Bài 42: Về luyện tập nhận biết một số chất vô cơ

I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT

1. Phương pháp nhận biết Cation

2. Phương pháp nhận biết Anion

3. Phương pháp nhận biết chất khí

II. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA

Câu 1. (Trang 180 SGK) 

Trình bày cách nhận biết các ion trong các dung dịch riêng rẽ sau: Ba²⁺, Fe³⁺, Cu²⁺.

Bài làm:

Lấy ở mỗi dung dịch một ít làm mẫu thử. Nhỏ từng giọt dung dịch Na₂SO₄ vào mẫu.

• Mẫu nào xuất hiện kết tủa trắng là dung dịch chứa ion Ba²⁺.

Ba²⁺ + SO₄^2- → BaSO₄↓

• Hai mẫu còn lại cho tác dụng với dung dịch NH₃ dư, tạo ra kết tủa nâu đỏ là mẫu chứa ion Fe³⁺, tạo ra kết tủa màu xanh rồi tan trong dung dịch NH₃ dư là ,mẫu chứa ion Cu²⁺.

Fe³⁺ + 3NH₃ + 3H₂O → Fe(OH)₃↓ + 3NH₄⁺

Cu²⁺ + 2NH₃ + 2H₂O → Cu(OH)₂↓ + 2NH₄⁺

Cu(OH)₂ + 4NH₃ → [Cu(NH₃)₄](OH)₂

Câu 2. (Trang 180 SGK) 

Có 5 ống nghiệm  không nhãn, mỗi ống đựng một trong các dung dịch sau đây (nồng độ khoảng 0,1M): NH₄Cl, FeCl₂, AlCl₃, MgCl₂, CuCl₂. Chỉ dùng dung dịch NaOH nhỏ từ từ vào từng dung dịch, có thể nhận biết được tối đa các dung dịch nào sau đây?

A. Hai dung dịch: NH₄Cl, CuCl₂.
B. Ba dung dịch: NH₄Cl, MgCl₂,  CuCl₂.
C. Bốn dng dịch: NH₄Cl, AlCl₃, MgCl₂,  CuCl₂.
D. Cả 5 dung dịch.

Bài làm:

Đáp án D

Chỉ dùng dung dịch NaOH nhỏ từ từ vào từng dung dịch, có thể nhận biết được tối đa cả 5 dung dịch.

NH₄Cl: có khí mùi khai bay ra làm xanh quỳ tím ẩm.

FeCl₂ : tạo kết tủa trắng xanh Fe(OH)₂ để một thời gian hóa nâu Fe(OH)₃

AlCl₃: tạo kết tủa keo trắng Al(OH)₃ sau đó tan dần cho đến hết.

MgCl₂: tạo kết tủa trắng.

CuCl₂: tạo kết tủa xanh.

Câu 3. (Trang 180 SGK) 

Có 4 ống nghiệm không nhãn, mỗi ống đựng một trong các dung dịch sau (nồng độ khoảng 0,01M): NaCl, Na₂CO₃, KHSO₄, và CH₃NH₂. Chỉ dùng giấy quỳ tím lần lượt nhúng vào từng dung dịch, quan sát  sự đổi màu của nó có thể nhận biết được dãy các dung dịch nào?

A. Dung dịch NaCl

B. Hai dung dịch NaCl và KHSO₄

C. Hai dung dịch KHSO₄ và CH₃NH₂

D. Ba dung dịch NaCl, KHSO₄ và Na₂CO_3.

Bài làm:

Đáp án B

Chỉ dùng giấy quỳ tím lần lượt nhúng vào từng dung dịch, quan sát  sự đổi màu có thể nhận biết được hai dung dịch NaCl và KHSO₄.

NaCl : quỳ tím không đổi màu

KHSO₄ : quỳ tím chuyển đỏ

Câu 4. (Trang 180 SGK) 

Hãy nhận biết hai dung dịch riêng rẽ sau: (NH₄)₂S và (NH₄)₂SO₄ bằng một thuốc thử.

Bài làm:

Nhỏ từng gọi dung dịch BaCl₂ vào hai mẫu thử của hai dung dịch trên, mẫucó kết tủa trắng là dung dịch (NH₄)₂SO₄:

(NH₄)₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NH₄Cl

Câu 5. (Trang 180 SGK) 

Có hỗn hợp gồm SO₂, CO₂ và H₂. Hãy chứng minh trong hỗn hợp có mặt từng khí đó. Viết phương trình hóa học của các phản ứng .

Bài làm:

Cho hỗn hợp đi qua nước Brom, thấy nước brom bị nhạt màu chứng tỏ hỗn hợp có khí SO₂:

SO₂ + Br₂ +2H₂O → H₂SO₄ + 2 HBr 

Dẫn khí đi ra sau phản ứng  vào dung dịch Ca(OH)₂ thấy tạo kết tủa trắng chứng tỏ hỗn hợp có khí CO₂:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

Dẫn khí đi ra sau phản ứng qua ống đựng CuO đun nóng thấy tạo ra Cu màu đỏ chứng tỏ có khí H₂:

CuO + H₂ →(t^o)  Cu + H₂O

Màu đen                   màu đỏ 

 

Bài viết gợi ý: