I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT
1.Sơ đồ mối quan hệ giữa các khái niệm
2.Tổng kết về chất, nguyên tử và phân tử
Chất:
- Mỗi chất đều có những đặc tính vật lí và tính chất hóa học khác nhau.
- Các chất được tạo nên từ nguyên tử
Nguyên tử:
- Là hạt vô cùng nhỏ trung hòa về điện, gồm hạt nhân có proton mang điện tích dương , nowtron không mang điện và vỏ có electron mang điện tich âm.
- Nguyên tố hóa học là những nguyên tử cùng loại có cùng số p trong hạt nhân
- Nguyên tử khối được tính bằng đơn vị cacbon
Phân tử:
- Là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất
3. Tổng kết về Chất - nguyên tử và phân tử
Trò chơi ô chữ:
.png)
Câu 1: (8 chữ cái) Hạt vô cùng nhỏ, trung hoà về điện.
Câu 2: (6 chữ cái) Gồm nhiều chất trộn lẫn với nhau.
Câu 3: (7 chữ cái) Khối lượng phân tử tập trung hầu hết ở phần này.
Câu 4: (8 chữ cái) Hạt cấu tạo nên nguyên tử, mang giá trị điện tích âm.
Câu 5: (6 chữ cái) Hạt cấu tạo nên hạt nhân nguyên tử, mang giá trị điện tích dương.
Câu 6: (8 chữ cái) Chỉ tập trung những nguyên tử cùng loại (có cùng số proton trong hạt nhân).
Đáp án:
II. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
Câu 1.(Trang 30 SGK)
a) Hãy chỉ ra từ nào chỉ vật thể tự nhiên, từ nào chỉ vật thể nhân tạo, từ nào chỉ chất trong các câu sau đây:
Chậu có thể làm bằng nhôm và chất dẻo.
Xenlulozơ là thành phần chính tạo nên màng tế bào thực vật, có nhiều trong thân gỗ, tre nứa…
b) Biết rằng sắt có thể bị nam châm hút, có khối lượng riêng D = 7,8 g/ cm3; nhôm có D = 2,7 g/cm3 và gỗ tốt (coi như là xenlulozo) có D = 0,8 g/cm3. Hãy nói cách làm để tách riêng mỗi loại chất trong hỗn hợp vụn rất nhỏ ba chất.
Bài làm:
a) Trong các câu trên
- Vật thể tự nhiên là : thân cây;
- Vật thể nhân tạo là : chậu;
- Chất là : nhôm, chất dẻo, xenlulozo;
b) Đầu tiên ta dùng nam châm để tách sắt do sắt bị nam châm hút. Sau đó ta cho hai chất còn lại vào chậu nước gỗ có khối lượng riêng nhỏ nên sẽ nổi trên mặt nước còn nhôm sẽ bị chìm xuống, từ đó ta tách được nhôm và gỗ.
Câu 2.(Trang 31 SGK) Cho biết sơ đồ nguyên tử magie như hình bên:
.png)
a) Hãy chỉ ra: số p trong hạt nhân, số e trong nguyên tử và số e lớp ngoài
b) Nêu điểm khác nhau và giống nhau giữa nguyên tử magie và nguyên tử canxi (Xem sơ đồ nguyên tử ở bài 5, bài 4 – Nguyên tử trang 16 sgk).
Bài làm:
a) Trong hạt nhân của nguyên tử trên có:
- Số p trong hạt nhân: 12
- Số e trong nguyên tử: 12
- Số e lớp ngoài cùng: 2
b) Giống: số electron lớp ngoài cùng đều bằng 2;
Khác nhau: số proton và số electron của canxi là 20 trong khi số proton và số electron của magie là 12. Số lớp e của canxi là 4, của magie là 3.
Câu 3.(Trang 31 SGK)
Một hợp chất có phân tử gồm 2 nguyên tử nguyên tố X liên kết với nguyên tử O và nặng hơn phân tử hidro 31 lần.
a) Tính phân tử khối của hợp chất
b) Tính nguyên tử khối của X, cho biết tên và kí hiệu củ nguyên tố (xem bảng 1 trang 42)
Bài làm:
a) 2 nguyên tử của nguyên tố X liên kết với 1 nguyên tử O và nặng hơn phân tử hidro 31 lần
=> M hợp chất : MH = \[\frac{(2X+O)}{2}\] = 31
=> Phân tử khối của hợp chất = 62 đvC.
b) Ta có : 2X + O = 62 => X = 23 đvC.
=> X là nguyên tố natri (23)
Kí hiệu hóa học là Na.
Câu 4.(Trang 31 SGK)
Chép các câu sau đây với đầy đủ các cụm từ thích hợp :
a) Những chất tạo nên từ hai… trở lên được gọi là…
b) Những chất có… gồm những nguyên tử cùng loại …được gọi là…
c) … là những chất tạo nên từ một…
d) …là những chất có…gồm những nguyên tử khác loại…
e) Hầu hết các …có phân tử là hạt hợp thành, còn… là hạt hợp thành của…kim loại.
Bài làm:
a) Những chất tạo nên từ hai nguyên tố hóa học trở lên được gọi là hợp chất.
b) Những chất có phân tử gồm những nguyên tử cùng loại liên kết với nhau được gọi là đơn chất.
c) Đơn chất là những chất tạo nên từ một nguyên tố hóa học.
d) Hợp chất là những chất có phân tử gồm những nguyên tử khác loại liên kết với nhau.
e) Hầu hết các chất có phân tử là hạt hợp thành, còn nguyên tử là hạt hợp thành của đơn chất kim loại.
Câu 5.(Trang 31 SGK)
Câu sau đây gồm hai phần : "Nước cất là một hợp chất, vì nước cất sôi đúng 1000C".
Hãy chọn phương án đúng trong các phương án sau :
A. Ý trong phần I đúng, ý trong phần II sai.
B. Ý trong phần I sai, ý trong phần II đúng.
C. Cả hai ý đều đúng và ý ở phần II giải thích ý ở phần I.
D. Cả hai ý đều đúng và ý ở phần II không giải thích ý ở phần I.
E. Cả hai ý đều sai.
Bài làm:
Đáp án đúng là D
Cả hai ý đều đúng và ý ở phần II không giải thích ý ở phần I.
