Đề 1:
Tôi kể ngày xưa chuyện Mỵ Châu
Trái tim lầm chỗ để trên đầu
Nỏ thần vô ý trao tay giặc
Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu…
( Trích bài thơ Tâm sự- Tố Hữu)
Đọc văn bản trên và trả lời các câu hỏi sau:
- Nêu những ý chính của văn bản.
- Các từ ngữ: lầm chỗ, vô ý đạt hiệu quả nghệ thuật như thế nào khi nhắc đến nhân vật Mỵ Châu?
- Từ văn bản trên, nêu ngắn gọn bài học rút ra qua nhân vật Mỵ Châu trong truyện “An Dương Vương, Mỵ Châu và Trọng Thuỷ”?
- Viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về trách nhiệm của tuổi trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc?
Trả lời:
1.Ý chính của văn bản: Nhà thơ Tố Hữu đã nhắc lại chuyện Mỵ Châu đã cho Trọng Thuỷ xem trộm nỏ thần để cuối cùng hậu quả xảy ra là bi kịch nước mất nhà tan
- Các từ ngữ: lầm chỗ, vô ý có hiệu quả nghệ thuật: thấy được sai lầm lớn của Mỵ Châu là vì tình yêu với Trọng Thuỷ mà quên đi trách nhiệm công dân, mất cảnh giác để gây ra thảm kịch lịch sử cho nước Âu Lạc. Đồng thời thể hiện niềm cảm thông của đời sau với hành động của nàng.
- Bài học rút ra từ nhân vật Mỵ Châu là phải cảnh giác trước âm mưu của kẻ thù; phải giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa tình yêu cá nhân và lợi ích dân tộc.
4/ Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu :
-Hình thức : đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trong sáng, cảm xúc chân thành ;
-Nội dung: Thí sinh bày tỏ suy nghĩ :
+ Hiểu được tình hình đất nước hiện nay ;
+ Trách nhiệm của tuổi trẻ trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
+ Phê phán và nêu hậu quả của một bộ phận giới trẻ thờ ơ, vô trách nhiệm với đất nước
+ Bài học nhận thức và hành động.
Đề 2-3:
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ 1 đến 8:
Trọng Thủy nhận dấu lông ngỗng mà đuổi. Vua chạy tới bờ biển, đường cùng không có thuyền qua bèn kêu rằng ” Trời hại ta, sứ Thanh Giang ở đâu mau mau lại cứu” . Rùa Vàng hiện lên mặt nước, thét lớn ” Kẻ nào ngồi sau ngựa chính là giặc đó! ” . Vua bèn tuốt kiếm chém Mị Châu, Mị Châu khấn rằng ” Thiếp là phận gái, nếu có lòng phản nghịch mưu hại cha, chết đi sẽ biến thành cát bụi. Nếu một lòng trung hiếu mà bị người lừa dối thì chết đi sẽ biến thành châu ngọc để rửa sạch mối nhục thù “. Mị Châu chết ở bờ biển, máu chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu. Vua cầm sừng tê bảy tấc, Rùa vàng rẽ nước dẫn vua đi xuống biển.
( Trích Truyện An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thuỷ, Trang 42, SGK Ngữ văn 10,Tập I, NXBGD 2006)
1/ Nêu ý chính của văn bản trên ?
2/ Vì sao Rùa Vàng lại nói: ” Kẻ nào ngồi sau ngựa chính là giặc đó! “ ?
3/ Xác định câu ghép trong lời khấn của Mị Châu ? Câu ghép đó thể hiện mối quan hệ gì ?
4/ Lời khấn của Mị Châu có ứng nghiệm không ? Điều đó có ý nghĩa như thế nào ?
5/ Nêu ý nghĩa hình ảnh thanh kiếm của vua An Dương Vương trong văn bản ?
6/ Xác định chi tiết thần kì trong văn bản ? Nêu hiệu quả nghệ thuật của các chi tiết đó.
7/Nêu thái độ, tình cảm của nhân dân đối với hai nhân vật An Dương Vương và Mị Châu.
8/ Viết đoạn văn ngắn( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về trách nhiệm của công dân đối với Tổ quốc.
Trả lời:
1/ Ý chính của văn bản trên :
2/ Rùa Vàng nói: ” Kẻ nào ngồi sau ngựa chính là giặc đó! ” vì chính Mị Châu đã rắc lông ngỗng để chỉ đường cho giặc đuổi theo. Trọng Thuỷ đã lần theo vết lông ngỗng để truy sát hai cha con An Dương Vương đến cùng.
3/ Câu ghép trong lời khấn của Mị Châu :
Câu ghép đó thể hiện mối quan hệ điều kiện-kết quả.
4/ Lời khấn của Mị Châu có ứng nghiệm : Mị Châu chết, máu hoá thành ngọc trai, xác biến thành ngọc thạch. Qua đó, nàng đã được giải oan, thể hiện cái nhìn bao dung, vị tha của nhân dân với Mị Châu.
5/ Ý nghĩa hình ảnh thanh kiếm của vua An Dương Vương trong văn bản :
Thanh kiếm của vua An Dương Vương chính là đại diện cho công lí. Thanh kiếm ấy một thời đã được vung lên trên chiến trường để giết giặc bảo vệ đất nước và bây giờ cũng chính thanh kiếm ấy đã hạ xuống chém đầu con gái duy nhất của ông. Còn gì đau xót, thương tâm hơn khi chính cha lại giết con. Nhưng kẻ có tội thì phải đền tội và chính hành động dứt khoát, quyết liệt ấy của An Dương Vương đã cho thấy được nét đẹp trong con người nhà vua, phân minh rạch ròi giữa công – tư, đã đặt quyền lợi quốc gia lên trên quyền lợi gia đình.
6/ Chi tiết thần kì trong văn bản :
-Mị Châu chết ở bờ biển, máu chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu.
-Vua cầm sừng tê bảy tấc, Rùa vàng rẽ nước dẫn vua đi xuống biển.
Hiệu quả nghệ thuật của các chi tiết đó :
-Minh oan cho hành động vô ý để mất nước của Mị Châu ;
-Tác giả dân gian đã bất tử hóa hình ảnh An Dương Vương. Trong tâm thức của nhân dân, ông vẫn là một ông vua yêu nước đã lập ra nhà nước Âu Lạc. Vì thế, ông vua ấy phải được sống mãi trong cõi đời này, cho dù là sống ở một kiếp khác, không phải trần gian.
7/Thái độ, tình cảm của nhân dân đối với hai nhân vật An Dương Vương và Mị Châu.
-Với Mị Châu, nhân dân vừa tỏ thái độ nghiêm khắc, vừa giàu lòng vị tha, bao dung, nhân ái ;
– Với An Dương Vương, nhân dân rất thương tiếc, kính trọng, ngưỡng mộ .
8/ Viết đoạn văn ngắn( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về trách nhiệm của công dân đối với Tổ quốc.
Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu :
-Hình thức: đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trong sáng, cảm xúc chân thành ;
-Nội dung: Từ nhân vật An Dương Vương và Mị Châu, thí sinh bày tỏ suy nghĩ của mình: Luôn nêu cao tinh thần cảnh giác với kẻ thù dù bất cứ lúc nào, giải quyết đúng đắn mối qua hệ riêng-chung, giữa tình cảm gia đình với nghĩa vụ, trách nhiệm với dân tộc, đất nước.
