TÓM TẮT LÝ THUYẾT
Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.
Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn khi có dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.
Dòng điện có tác dụng dinh lí khi đi qua cơ thể người và các động vật.
GIẢI BÀI TẬP
C1 trang 63 sgk Vật lí lớp 7
a) Ta đưa một đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt nhỏ, các mẩu dây đồng hoặc nhôm. Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra khi công tắc ngắt và công tắc đóng.
b) Ta đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc. Hãy cho biết có gì khác nhau xảy ra với hai cực của kim nam châm.
Hướng dẫn giải:
a) Khi công tắc đóng, cuộn dây hút đinh sắt nhỏ. Khi ngắt công tắc, đinh sắt nhỏ rơi ra.
b) Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc thì một cực của nam châm bị hút, cực kia bị đẩy.
Khi đảo đầu cuộn dây, cực nam châm lúc trước bị hút nay bị đẩy và ngược lại cực của nam châm lúc trước bị đẩy nay bị hút.
Kết luận:
1. Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện.
2. Nam châm điện có tính chất từ vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt
C2 trang 64 sgk Vật lí lớp 7
Khi ta đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông?
Hướng dẫn giải:
Khi đóng công tắc, dòng điện đi qua cuộn dây trở thành nam châm điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho đầu gõ chuông đập đập vào chuông và chuông kêu.
C3 trang 64 sgk Vật lí lớp 7
Ngay sau đó, mạch điện bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở mạch này. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sát vào tiếp điểm.
Hướng dẫn giải:
Chỗ hở mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm.
Khi đó mạch hở, cuộn dây không có dòng điện đi qua, không có tính chất từ nên không hút miếng sắt nữa. Do tính chất đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt lại trở về tì sát vào tiếp điểm.
C4 trang 64 sgk Vật lí lớp 7
Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng ?
Hướng dẫn giải:
Khi miếng sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm, mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy qua và lại có tính chất.Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào làm chuông kêu. Mạch lại bị hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
C5 trang 64 sgk Vật lí lớp 7
Quan sát đèn khi công tắc đóng và cho biết dung dịch muối đồng sunfat là chất dẫn điện hay cách điện ?
Hướng dẫn giải:
Dung dịch muối đồng sunfat là chất dẫn điện vì đèn trong mạch sáng.
C6 trang 64 sgk Vật lí lớp 7
Thỏi than nổi với cực âm lúc trước có màu đen. Sau vài phút thì nghiệm nó được phủ một lớp màu gì?
Hướng dẫn giải:
Sau thí ngiệm, thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nhạt ( màu đồng)
Kết luận: Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp vỏ bằng đồng
C7 trang 65 sgk Vật lí lớp 7
Vật nào dưới đây có tác dụng từ?
A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn;
B. Một mảnh nillong đã được cọ xát mạnh;
C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua;
D. Một đoạn băng dính.
Hướng dẫn giải:
Chọn C
C8 trang 65 sgk Vật lí lớp 7
Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây ?
A. Làm tê liệt thần kinh;
B. Làm quay kim nam châm;
C. Làm nóng dây dẫn;
D. Hút các vụn giấy.
Hướng dẫn giải:
Chọn D