[HÓA 9] Bài 13: Luyện tập chương 1: Các loại hợp chất vô cơ

CHƯƠNG 1: CÁC LOẠI HỢP CHẤT VÔ CƠ

Bài 13: Luyện tập chương 1: Các loại hợp chất vô cơ

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Oxit là:

a) Hợp chất của oxi với một nguyên tố hóa học khác

b) Đơn chất của oxi với một nguyên tố hóa học khác

c) Hợp chất của oxi với một kim loại

d) Đơn chất của oxi với một phi kim.

Câu 2: Oxit bazơ là:

a) Hợp chất của oxi với một nguyên tố hóa học khác

b) Đơn chất của oxi với một nguyên tố hóa học khác

c) Hợp chất của oxi với một phi kim.

d) Là oxit tác tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước

Câu 3: Oxit axit là:

a) Hợp chất của oxi với một nguyên tố hóa học khác

b) Là oxit tác tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước

c) Hợp chất của oxi với một phi kim.

d) Là oxit tác tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước

Câu 4: Người ta dẫn hỗn hợp khí gồm O₂, CO, CO₂, N₂ đi qua bình đựng nước vôi trong dư. Khí thoát ra khỏi bình là:

a) O₂, CO b) O₂, CO, N₂

c) CO₂, N₂ d) O₂, CO, CO₂

Câu 5: Những chất nào sau đây có thể tồn tại trong một dung dịch:

a) BaCl₂; H₂SO₄ b) BaCl₂; Na₂SO₄

c) KCl; NaNO₃ d) AgNO₃; KCl

Câu 6: Dung dịch axit tác dụng với chất chỉ thị màu, làm qùi tím:

a) Không đổi màu b) Màu đỏ

c) Màu xanh d) Không màu

Câu 7: Để nhận biết dung dịch bazơ ta có thể dùng:

a) Quì tím

b) Dung dịch axit

c) Dung dịch phenolphtalein

d) Qùi tím hoặc dung dịch phenolphtalein

Câu 8: Điều kiện để muối tác dụng với axit là:

a) Không cần điều kiện

b) Muối mới không tan trong axit mới hoặc axit tạo thành yếu hơn và dễ bay hơi hơn

c) Muối mới và axit mới không tan

d) Axit tạo thành yếu hơn và dễ bay hơi hơn

Câu 9: Điều kiện để muối tác dụng với bazơ là:

a) Không cần điều kiện

b) Muối mới không tan trong axit mới hoặc bazơ tạo thành yếu hơn và dễ bay hơi hơn

c) Muối mới và bazơ mới không tan

d) Muối tạo thành không tan

Câu 10: Điều kiện để muối tác dụng với muối là:

a) Không cần điều kiện

b) Muối mới không tan trong axit

c) Muối mới và bazơ mới không tan

d) Muối tạo thành không tan

Câu 11: Tiêu chí để xếp một oxit thuộc oxit axit, oxit bazơ, oxit trung

tính là:

a) Loại nguyên tố (kim loại, phi kim) kết hợp với oxi.

b) Khả năng tác dụng với axit và kiềm.

c) Hóa trị của nguyên tố kết hợp với oxi.

d) Độ tan trong nước.

Câu 12: Tính chất hóa học quan trọng nhất của axit là:

a) Tác dụng với phi kim, nước và các hợp chất.

b) Tác dụng với nước, kim loại, phi kim.

c) Tác với kim loại, bazơ, oxit bazơ và muối.

d) Tác dụng với oxi, bazơ.

Câu 13: Tính chất hóa học quan trọng nhất của bazơ là:

a) Tác dụng với phi kim, nước và các hợp chất.

b) Tác dụng với oxit axit, axit, muối.

c) Tác với kim loại, bazơ, oxit bazơ và muối.

d) Tác dụng với oxi, bazơ, muối.

Câu 14: Khí CO₂ bị lẫn hơi nước, người ta có thể làm khô khí CO₂ bằng cách:

a) O₂, CO b) H₂SO₄ đậm đặc

c) NaOH rắn d) CaO mới nung

Câu 15: Chọn thuốc thử thích hợp để nhận biết các dung dịch: HCl, H₂SO₄ và NaCl

a) Qùi tím, BaCl₂ b) Qùi tím, AgNO₃

c) BaCl₂, qùi tím d) a, b, c đều đúng.

Câu 16: Có thể thu được khí CO₂ từ hỗn hợp CO và CO₂bằng cách:

a) Qùi tím, nung.

b) Cho hỗn hợp lội qua dung dịch Ca(OH)₂, nhiệt phân CaCO₃

c) Oxi, CaCO₃

d) Không thể thu được khí CO₂ từ hỗn hợp CO và CO₂

Câu 17: Có hai dung dịch CuSO₄ và Na₂SO₄, thuốc thử nào có thể dùng để phân biệt các dung dịch:

a) Qùi tím b) Dung dịch axit HCl

c) Dung dịch NaOH d) Dung dịch phenolphtalein .

Câu 18: Dung dịch muối NaNO₃ có lẫn NaCl, để thu được NaNO₃ tinh khiết có thể dùng phương pháp sau:

a) Phương pháp bay hơi.

b) Tác dụng vừa đủ AgNO₃, lọc và cô cạn.

c) Đun cách thủy.

d) Chưng cất với dung môi hữu cơ.

