TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử.

Lưu ý: Nguyên tử là hạt chất nhỏ nhất, còn phân tử là một nhóm các nguyên tử kết hợp lại.

2. Giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng cách.

Lưu ý: Trước đây, để chứng minh vật chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt , giữa chúng có khoảng cạch, người ta phải dựa vào hàng loạt các sự kiên thực nghiệm như sự hụt thể tích của hỗn hợp, sự khuếch tán, chuyển động Bơ - rao... Ngày nay, do sự chụp được ảnh của các phân tử, nguyên tử riêng biệt nên có thể dùn chúng để khẳng định là vật chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách.

Trong bài này, vì muốn cho HS hiểu thế nào là TN mô hình, nên SGK đã dùng mô hình để chứng tỏ các hạt vật chất chuyển động hỗn độn không ngừng.

GIẢI BÀI TẬP

Bài C1 trang 69 sgk vật lí 8

 Hãy lấy 50cm3 cát đổ vào 50cm3 ngô rồi lắc nhẹ xem có được 100cm3 hỗn hợp ngô và cát không? Hãy giải thích tại sao?

Hướng dẫn giải:

Không được 100 cm3 

Thể tích hỗn hợp nhỏ hơn 100cm3. Vì giữa các hạt ngô có khoảng cách nên khi đổ cát vào ngô, các hạt cát đã xen vào những khoảng cách này làm cho thể tích của hỗn hợp nhỏ hơn tổng thể tích của ngô và cát.

Bài C2 trang 69 sgk vật lí 8

Hãy cố gắng dùng cách giải thích sự hụt thể tích trong thí nghiệm trộn cát vào ngô để giải thích sự hụt thể tích trong thí nghiệm trộn rượu với nước.

Hướng dẫn giải:

Vì giữa các phân tử nước cũng như giữa các phân tử rượu đều có khoảng cách, nên khi trộn rượu với nước, các phân tử rượu đã đan xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và nước lại. Vì thế mà thể tích của hỗn hợp rượu và nước giảm.

Bài C3 trang 70 sgk vật lí 8

Thả một cục đường vào một cốc nước rồi khuấy lên, đường tan và nước có vị ngọt?

Hướng dẫn giải:

Khi khuấy lên, các phân tử đường xen lẫn vào khoảng cách giữa các phân tử nước cũng như các phân tử nước xen vào khoảng cách giữa các phân tử đường.

Bài C4 trang 70 sgk vật lí 8

Thả quả bóng cao su hoặc quả bóng bay bơm căng, dù có buộc chặt cũng cứ ngày một xẹp dần.

Hướng dẫn giải:

Thành bóng cao su được cấu tạo từ các phân tử cao su, giữa chúng có khoảng cách. Các phân tử không khí ở trong bóng có thể chui qua các khoảng cách này mà ra ngoài làm cho bóng xẹp dần.

Bài C5 trang 70 sgk vật lí 8

Cá muốn sống được phải có không khí, nhưng ta thấy cá vẫn sống được trong nước?

Hướng dẫn giải:

Ta thấy, cá vẫn sống được trong nước vì các phân tử không khí có thể xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước. Còn lí do các phân tử không khí có thể chui xuống nước mặc dù không khí nhẹ hơn nước thì sẽ được học ở bài sau về chuyển động phân tử.