Bài 7: Lí thuyết + giải bài tập về Cacbonhidrat

I. Tóm tắt kiến thức

Hệ thống kiến thức về cấu tạo và tính chất của Cacbohidrat

	Glucozo	Fructozơ	Saccarozo	Tinh bột	Xenlulozo
[Ag(NH3)2]OH	Ag\(\downarrow\)	+	-	-	-
CH3OH/HCl	Metyl glicozit	-	-	-	-
Cu(OH)2	dd màu xanh lam	dd màu xanh lam	dd màu xanh lam	-	-
HNO3	+	+	+	+	Xenlulozơ trinitrat
H2O/H⁺	-	-	Glucozơ + Fructozơ	Glucozơ	Glucozơ

Chú thích:

(+) Có phản ứng, không yêu cầu viết phương trình
(-) Không phản ứng

II. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA

Câu 1: Trang 36 sgk hóa học 12

Để phân biệt các dung dịch glucozơ, saccarozơ và anđehit axetic có thể dùng dãy chất nào sau đây làm thuốc thử?

A. Cu(OH)₂ và AgNO₃/NH₃;
B. Nước brom và NaOH;
C. HNO₃ và AgNO₃/NH₃;
D. AgNO₃/NH₃ và NaOH.

Hướng dẫn giải

- Dùng Cu(OH)₂ :

+ Kết tủa hòa tan tạo dung dịch xanh lam => glucozơ, saccarozơ

+ Kết tủa không tan => anđehit axetic

- Đun nhẹ 2 ống nghiệm vừa thu được chứa glucozơ, saccarozơ:

+ Xuất hiện kết tủa đỏ gạch => glucozo

+ Không có kết tủa đỏ gạch => saccarozơ

Đáp án A

Câu 2: Trang 37 sgk hóa học 12

Khi đốt cháy hoàn toàn một tập hợp chất hữu cơ thu được hỗn hợp khí CO₂ và hơi nước có tỉ lệ mol là 1 : 1. Chất này có thể làm men rượu. Chất đó là chất nào trong các chất sau?

A. Axit axetic;
B. Glucozơ;
C. Saccarozơ;
D. Fructozơ.

Hướng dẫn giải

C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O

nH₂O : nCO₂ = 1 : 1

\[{{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}\to 2{{C}_{2}}{{H}_{5}}OH+2C{{O}_{2}}\uparrow \]

Đáp án B

Câu 3: Trang 37 sgk hóa học 12

Trình bày phương pháp hóa học để phân biệt các dung dịch riêng biệt trong mỗi nhóm chất sau:

a) Glucozơ, glixerol, anđehit axetic.
b) Glucozơ, saccrozơ, glixerol.
c) Saccarozơ, anđehit axetic và tinh bột.

Hướng dẫn giải

a) Cách 1: Dùng dung dịch AgNO₃/NH_3, đun nhẹ sau đó dùng Cu(OH)₂.

Cách 2: Dùng Cu(OH)₂/OH^-.

b) Cho tác dụng với dung dịch AgNO₃/NH₃, đun nhẹ nhận ra glucozơ. Đun nóng 2 dung dịch còn lại với dung dịch H₂SO₄ sau đó cho tác dụng tiếp với dung dịch AgNO₃/NH₃, đun nhẹ nhận ra saccarozơ.

c) Dung dịch iot, nhận ra hồ tinh bột. Cho Cu(OH)₂ vào 2 dung dịch còn lại, lắc nhẹ, saccarozơ hòa tan Cu(OH)₂ tạo dung dịch màu xanh lam.

Câu 4: Trang 37 sgk hóa học 12

Từ 1 tấn tinh bột chứa 20% tạp chất trơ có thể sản xuất được bao nhiêu kg glucozơ, nếu hiệu quất của quá trình sản xuất là 75%?

Hướng dẫn giải

m _{tinh bột} =\[\frac{1000.80}{10}\] = 800 (kg)

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O → nC₆H₁₂O₆

162n kg 180n kg

800kg x kg

=> x = \[\frac{800.180n}{162n}\] = 888,89 (kg)

Do phản ứng có hiệu suất H=75% nên lượng glucozo thực tế thu được là: 888,89.75/100=666,67 kg

Câu 5:Trang 37 sgk hóa học 12

Tính khối lượng glucozơ tạo thành khi thủy phân:

a) 1 kg bột gạo có 80% tinh bột, còn lại là tạp chất trơ.
b) 1 kg mùn cưa có 50% xenlulozơ, còn lại là tạp chất trơ.
c) 1 kg saccarozơ.
Giả thiết rằng các phản ứng xảy ra hoàn toàn.

Hướng dẫn giải

a) m_{tinh bột} =\[\frac{1.80}{100}\] = 0,8 (kg)

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O H+→→H+ nC₆H₁₂O₆

162n kg 180n kg

0,8 kg x kg

→ x = \[\frac{0,8.180n}{162n}\] = 0,8889 (kg)

b) m_xenlulozơ= \[\frac{0,8.180n}{162n}\] = 0,5 (kg)

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O H+→→H+ nC₆H₁₂O₆

162n kg 180n kg

0,5 kg y kg

→ y = \[\frac{0,8.180n}{162n}\] = 0,556 (kg)

c) C₁₂H₂₂O₁₂ + H₂O H+→→H+ C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

Glucozơ xenlulozơ

342 kg 180 kg

1 kg z kg

→ z =\[\frac{180}{142}\] = 0,5263 (kg)

Câu 6: Trang 37 sgk hóa học 12

Đốt cháy hoàn toàn 16,2 gam một cacbonhidrat X thu được 13,44 lít khí CO₂ (đktc) và 9,0 gam nước.

a) Tìm công thức đơn giản nhất của X, X thuộc loại cacbonhiđrat nào đã được học?
b) Đun 16,2 gam X trong dung dịch axit thu được dung dịch Y. Cho tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃thu được bao nhiêu gam Ag? Giả sử hiệu suất của quá trình bằng 80%.

Hướng dẫn giải

n_CO2=\[\frac{13,44}{22,4}\]=0,6 mol; nH₂O=/18=0,5 mol

+ BTNT C: nC=nCO₂=0,6 mol

+ BTNT H: nH=2nH₂O=1 mol

=> m_O=m_cacbohiđrat – m_C – m_H = 16,2 - 0,6.12 - 1.1 = 8 gam

=> n_O=8/16=0,5 mol

=> C : H : O= 0,6:1:0,5 = 6:10:5 => CTĐGN: C₆H₁₀O₅

Vậy X là polisaccarit.

b) (C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O H+→→H+ nC₆H₁₂O₆

1 mol n mol

\[\frac{16,2}{162n}\]mol a mol

=>a = 0,1 mol