Phương pháp giải bài tập thủy phân este đơn giản

A. LÝ THUYẾT CẦN NHỚ

1. Thủy phân trong môi trường axit (H⁺)

RCOOR’ + H–OH $\overset {{H^+}} \leftrightarrows $ RCOOH + R’OH

Nx: Phản ứng là phản ứng thuận nghịch (2 chiều) và không hoàn toàn (H< 100%)

2. Thủy phân trong môi trường kiềm (OH^-) – còn gọi là phản ứng xà phòng hóa

RCOOR’ + NaOH $\xrightarrow{{{t^o}}}$ RCOONa + R’OH

Nx: Phản ứng là phản ứng 1 chiều

B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP

RCOOR’ + NaOH $\xrightarrow{{{t^o}}}$ RCOONa + R’OH

- Thủy phân este đơn chức (trừ este của phenol): n_este = n _kiềm= n _muối = n _ancol

- Khi cô cạn dung dịch:

+ Phần hơi: R’OH và H₂O

+ Phần chất rắn khan: Muối và NaOH dư

- Một số phương pháp thường sử dụng giải bài tập:

+ Bảo toàn nguyên tố:

n_OH(NaOH) = n_OH(R’OH); n_Na(NaOH) = n_{Na( RCOONa)};...

+ Bảo toàn khối lượng:

m_este + m_ddkiềm = m_{dd sau pư}

m_este + m_kiềm = m_{chất rắn}+ m_ancol

m_este + m_{NaOH pư} = m_{chất rắn} + m_ancol (m_{chất rắn} = m_Muối hoặc m_{chất rắn} = m_Muối+ m_{kiềm dư (nếu có)})

+ Tăng giảm khối lượng:

+ Phương pháp trung bình thường được dùng cho bài toán hỗn hợp este

- Khi thủy phân bằng NaOH: m _muối> m_este=> M_R’< M_Na => Este có dạng RCOOCH₃

Khi thủy phân bằng KOH: m _muối> m_este=> M_R’< M_K => Este có dạng RCOOCH₃ hoặc RCOOC₂H₅

- Khi thủy phân este thu được sản phẩm X và Y ; từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y

=> Số C trong X = Số C trong Y trừ trường hợp đặc biệt