CHUYÊN ĐỀ :
AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG
-HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG-
* * *
1. Khái quát:
a. Tác giả:
+ Tiểu sử
- Sinh ra, nhiều năm sống và hoạt động cách mạng, công tác tại Huế > gắn bó với đất và người nơi đây, am hiểu sâu sắc cội nguồn và linh hồn văn hóa xứ sở.
+ Con người:
- Trí thức yêu nước.
- Vốn hiểu biết sâu rông trên nhiều lĩnh vực.
+ Sáng tác:
- Sở trường: bút kí, tùy bút.
- Phong cách nghệ thuật:
• Sự kết hợp nhuần nhuyễn
_ Giữa chất trí tuệ và chất trữ tình.
_ Nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều trên nền tảng hiểu biết sâu rộng về triết học, văn hoá, lịch sử…
• Hành văn: hướng nội (hướng vào bên trong, vào thế giới nội tâm nhiều trăn trở, thâm trầm, sâu lắng), súc tích, mê đắm, tài hoa.
b. Tác phẩm
+ Xuất xứ:
- Viết tại Huế, 1981.
- In trong tập sách cùng tên > lấy tác phẩm làm nhan đề cho một tập bút kí > vị trí văn học sử: tác phẩm bút kí tiêu biểu của nhà văn.
+ Bố cục:
- Đoạn 1 (từ đầu - dưới chân núi Kim Phụng): Sông Hương nhìn từ nguồn cội.
- Đoạn 2 (tiếp – quê hương xứ sở): Sông Hương trong mối quan hệ với kinh thành Huế.
- Đoạn 3 (còn lại): Sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử dân tộc, với cuộc đòi và thi ca..
2. Phân tích
a. Đoạn 1: Sông Hương nhìn từ nguồn cội.
+ Sông Hương như 1 bản "trường ca của rừng già"
- "Trường ca" 1 tác phẩm đồ sộ to lớn
- "rầm rộ , mãnh liệt , cuộn xoáy" động từ mạnh giúp HPNT miêu tả được sự phong phú của dòng sông Hương trong lòng Trường Sơn hùng vĩ => Sông Hương mang 1 sức mạnh man dại , bí ẩn
- "Dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi của hoa đỗ quyên rừng" hình ảnh nói nên chất nên thơ, tình tứ, mê đắm.
+ Biện pháp nhân hoá: Sông Hương như “cô gái Di - gan phóng khoáng và man dại”, với “bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng” cô gái Di-gan - 1 tộc người ưu tự do , hồn nhiên phóng khoáng cách so sánh khiến cho dòng sông trở thành 1 sinh thể sống chứ không còn là 1 dòng sông vô tri vô giác
_ Vẻ dẹp của Sông Hương được miêu tả qua lời kể: Người ta hay nghe tới sông Hương gắn với Huế “dịu dàng pha lẫn trầm tư”, êm đềm, trong trẻo nay lại biết tới phần dữ dội, mê hoặc, khó cưỡng của dòng sông.
b. Đoạn 2: Sông Hương trong mối quan hệ với kinh thành Huế
+ Thành phố đối với sông Hương như: “người tình mong đợi” dòng sông đang vượt qua vô ngàn khó khăn để tìm đến tình yêu của nó
- Sông Hương nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu hóa đầy hoa dại . Hình ảnh ghi nhận về cuôc gặp gỡ giữa dòng sông và thành phố
- Khi ra khỏi vùng núi: “chuyển dòng liên tục, vòng những khúc quanh đột ngột’, “vẽ một hình cung thật tròn, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, vượt qua, đi đã tgiữa âm vang, trôi di giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao đột ngột” > linh hoạt, rạo rực sức trẻ và sự khao khát.
- Qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo: “mềm như tấm lụa”
- Qua những dãy đồi tây nam thành phố: ánh lên “những mảng phản quang nhiều màu sắc” “ sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”
- Qua lăng tẩm đền đài: “vẻ đẹp trầm mặc nhất” “như triết lí, như cổ thi” > so sánh độc đáo, giàu sức gợi > tả mặt nước phẳng lặng và không gian bờ bãi u tịnh bằng liên tưởng tới triết học, thơ cổ > nổi bật vẻ thâm nghiêm, bao nhiêu thăng trầm lịch sử, bao nhiêu dời đổi của các triều đại đã tạo thành trầm tích văn hóa lặn vào vẻ đẹp ngàn năm không suy xuyển của dòng nước > thấp thoáng hình ảnh một “cái tôi” giàu suy tư.
- Khi gặp tiếng chuông chùa Thiên Mụ: tươi tắn và trẻ trung
Nhận xét:
• Sông Hương chảy qua nhiều địa danh khác nhau, mỗi địa danh mà chỉ nhắc thôi ngưòi ta đã thấy bao tầng sâu văn hiến > nhiều dáng vẻ Sông Hương được khám phá ở nhiều góc nhìn.
• Diện mạo: vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng.
• Bút pháp: kể và tả, sự liệt kê được thơ hoá bằng thụ cảm tài hoa, tinh tế.
+ Sông Hương khi chảy vào thành phố:
- Sông Hương vui tươi hẳn , hạnh phúc dịu dàng , e lệ
- Sông Hương uốn môt cánh cung rất nhẹ sang Cồn hến . Đường cong ấy làm cho sông Hương mềm hẳn đi như tiếng vâng không nói ra của tình yêu
- Liên tưởng và suy tư của nghệ sĩ:
• So sánh sông Hương với sông Xen của Paris, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét . Thể hiện lòng tự hào về dòng sông Hương khi so sánh với những dòng sông đẹp và nổi tiếng trên thế giới
-Nhớ lại con sông Hương: “quý điệu chảy lững lờ của nó khi đi ngang thành phố”> điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế.
-- Khám phá vả cảm nhận sâu sắc đặc trưng riêng của dòng sông khi chảy qua kinh thành Huế: điệu chảy êm đềm, chậm mềm, lặng lẽ, như không vương vấn chút nào cái xô bồ của thời gian, sự nuối tiếc của con người vì mọi thứ một đi không trở lại . Sông Hương nguyên sơ, trăm năm không đổi thay, như mang thần thái, quan niệm vũ trụ tuần hoàn của Phương Đông, như điệu chảy thời gian bất di bất dịch trong thơ ca cổ điển Việt Nam và Trung Hoa . Sông Hương mang cảm nghiệm thời gian và niềm tự hào của nhà thơ.
- Sông Hương “trong khoảnh khắc trùng lại của sông nước”: người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya :
.
+ Nỗi lưu luyến khi rời khỏi kinh thành:
- "Rời khỏi kinh thành, chếch về hướng chính bắc".
- Sực nhớ điều gì chưa kịp nói > đột ngột đổi dòng dể gặp lại thành phố lần cuối
- Liên tưởng:
• Rất lạ với tự nhiên và rất giống với con người ở đây > nỗi vương vấn, chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu
• So sánh: sông Hương, kinh thành Huế - nàng Kiều, Kim Trọng > Tấm lòng người dân Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê hương xứ sở
- Có 3 so sánh bắc cầu: sông Hương trong khúc ngoặt chia tay kinh thành Huế -Thúy Kiều trong đêm tình tự gửi lời nguyện thề cùng Kim Trọng – người Châu Hóa mãi thủy chung với xóm làng > từ dòng chảy khác lạ của dòng sông liên tưởng tới mối tình kín đáo, e ấp, trước sau như nhất của Kim – Kiều, so sánh với tình yêu quê hương xứ sở của người Huế > mượn tình cảm riêng để khái quát mối tình chung, làm cho tình yêu đất, yêu nước không chung chung, to tát mà mềm mại, ý vị, tinh tế, mà đằm thắm, thiêng liêng, sâu sắc.
c. Đoạn 3: Sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử. với cuộc đời và thi ca
+ Trong mối quan hệ với lịch sử:
- Dòng sông biên thùy xa xôi của đát nước các vua Hùng
-Dòng linh giang của Tổ quốc Đai Việt qua các thế kỉ trung đại
-Thế kỉ 18 nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hung Nguyễn Huệ
- Khái quát: Sông Hương là vậy, là dòng sông của thời gian ngân vang, của sử thi viết giữa màu cỏ lá xanh biếc. Khi nghe lời gọi, nó biết cách tự hiến đời mình làm một chiến công, để rồi nó trở vè với cuộc sống bình thường, làm một người con gái dịu dàng của đất nước.
