Nam.

                                                         Hướng dẫn

Ta có: Các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm.

Từ hình ta thấy, đường sức từ đi ra từ B và đi vào A.

$\Rightarrow $ B là cực Bắc, A là cực Nam.

Chọn đáp án B.

Câu 5: Chiều của đường sức từ của nam châm chữ U được vẽ như sau:

                                             

Tên các từ cực của nam châm là:

A.1 là cực Bắc, 2 là cực Nam.

B.1 là cực Nam, 2 là cực Bắc.

C.1 và 2 là cực Bắc.

D.1 và 2 là cực Nam.

                                                         Hướng dẫn

Ta có: Các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm.

Từ hình ta thấy, đường sức từ đi ra từ 2 và đi vào 1.

$\Rightarrow $ 2 là cực Bắc, 1 là cực Nam.

Chọn đáp án B.

Câu 6: Chiều của đường sức từ cho ta biết điều gì về từ trường tại điểm đó?

A.Chiều chuyển động của thanh nam châm đặt ở điểm đó.

B.Hướng của lực từ tác dụng lên cực Bắc của một kim nam châm đặt tại điểm đó.

C.Hướng của lực từ tác dụng lên một vụn sắt đặt tại điểm đó.

D.Hướng của dòng điện trong dây dẫn đặt tại điểm đó.

                                                     Hướng dẫn

Chiều của đường sức từ cho ta biết về hướng của lực từ tác dụng lên cực Bắc của một kim nam châm đặt tại điểm đó.

Chọn đáp án B.

Câu 7: Độ mau, thưa của đường sức từ trên cùng một hình vẽ cho ta biết điều gì về từ trường?

A.Chỗ đường sức từ càng mau thì từ trường yếu, chỗ càng thưa thì từ trường càng mạnh.

B.Chỗ đường sức từ càng mau thì từ trường càng mạnh, chỗ càng thưa thì từ trường càng yếu.

C.Chỗ đường sức từ càng thưa thì dòng điện đặt tại đó có cường độ càng lớn.

D.Chỗ đường sức từ càng mau thì dây dẫn đặt ở đó càng bị nóng lên nhiều.

                                                       Hướng dẫn

Độ mau, thưa của đường sức từ trên cùng một hình vẽ cho ta biết chỗ đường sức từ càng mau thì từ trường càng mạnh, chỗ càng thưa thì từ trường càng yếu.

Chọn đáp án B.

Câu 8: Lực từ tác dụng lên kim nam châm trong hình sau đặt ở điểm nào là mạnh nhất?

                                             

A.Điểm 1.

B.Điểm 2.

C.Điểm 3.

D.Điểm 4.

                                                     Hướng dẫn

Lực từ tác dụng lên kim nam châm đặt ở điểm 1 là mạnh nhất vì:

Ở hai đầu cực có các đường sức từ mau hơn mà nới nào có đường sức từ mau (dày) thì có từ trường mạnh, nơi nào có đường sức từ thưa thì từ trường tại đó yếu.

Chọn đáp án A.

Câu 9: Hãy chọn phát biểu đúng?

A.Ở đầu cực của nam châm, các đường sức từ dày cho biết từ trường mạnh, càng xa nam châm, các đường sức từ càng thưa cho biết từ trường yếu.

B.Đường sức từ của nam châm là hình vẽ những đường mạt sắt phân bổ xung quanh thanh nam châm.

C.Người ta quy ước bên trong thanh nam châm: Chiều của đường sức từ hướng từ cực Nam sang cực Bắc, bên ngoài thanh nam châm: Chiều của đường sức từ đi ra từ cực Bắc đi vào ở cực Nam.

D.Cả A , B và C đều đúng.

                                                      Hướng dẫn

Cả 3 phát biểu A, B, C đều đúng.

Chọn đáp án D.

Câu 10: Hình ảnh định hướng của kim nam châm đặt tại các điểm xung quanh thanh nam châm như hình sau:

                                          

Cực Bắc của nam châm là:

A.Ở 2.

B.Ở 1.

C.Nam châm thử định hướng sai.

D.Không xác định được.

                                                            Hướng dẫn

Vận dụng tính chất của đường sức từ.

Các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm.

Chọn đáp án B.

Bài viết gợi ý: