HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
A)Tóm tắt lý thuyết:
1,Cấu tạo và hoạt động của Đinamô ở xe đạp:
.png)
-Cấu tạo: Nam châm và cuộn dây dẫn.
-Hoạt động: Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo, xuất hiện dòng điện trong cuộn dây làm đèn sáng.
2,Dùng nam châm để tạo ra dòng điện:
a,Dùng nam châm vĩnh cửu:
-Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa cực của nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại. 
b,Dùng nam châm điện:
-Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng hoặc ngắt mạch điện của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.
3,Hiện tượng cảm ứng điện từ:
-Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên, trong cuộn dây xuất hiện dòng điện. Dòng điện đó gọi là dòng điện cảm ứng. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
-Có thể dùng 2 đèn LED mắc song song ngược chiều vào 2 đầu cuộn dây để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện cảm ứng, vì đèn LED chỉ sáng khi dòng điện chạy qua đèn theo 2 chiều xác định.
B)Bài tập minh họa:
Câu 1: Đinamô ở xe đạp có cấu tạo gồm:
A.Nam châm và cuộn dây dẫn.
B.Điện tích và cuộn dây dẫn.
C.Nam châm và điện tích.
D.Nam châm điện và điện tích.
Hướng dẫn
Đinamô ở xe đạp có cấu tạo gồm: nam châm và cuộn dây dẫn.
Chọn đáp án A.
Câu 2: Ta có thể dùng nam châm nào để tạo ra dòng điện?
A.Nam châm vĩnh cửu.
B.Nam châm điện.
C.Cả nam châm vĩnh cửu và nam châm điện.
D.Không có loại nam châm nào cả.
Hướng dẫn
Ta có thể dùng nam châm vĩnh cửu cũng như nam châm điện để tạo ra dòng điện.
Chọn đáp án C.
Câu 3: Cách nào dưới đây có thể tạo ra dòng điện cảm ứng?
A.Nối hai cực của pin vào hai đầu cuộn dây dẫn.
B.Nối hai cực của nam châm với hai đầu cuộn dây dẫn.
C.Đưa một cực của acquy từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín.
D.Đưa một cực của nam châm từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín.
Hướng dẫn
Cách để tạo ra dòng điện cảm ứng là: Đưa một cực của nam châm từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín vì khi đó từ trường của nam châm thay đổi về cường độ và độ lớn đường sức từ tác dụng lên dây dẫn kín tạo ra dòng điện cảm ứng trong vòng dây.
Chọn đáp án D.
Câu 4: Cách nào dưới đây không thể tạo ra dòng điện?
A.Quay nam châm vĩnh cửu trước ống dây dẫn kín.
B.Đặt nam châm vĩnh cửu trước ống dây dẫn kín.
C.Đưa một cực của nam châm từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín.
D.Rút cuộn dây ra xa nam châm vĩnh cửu.
Hướng dẫn
Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên, trong cuộn dây xuất hiện dòng điện. Ngược lại, nếu số lượng đường sức từ qua tiết diện dây không đổi thì sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Chọn đáp án B.
Câu 5: Hiện tượng nào sau đây không liên quan đến hiện tượng cảm ứng điện từ?
A.Dòng điện xuất hiện trong dây dẫn kín khi cuộn dây chuyển động trong từ trường.
B.Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây khi nối hai đầu cuộn dây với đinamô xe đạp đang quay.
C.Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây nếu bên cạnh đó có một dòng điện khác đang thay đổi.
D.Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây nếu nối hai đầu cuộn dây vào hai cực của bình acquy.
Hướng dẫn
Khi số lượng đường sức từ xuyên qua cuộn dây dẫn kín thay đổi (biến thiên) thì trong cuộn dây sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng. Hiện tượng làm xuất hiện dòng điện cảm ứng được gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
Chọn đáp án D.
Câu 6: Cách nào dưới dây không tạo ra dòng điện cảm ứng trong một cuộn dây dẫn kín?
A.Cho cuộn dây dẫn chuyển động theo phương song song với các đường sức từ giữa hai nhánh của nam châm chữ U.
B.Cho cuộn dây dẫn quay cắt các đường sức từ của nam châm chứ U.
C.Cho một đầu của nam châm điện chuyển động lại gần một đầu cuộn dây dẫn.
D.Đặt nam châm điện ở trước đầu cuộn dây rồi ngắt mạch điện của nam châm.
Hướng dẫn
Cách tạo ra dòng điện cảm ứng trong một cuộn dây dẫn kín: Cho cuộn dây dẫn chuyển động theo phương song song với các đường sức từ giữa hai nhánh của nam châm chữ U khi đó lực điện của nam châm không tác dụng lên cuộn dây dẫn kín.
Chọn đáp án A.
Câu 7: Cách để tạo ra được dòng điện cảm ứng trong đinamô xe đạp?
A.Nối hai đầu của đinamô với hai cực của acquy.
B.Cho bánh xe cọ xát mạnh vào núm đinamô.
C.Làm cho nam châm trong đinamô quay trước cuộn dây.
D.Cho xe đạp chạy nhanh trên đường.
Hướng dẫn
Cách để tạo ra được dòng điện cảm ứng trong đinamô xe đạp: làm cho nam châm trong đinamô quay trước cuộn dây khi đó nam châm quay các đường sức từ thay đổi tác dụng lực từ lên vòng dây dẫn kín tạo ra dòng điện cảm ứng.
Chọn đáp án C.
Câu 8: Hiện tượng cảm ứng điện từ là:
A.Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
B.Hiện tượng xuất hiện dòng điện tự cảm gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
C.Hiện tượng xuất hiện suất điện động tự cảm gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
D.Hiện tượng xuất hiện dòng điện tự cảm và hiệu điện thế tự cảm gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
Hướng dẫn
Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
Chọn đáp án A.
Câu 9: Cách nào dưới đây có thể tạo ra dòng điện cảm ứng trong một cuộn dây dẫn kín?
A.Mắc xen vào cuộn dây dẫn một chiếc pin.
B.Dùng một nam châm mạnh đặt gần đầu cuộn dây.
C.Cho một cực của nam châm chạm vào cuộn dây dẫn.
D.Đưa một cực của thanh nam châm từ ngoài vào trong cuộn dây.
Hướng dẫn
Đưa một cực của thanh nam châm từ ngoài vào trong cuộn dây có thể tạo ra dòng điện cảm ứng trong một cuộn dây dẫn kín.
Chọn đáp án D.
Câu 10: Trong hiện tượng cảm ứng điện từ ta nhận biết được:
A.Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn đặt gần nam châm.
B.Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây đặt trong từ trường của nam châm.
C.Dòng điện xuất hiện khi một cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm.
D.Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây chạm vào nam châm.
Hướng dẫn
Trong hiện tượng cảm ứng điện từ ta nhận biết được dòng điện xuất hiện khi một cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm.
Chọn đáp án C.