-- Sông Hương là dòng sông chứng nhân lịch sử của đất nước ta , trở thành 1 dòng sông anh hùng qua các thế kỉ - dòng sông như 1 câu nối giữa quá khứ cho đến hiên tại . Sông Hương vừa sử thi vừa trữ tình
+ Trong mối quan hệ với thi ca:
- Có một dòng sông thi ca về sông Hương mà nước luôn đổi màu.(thơ Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà huyện Thanh Quan, Tố Hữu).
- Nhà thơ hỏi với trời, với đất: Ai đã đặt tên cho dòng sông?
• Đối tượng hỏi: đất, trời.
• Nội dung hỏi: ai đã đặt tên cho dòng sông? Câu hỏi dường như không thể có một lời đáp cụ thể
Mục đích
-Bộc lộ cảm xúc đầy ngạc nhiên thú vị của nhà văn trước cái đẹp của dòng sông , và cái duyên giữa dòng sông và Huế
-Nói lên khát vọng con người muốn đem cái đep xây đắp cho văn hóa , đất nước
-Chính những người dân bình thường – những người sáng tạo ra văn hóa, văn học, lịch sử là những người “ đã đặt tên cho dòng sông”
+ Ngôn ngữ: phong phú, giàu hình ảnh, gợi cảm.
+ Hình ảnh: so sánh độc đáo bằng liên tưởng lãng mạn, đậm chất trữ tình.
+ Thủ pháp: nhân hóa : Sông Hương được cảm nhận như một sinh thể sống động (là người con gái dịu dáng đằm thắm với tất cả các cung bậc cảm xúc) thuận lợi để đan cài những suy tưởng về văn hóa, lịch sử, về truyền thống con người và đất nước Việt Nam.
…
dòng sông?" của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
-A: Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Đất nước ta có nhiều dòng sông để thương để nhớ giống như đời người có nhiều mối tình ngang qua nhưng chỉ có 1 mối tình theo ta mãi mãi . Ta đã từng biết đến dòng sông Đà hung bạo nhưng cũng rất trữ tình hay dòng sông Đuống nằm ngiêng ngiêng trong kháng chiến trường kì . Nhưng thật thiếu nếu không nhắc tới dòng sông Hương thơ mộng trữ tình của xứ Huế
dội, khác thường của nó thì với Hoàng Phủ Ngọc Tường, cái đẹp phải thơ mộng, dịu
dàng.
_ Bài " Ai đã đặt tên cho dòng sông?" là một trong những bài kí
đặc sắc thể hiện phong cách trữ tình hướng nội súc tích và tài hoa của Hoàng Phủ
Ngọc Tường. Với ngòi bút tài hoa, uyên bác, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tái hiện sống
động những vẻ đẹp quyến rũ của con sông Hương- con sông thuộc về một thành phố
duy nhất.
- Sông Hương là hình tượng trung tâm của bài tùy bút. Giá trị của bài tùy bút chủ yếu
nằm ở những phát hiện của người viết về những vẻ đẹp của sông Hương.
- Ở đoạn trích này, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tái hiện vẻ đẹp của sông Hương qua
nhiều điểm nhìn, nhiều góc độ: Sông Hương là hình ảnh thiên nhiên nhưng sông
Hương cũng là dồng sông của lịch sử, của văn hóa, vì thế dòng sông lấp lánh nhiều vẻ
đẹp khác nhau, vừa quen thuộc, gần gũi, vừa mới mẻ, bất ngờ với mọi người.
2. Vẻ đẹp của sông Hương.
a. Vẻ đẹp của sông Hương qua cảnh sắc thiên nhiên:
- Tác giả đã nhìn sông Hương theo chiều dài địa lí để thấy từ thượng nguồn chảy
về biển cả, mỗi khúc, dòng sông mang những vẻ đẹp khác nhau.
* Sông Hương ở vùng thượng nguồn:
- "Trong những dòng sông đẹp ở các nước .... thành phố duy nhất" . Đó là lời nhận xét đầy tính chủ quan của nhà văn , tác giả thể hiện niềm tự hào khi đặt dòng sông Hương ngang hàng với các dòng sông nổi tiếng trên thế giới. Trong mối quan hệ đặc biệt này, Sông Hương tựa như " một bản trường
ca của rừng già"với nhiều tiết tấu hùng tráng dữ dội. Khi thì " rầm rộ giữa bóng cây
đại ngàn", lúc " mãnh liệt vượt qua ghềnh thác", khi " cuộn xoáy như cơn lốc vào
những đáy vực bí ẩn", lúc" dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ
của hoa đỗ quyên rừng". Bằng bút pháp nghệ thuật nhân hóa, Sông Hương không
phải là thiên nhiên vô tri, vô giác mà hiện ra tựa " cô gái Di - gan phóng khoáng và
man dại", với " một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do phóng khoáng".
- Khi ra khỏi rừng, sông Hương đã chế ngự và nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu
dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở.
=> Bằng cái nhìn say đắm, sông Hương ở thượng nguồn toát lên một vẻ đẹp của
một sức sống mãnh liệt và hoang dại, đầy cá tính nhưng cũng dịu dàng và say đắm.
Nó sinh động như một cơ thể sống đầy hấp dẫn. Theo tác giả, "nếu chỉ mải mê nhìn
ngắm khuôn mặt kinh thành mà không chú ý tìm hiểu Sông Hương từ nguồn cội,
người ta khó mà hiểu hết cái vẻ đẹp tâm hồn sâu thẳm của dòng sông mà chính nó đã
không muốn bộc lộ".
* Sông Hương về vùng châu thổ:
- Sông Hương đến ngoại vi thành phố :
+ Trong hành trình xuôi về đồng bằng nhà văn đã nhân ra sự thay đổi về nét đẹp và tính cách của dòng sông bộc lộ một nét lịch lãm và tài hoa trong lối hành văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Độc giả khó cưỡng lại một sức hấp dẫn toát lên từ hàng loạt các động từ diễn tả cả cái dòng chảy qua những địa danh khác nhau của xứ Huế. Giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại, Sông Hương
là một “cô gái đẹp ngủ mơ màng", nhưng sau khi ra khỏi vùng núi thì cũng như nàng
tiên được đánh thức , Sông Hương bỗng bừng lên sức trẻ và mềm khao khát của tuổi
thanh xuân trong sự chuyển dòng liên tục, vòng giữa những khúc quanh đột ngột, uốn
mình theo những đường cong thật mềm. Từ ngã ba Tuần, sông chảy theo hướng Nam
- Bắc qua điện Hòn Chén, rồi chuyển hướng Tây- Bắc qua Nguyệt Biều- Lương Quán
rồi đột ngột vẽ hình cung thật tròn về phía Đông Bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi
dần về Huế. Hành trình của sông giống như cuộc tìm kiếm có ý thức để đi gặp thành
phố tương lai của nó.
+ Với những so sánh đậm chất thơ, với sự phong phú về ngôn ngữ và hình
tượng, tác giả còn cho người đọc thấy được vẻ đẹp biến ảo của dòng sông. Sông
Hương có lúc "mềm như tấm lụa" khi đi qua Vọng Cảnh, Tam Thai , Lưu Bảo. Có khi
sông Hương như một tấm gương phản chiếu nhiều màu sắc của nền trời Tây Nam
thành phố "sớm xanh, trưa vàng, chiều tím". Sông Hương có khi lại có một "vẻ đẹp
trầm mặc" khi chảy dưới chân những rừng thông u tich với những lăng mộ âm u và
kiêu hãnh của vua chúa triều Nguyễn.
+ Sông Hương lại có " vẻ đẹp triết lí cổ thi" khi đi trong âm hưởng ngân nga của
tiếng chuông Thiên Mụ .
