I- KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG
- Xem lại phần Kiến thức cơ bản cần nắm vững đã được trình bày trong bài học trước (Bài 23).
- Mỗi hành động nói có thể được thực hiện bằng kiểu câu có chức năng chính phù hợp với hành động đó. Câu trần thuật được dùng để thực hiện hành động trình bày ; câu nghi vấn được dùng để thực hiện hành động hỏi ; câu cầu khiến được dùng để thực hiện hành động điều khiển và câu cảm thán được dùng để thực hiện hành động bộc lộ cảm xúc. Lúc này các kiểu câu được dùng trùng hợp với hành động nói. Ta gọi đó là trường hợp kiểu câu được dùng theo lối trực tiếp.
- Nhưng cũng có những trường hợp kiểu câu được dùng không tương ứng với hành động nói. Đó là lúc dùng câu nghi vấn để thực hiện hành động điều khiển, hoặc dùng câu nghi vấn để bộc lộ cảm xúc. Ta gọi đó là trường hợp kiểu câu được dùng theo lối gián tiếp.
2. Muốn sưu tầm được các từ ngữ chỉ người có quan hệ ruột thịt, thân thích được dùng ở địa phương khác, em phải hỏi những người lớn tuổi đã từng đi đây đó, phải tra từ điển từ địa phương. Nếu em đã từng đọc một số tác phẩm văn học trong đó có sử dụng nhiều từ ngữ địa phương thì hãy nhớ lại, tái hiện lại một số từ ngữ địa phương chỉ người có quan hệ ruột thịt, thân thích.
3. Em sưu tầm một số bài ca dao, dân ca lưu truyền ở địa phương em, trong đó có sử dụng từ ngữ chỉ người có quan hệ ruột thịt, thân thích (xem bảng từ trong bài tập 1). Em có thể hỏi những người lớn tuổi ở địa phương hoặc đọc các sách sưu tầm văn học dân gian ở địa phương. Em chép vào vở bài tập, rồi gạch dưới các từ ngữ chỉ người có quan hệ ruột thịt, thân thích trong các bài ca dao, dân ca ấy.
