Bài 9: QUANG HỢP Ở CÁC NHÓM THỰC VẬT C3, C4, VÀ CAM
A) LÝ THUYẾT
_ Quang hợp gồm:
+) Pha sáng: giống nhau ở thực vật C3, C4, CAM.
+) Pha tối: khác nhau ở thực vật C3, C4, CAM.
I) THỰC VẬT C3
1 Pha sáng:
*Định nghĩa: Là pha chuyển hoá năng lượng ánh sáng đã được diệp lục hấp thụ thành năng lượng của các liên kết hoá học trong ATP và NADPH.
_ Tilacoit là nơi diễn ra pha sáng
_ Xảy ra quá trình quang phân ly nước để giải phóng oxi theo phương trình:
_Sản phẩm:
+) Oxi: được giải phóng từ phân tử nước
+) ATP: giải phóng năng lượng ATP đồng thời các electron xuất hiện trong quá trình quang phân li nước sẽ bù lại electron cho diệp lục a
+) NAPDH: các proton H+ đến khử NADP+ thành dạng khử (NAPDH)
2. Pha tối
* Định nghĩa: Pha tối là pha cố định CO2
_ Pha tối diễn ra trong chất nền (stroma) của lục lạp
_ Pha tối ở thực vật C3 chỉ diễn ra chu trình Canvin, nhóm thực vật C3 cố định CO2 bằng chu trình này
_ Chu trình Canvin có 3 giai đoạn:
+) Cố định CO2:
- Chất nhận CO2 đầu tiên và duy nhất là hợp chất 5C (Ribulozo-1,5-diphotphat)
- Sản phẩm đầu tiên ổn định là hợp chất 3C (Axit photphoglyxeric)
- Enzim xúc tác cho phản ứng là RiDP-cacboxylaza
+) Khử APG (axit photphoglixeric) thành ALPG (Aldehit photphoglixeric)
- APG → ATP, NADPH
- Một phần ALPG tách ra khỏi chu trình và kết hợp với 1 phân tử triozo khác để tạo thành C6H12O6 và hình thành tinh bột, axit amin, saccarozo, lipt trong quang hợp
- Tái sinh chất nhận ban đầu: Rib-1.5-diP (ribulozo-1,5-diphotphat)
_ Sản phẩm: Cacbonhidrat
_ Thực vật C3 bao gồm từ các loài rêu cho đến những loài cây gỗ cao trong rừng,phân bố hầu hết các nơi trên Trái Đất
*Tổng kết
Đặc điểm |
Pha sáng |
Pha tối |
Nơi thực hiện |
Màng Tilacoit |
Chất nền Stroma |
Nguyên liệu |
H2O, ADP, NADP+ |
CO2, ATP, NADPH |
Sản phẩm |
ATP, NADPH, O2 |
ADP, NADP+, C6H12O6 và các chất hữu cơ trung gian |
B. BÀI TẬP
I, Bài tập mẫu:
Câu1. Pha sáng quang hợp cung cấp cho pha tối sản phẩm nào sau đây:
- CO2 và ATP
- Năng lượng và ánh sáng
- Nước và O2
- ATP và NADPH
Giải: Sản phẩm của pha sáng gồm có: ATP, NADPH, O2 trong đó O2 sẽ thoát ra ngoài, còn ATP và NADPH sẽ là sản phẩm cung cấp cho pha tối diễn ra chu trình Canvin
- Đáp án D
Câu 2. Điều kiện cần có của pha sáng là:
- Có ánh sáng chiếu vào diệp lục
- Xảy ra ở màng Tilacoit
- Không có ánh sáng chiều vào diệp lục
- Cả A và B
Giải: Pha sáng của quang hợp là pha chuyển hóa năng lượng của ánh sáng đã được diệp lục dấp thụ thành năng lượng của các liên kết hóa học trong ATP và NADPH. Tilacoit là nơi diễn ra pha sáng
- Đáp án D
Câu 3. Oxi trong quang hợp của nguồn gốc từ đâu
- H2O
- CO2
- C6H12O6
- Không có đáp án nào đúng
Giải: Ta có phương trình:
- Đáp án A
Câu 4. Sản phẩm của pha sáng là gì
- H20, ATP, NADPH
- ATP, NADPH, O2
- ATP, NADP+, NADPH
- H20, NADP+, ATP
Giải: Sau khi xảy ra quá trình quang phân li nước, sản phẩm gồm có: ATP, NADPH và O2
- Đáp án B
Câu 5. Sản phẩm của pha tối là gì
- ADP, NADP+, C6H12O6 và các chất hữu cơ trung gian
- ATP, NADP+, C6H12O6 và các chất hữu cơ trung gian
- CO2, ATP, NADPH và các chất hữu cơ trung gian
- CO2, ADP, NADPH và các chất hữu cơ trung gian
Giải: Trong pha tối xảy ra chu trình Canvin:
- Đáp án A
II, Bài tập tự luyện:
Câu 1. Trật tự đúng các giai đoạn trong chu trình Canvin là:
- Khử APG thành ALPG → cố định CO2 → tái sinh RiDP
- Cố đinh CO2 → tái sinh RiDP → khử APG thành ALPG
- Khử APG thành ALPG→ tái sinh RiDP → cố định CO2
- Cố định CO2→ khử APG thành ALPG → tái sinh RiDP
Câu 2. Pha sáng của quang hợp là pha chuyển hóa năng lượng của ánh sáng
- Đã được diệp lục hấp thụ thành năng lượng trong các liên kết hóa học trong ATP
- Đã được diệp lục hấp thụ thành năng lượng trong các liên kết hóa học trong ATP và NADPH
- Đã được diệp lục hấp thụ thành năng lượng trong các liên kết hóa học trong NADPH
- Không có đáp án đúng
Câu 3. Thực vật C3 là:
- Từ các loài rêu cho đến các loài cây gỗ cao lớn mọc trong rừng
- Mía, rau dền, ngô, cao lương, …
- Xương rồng, dứa, thanh long
- Cả A và C
Câu 4. Thực vật C3 phân bố ở
- Vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới
- Vùng nhiệt đới
- Vùng hoang mạc khô cằn
- Không có đáp án nào đúng
Câu 5. Diễn biến nào dưới đây không có trong pha sáng của quá trình quang hợp:
- Quá trình tạo ATP, NADPH và giải phóng O2
- Quá trình quang phân li nước
- Quá trình khử APG thành ALPG
- Quá trình khử CO2
Câu 6. Pha sáng diễn ra ở:
- Stroma
- Tilacoit
- Ti thể
- Mô biểu bì của lá
Câu 7. Pha tối diễn ra ở:
- Tilacoit
- Stroma
- Ti thể
- Mô biểu bì của lá
Câu 8. Nguyên liệu cần có cho pha tối là:
- ATP, NADPH
- ATP, CO2
- CO2, ATP, NADP+
- CO2, ATP, NADPH
Câu 9. Sản phẩm quang hợp đầu tiên của chi trình Canvin là:
- RiDP
- APG
- ALPG
- ATP
Câu 10: Những hợp chất mang năng lượng ánh sáng vào pha tối để đồng hóa CO2 thành cacbonhidrat là:
- ATP và NADPH
- ATP, ADP và ánh sáng mặt trời
- H2O, ATP
- NADPH, O2
1D |
2B |
3A |
4D |
5C |
6B |
7A |
8D |
9B |
10A |