=> Với bút pháp kể và tả được kết hợp nhuần nhuyễn và tài hoa, Hoàng Phủ Ngọc
Tường đã làm nổi bật sông Hương khi đi qua ngoại vi thành phố không chỉ đẹp ở vóc
dáng, đường nét, hình khối mà nó còn đẹp bởi sự phối cảnh kì thú giữa nó với thiên
nhiên xứ Huế phong phú mà hài hòa .
- Cuộc gặp gỡ của sông Hương với Huế:
+ Tiếng chuông chùa Thiên Mụ và tiếng gà trưa vùng trung du đã làm sông Hương bừng tỉnh, thoát ra khỏi tâm trạng trầm mặc. Sau cuôc hành trình tìm kiếm tình yêu cuối cùng nó đã tìm ra người tình trong mộng và rồi "sông Hương vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long”. Dòng sông “kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng Tây Nam- Đông Bắc” để gặp “chiếc cầu trắng ... in ngần trên nền trời.... như những vành trăng non”. CầuTràng Tiền như một nét bừng sáng chân trời diễn tả một niềm vui kín đáo chứ không ồn ào. Gặp Huế, sông Hương “uốn một cánh cung rất nhẹ” như “một tiếng vâng không nói ra của tình yêu” - một sự thuận tình mà không nói ra vì e lệ. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dùng tiếng nói của tình yêu để tả cảnh nhưng đây là ngôn ngữ tình yêu của cô gái Huế e lệ, duyên dáng, kín đáo để diễn tả cái vẻ uốn lượn của dòng sông. So sánh như thế quả là tài hoa mà cũng thật tình tứ.
+ Sông Hương với những chi lưu của nó tạo thành những đường nét thật tinh
tế, làm nên vẻ đẹp của đất cố đô.
Những chi lưu của sông Hương làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước “trôi đi
thực chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ là một mặt hồ yên tĩnh” đẹp như một điệu slow chậm
rãi, trữ tình dành riêng cho Huế. Điệu chảy ấy khiến ta có thể cảm nhận bằng thị giác
qua trăm ngàn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội trăng rằm tháng Bảy. Tác
giả so sánh dòng chảy của sông Hương với dòng chảy tốc hành của sông Nê- va để
quý hơn điệu chảy lặng tờ của sông Hương khi qua thành phố Huế.
muốn ở. Dòng sông cứ chùng chình như chờ, như đợi, mơ màng suy ngẫm như muốn
Huế lưu giữ lại những giá trị cổ xưa trước khi ra biển cả.
=> Cuộc gặp gỡ của sông Hương với Huế được tác giả cảm nhận như một cuộc hội
ngộ tình yêu. Tác giả đã nhìn sông Hương từ góc độ hội họa, âm nhạc và thấy sông
Hương giống như một cô gái đẹp, không phải là cái đẹp chung mà là cái đẹp của cô
gái Huế kín đáo, dịu dàng.
- Tạm biệt Huế để ra biển cả:
"Rời khỏi kinh thành Huế, sông Hương chếch về hướng chính Bắc, ôm lấy đảo
Cồn Hến .... đang xa dần thành phố.... đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của
những vườn cau của vùng ngoại ô Vĩ Dạ” rồi "đột ngổt rẽ ngoặt lại để gặp lại thành
phố thân yêu lần cuối.ở thị trấn Bao Vinh". Những hình ảnh này đã giúp HPNT miêu tả được vẻ đẹp của dòng sông Hương - 1 vẻ đẹp khiến cho biết bao nhà văn nhà thơ từng say đắm:
(Bích Khê)
=> Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn tài hoa vừa am hiểu kiến thức
về địa lí của thành phố Huế, hiểu rất rõ về bản đồ của Sông Hương, cùng với tim đa
tình, nhạy cảm và sự liên tưởng, tưởng tượng tài hoa, ông đã miêu tả thủy trình của
sông Hương tựa như một cuộc tìm kiếm có ý thức người tình nhân đích thực của
người con gái trong một câu chuyện tình yêu nhuốm màu cổ tích. Sông Hương
không chỉ đẹp trong thần thái mà còn đẹp trong sự chung tình, chung thủy.
