TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Khi nào có công cơ học

Thuật ngữ công cơ học chỉ dùng trong trường hợp có lực tác dụng làm vật chuyển dời.

2. Công cơ học phụ thuộc vào yếu tố nào?

Công cơ học phụ thuộc vào hai yếu tố: Lực tác dụng vào vật và quãng đường vật dịch chuyển

Lưu ý: Trong các trường hợp có công có học, ta cần tìm ra lực nào đã thực hiện công đó.

Ví dụ: Trong trường hợp đầu tàu hỏa đang kéo các toa chuyển động thì lực thực hiện công là lực kéo của đầu tàu hỏa, hoặc trong trường hợp quả táo rơi từ trên cây xuống thì lực thực hiện công là trọng lực.

3. Công thức tính công: Công thức tính công cơ học khi lực F làm dịch chuyển một quãng đường s theo phương của lực : A = F. s.

Đơn vị của công là Jun, (kí hiệu là J). 1 J= 1N. 1 m = 1Nm. Bội số của Jun là kilojun (kí hiệu là kJ), 1kJ  = 1 000J.

Lưu ý: Chỉ áp dụng cho trường hợp vật chuyển dời theo phương của lực, còn khi vật chuyển dời theo phương vuông góc với lực thì công của lực đó bằng 0.

GIẢI BÀI TẬP

Bài C1 trang46 sgk vật lí 8

Từ các trường hợp quan sát ở trên, em có thể cho biết khi nào thì có công cơ học?

Hướng dẫn giải:

Khi có lực tác dụng vào vật và làm vật chuyển dời.

Bài C2 trang46 sgk vật lí 8

Tìm từ thích hợp cho các ô trống của kêt luận sau:

- Chỉ có công cơ học khi có...(1).. tác dụng vào vật và làm cho vật ...(2)...

Hướng dẫn giải:

(1) lực; (2) chuyển dời.

Bài C3 trang 47 sgk vật lí 8

Trong những trường hợp dưới đây, trường hợp nào có công cơ học?

a) Người thợ mỏ đang đẩy cho xe goong chở than chuyển động

b) Một học sinh đang ngồi học bài.

c) Máy xúc đất đang làm việc.

d) Người lực sĩ đang nâng quả tạ từ thấp lên cao.

Hướng dẫn giải:

a) Người thợ mỏ đang đẩy cho xe goong chở than chuyển động

c) Máy xúc đất đang làm việc.

d) Người lực sĩ đang nâng quả tạ từ thấp lên cao (có lực tác dụng vào và làm vật chuyển dời).

Bài C4 trang 47 sgk vật lí 8

Trong các trường hợp dưới đây, lực nào thực hiện công cơ học?

a) Đầu tàu hỏa đang kéo các toa tàu chuyển động.

b) Quả bưởi rơi từ trên cây xuống.

c) Người công nhân dùng hệ thống ròng rọc kéo vật nặng lên cao.

Hướng dẫn giải:

a) Lực kéo của đầu tàu hỏa.

b) Lực hút của Trái Đất (trọng lực), làm quả bưởi rơi xuống.

c) Lực kéo của người công nhân.

Bài C5 trang 48 sgk vật lí 8

 Đầu tàu hỏa kéo toa xe với lực F = 5 000 N làm toa xe đi được 1 000 m. Tính công của lực kéo của đầu tàu.

Hướng dẫn giải:

A = F. s  = 5 000 . 1 000 = 5 000 000 J = 5 000 kJ.

Bài C6 trang 48 sgk vật lí 8

Một quả dừa có khối lượng 2 kg rơi tử trên cây cách mặt đất 6m. Tính công của trọng lực.

Hướng dẫn giải:

A= F. s = 20. 6 = 120 J

Bài C7 trang 48 sgk vật lí 8

Tại sao không có công cơ học của trọng lực trong trường hợp hòn bi chuyển động trên mặt sàn nằm ngang?

Hướng dẫn giải:

Trọng lực có phương thẳng đứng, vuông góc với phương chuyển động của vật, nên không có công cơ học của trọng lực.