a) Cách mạng tháng Tám năm 1945 vĩ đại đã mở ra một kỉ nguyên mới trên đất nước ta, khai sinh ra một nền văn học mới. Từ đây, nền văn học phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, thống nhất về khuynh hướng tư tưởng, tổ chức và quan niệm.
b) Đất nước trải qua nhiều sự kiện lớn:
– Công cuộc xây dựng cuộc sống mới, con người mới xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc
– Hai cuộc chiến tranh yêu nước vĩ dại
+ Kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954)
+ Kháng chiến chống đế quốc Mĩ(1954 – 1975)
Tác động mạnh mẽ, sâu sắc tới toàn bộ đời sống vật chất và tinh thần của dân tộc, trong đó có văn học nghệ thuật. Đem đến cho văn nghệ sĩ chất liệu sống phong phú và cảm hứng nồng nàn để sáng tạo tác phẩm.
c) Hình thành kiểu nhà văn mới: nhà văn – chiến sĩ như Tố Hữu, Nguyễn Đình Thi, Nam Cao, Nguyễn Huy Tưởng, Chính Hữu, Quang Dũng, Giang Nam, Nguyễn Thi, Nguyên Ngọc, Phan Tứ, Anh Đức, Nguyễn Quang Sáng, Thu Bồn, Hữu Thỉnh, Phạm Tiến Duật, Chu Lai, Dương Thị Xuân Quý, Nguyễn Duy, Nguyễn Đức Mậu…
d) Hình thành những tư tưởng, tình cảm rất riêng: tình yêu quê hương đất nước, tình đồng chí đồng đội, tình cảm Nam – Bắc, tình cảm tiền tuyến với hậu phương, tình yêu nam nữ hoà quyện, tha thiết, thiêng liêng…