b. Vẻ đẹp của sông Hương nhìn từ góc độ lịch sử :
- HPNT đã liệt kê những mốc lịch sử của dân tộc với dòng sông Hương . Từ thuở các
vua Hùng dựng nước cho đến " Dư địa chí" của Nguyễn Trãi, với cái tên "Linh
giang", dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt để bảo vệ biên giới phía Nam của
Tổ quốc Đại Việt qua những thế kỉ Trung đại. Đến thế kỉ XVIII nó vẻ vang soi bóng
kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ ; "Nó sống hết lịch sử bi tráng
của thế kỉ XIX" ; "Nó đi vào thời đại cách mạng Tháng tám với những chiến công
rung chuyển"; "Nó chứng kiến cuộc tổng tiến công nổi dậy Mậu Thân năm 1968" và
cuộc tổng tấn công năm 1975.
- Sông Hương đã trở thành chứng nhân lịch sứ là dòng sông vắt qua thời gian từ quá khứ đến hiện tại để tạo ra dòng sông vauwf đau thương vừa anh hùng như con người xứ Huế.
b. Vẻ đẹp cuả sông Hương nhìn từ góc độ văn hóa:
- Sông Hương chẳng những tạo nên vẻ đẹp của cảnh quan thiên nhiên xứ Huế
mà còn góp phần tạo nên vẻ đẹp tâm hồn của người Huế. Cô gái Huế đẹp nhất, kín
đáo nhất là trong sắc áo điều lục. Theo Hoàng Phủ Ngọc Tường, màu áo ấy cũng bắt
nguồn từ vẻ đẹp đặc trưng của sông Hương. Tác giả gọi đó là màu của sương khói
trên sông Hương. Vẻ trầm mặc như triết lí, như cổ thi của dòng sông phải chăng đã
tạo nên nét riêng trong tâm hồn người Huế “nét dịu dàng pha lẫn trầm tư”.
- Trong thi ca Việt Nam, dù là một con ngòi, một con kênh nhỏ vô danh hay
dòng sông Hồng ngầu đỏ phù sa, dòng sông Lô gắn với những chiến công hiển hách
trong lịch sử của dân tộc đều là nguồn cảm hứng của các nghệ sĩ và ít nhất một lần đi
vào các tác phẩm của thi ca dân tộc. Nhưng có lẽ sông Hương là dòng sông được nhắc
đến nhiều nhất, được các nghệ sĩ quan tâm nhiều nhất và thật đặc biệt là “dòng sông
ấy không bao giờ lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ”. Nó là nguồn thi
hứng bất tận, nó vẫn mãi là “nỗi hoài vọng về một cái đẹp nào đó chưa đạt tới” để
bao thế hệ lãng tử đến đây thả hồn ngụp lặn. Trong mắt của Tản Đà, từ dòng sông
xanh biếc bỗng trở thành “dòng sông trắng, lá cây xanh”.
- Sông Hương quả đúng là nguồn đề tài phong phú của thi ca. Không những
thế, sông Hương còn là dòng sông của âm nhạc.
+ Bằng sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú, sự uyên bác về các phương diện:
địa lí, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật...,
biện pháp tu từ như; ẩn dụ, nhân hóa, so sánh độc đáo, tài hoa,
lên thật đẹp đẽ, thơ mộng, quyến rũ. Nhà văn đã nhìn Sông Hương như một cô gái
Huế dịu dàng mà sâu sắc, đa tình mà kín đáo, lẳng lơ nhưng rất mực chung tình, khéo
trang sức mà không phô phang giống như những cô dâu Huế ngày xưa trong sắc áo
điều lục. Vẻ đẹp của sông Hương cũng chính là vẻ đẹp của con người Huế.
-Qua bài kí ta càng thêm yêu dòng sông Hương - dòng sông củaj xứ Huế mông mơ .Sông Hương là 1 dòng sông đpẹ của lịch sử của thơ ca