Câu 19: Dung dịch A có pH < 7 tạo kết tủa khi tác dụng với dung dịch AgNO₃. Dung dịch A là:

a) Dung dịch H₂SO₄ b) Dung dịch axit HCl

c) Dung dịch NaOH d) Dung dịch NaCl

Câu 20: Oxit nào sau đây có thể làm khô khí hidro clorua:

a) CaO b) CO

c) P₂O₅ d) CO₂

BÀI TẬP CƠ BẢN VÀ NÂNG CAO

Bài tập 1

Viết các phương trình phản ứng hóa học theo sơ đồ sau:

Na₂O ® NaOH ® Na₂SO₃ ® SO₂ ® K₂SO₃

Bài tập 2

Lập công thức hóa học của một oxit kim loại hóa trị II biết rằng cứ 30ml dung dịch HCl nồng độ14,6% thì hòa tan hết 4,8g oxit đó.

Bài tập 3

Viết phương trình phản ứng hóa học của KOH tác dụng với:

a/ Silic oxit

b/ Lưu huỳnh trioxit

c/ Cacbon đioxit

d/ Điphotpho pentaoxit

Bài tập 4

Viết phương trình phản ứng hóa học của nước với:

a/ Lưu huỳnh trioxit

b/ Cacbon đioxit

c/ Điphotpho pentaoxit

d/ Canxi oxit

e/ Natri oxit

Bài tập 5

Viết các phản ứng hóa học theo chuỗi sau:

CaCO₃-> CaO -> Ca(OH)₂ -> CaCO₃-> Ca(NO₃)₂

Bài tập 6

Trung hòa 300ml dung dịch H₂SO₄ 1,5M bằng dung dịch NaOH 40%

a/ Tính khối lượng dung dịch NaOH cần dùng.

b/ Nếu thay dung dịch NaOH bằng dung dịch KOH 5,6%

(D = 1,045g/ml) thì lượng KOH cần dùng là bao nhiêu?

Bài tập 7

Có 6 lọ không nhãn đựng các hóa chất sau: HCl, H₂SO₄, CaCl₂, Na₂SO₄, Ba(OH)₂, KOH. Chỉ dùng qùi tím hãy nhận biết hóa chất đựng trong mỗi lọ.

Bài tập 8

Cho 12,4g muối cacbonat của một kim loại hóa trị II tác dụng hoàn toàn với dung dịch H₂SO₄ loãng dư thu được 16g muối. Tìm công thức của kim loại đó.

Bài tập 9

Cho 5,6g CaO vào nước tạo thành dung dịch A. Tính số gam kết tủa tạo thành khi đem dung dịch A hấp thụ hoàn toàn 2,8 lít khí cacbonic.

Bài tập 10

Viết phương trình điều chế xút từ vôi sống và sôđa.

Bài tập 11

Cho 50g hỗn hợp gồm hai muối NaHSO₃ và Na₂CO₃ vào 200g dung dịch HCl 14,6%. Hỏi phản ứng có xảy ra hoàn toàn không ?

Bài tập 12

Viết phản ứng hóa học giúp phân biệt các cặp dung dịch sau:

a/ Dung dịch sắt (II) sunfat và sắt (III) sunfat.

b/ Dung dịch natri sunfat và đồng sunfat.

Bài tập 13

Nhận biết 4 lọ hóa chất mất nhãn chứa 4 muối sau: Na₂CO₃, MgCO₃, BaCO₃, và CaCl₂.

Bài tập 14

Cho 32g một oxit kim loại hóa trị III tan hết trong 294g dung dịch H₂SO₄. Tìm công thức của oxit kim loại trên.

Bài tập 15

Độ tan của NaCl ở 90^oC là 50g và ở 0^oC là 35g. Tính lượng NaCl kết tinh khi làm lạnh 900g dung dịch NaCl bão hòa ở 90^oC.

Bài tập 16

Tính khối lượng các muối thu được sau khi cho 28,8g axit photphoric tác dụng với 300g dung dịch KOH nồng độ 8,4%.

Bài tập 17

Từ các chất sau: P, CuO, Ba(NO₃)₂, H₂SO₄, NaOH, O₂, H₂O hãy điều chế các chất sau:

a/ H₃PO₄

b/ Cu(NO₃)₂

c/ Na₃PO₄

d/ Cu(OH)₂

Bài tập 18

Nêu phương pháp hóa học để nhận biết 3 muối NaNO₃, NaCl, Na₂SO₄.

Bài tập 19

Dung dịch X chứa 6,2g Na₂O và 193,8g nước. Cho X vào 200g dung dịch CuSO₄ 16% thu a gam kết tủa .

a/ Tính nồng độ phần trăm của X.

b/ Tính a.

c/ Tính lượng dung dịch HCl 2M cần dùng để hòa tan hết a gam kết tủa sau khi đã nung thành chất rắn đen.

Bài tập 20

a/ Cho từ từ dung dịch X chứa x mol HCl vào dung dịch Y chứa y mol Na₂CO₃ (x< 2y) thì thu được dung dịch Z chứa V lít khí. Tính V.

b/ Nếu cho dung dịch Y vào dung dịch X thì thu được dung dịch E và V₁ lít khí. Các phản ứng xảy ra hoàn toàn và thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Tìm mối quan hệ giữa V₁ với x, y.

ĐÁP ÁN TRẮC NGHIỆM

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
A	D	B	B	C	B	D	B	C	D
11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
B	C	B	B	D	B	C	B	B	D

HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP NÂNG CAO

Bài tập 1

Na₂O + H₂O -> 2NaOH
SO₂ + 2 NaOH -> Na₂SO₃+ H₂O
Na₂SO₃ + H₂SO₄ -> Na₂SO₄ + SO₂ + H₂O
SO₂ + K₂O -> K₂SO₃

Bài tập 2

Đặt công thức hóa học của kim loại cần tìm là: MO.
Phương trình hóa học của phản ứng:

MO + 2HCl -> MCl₂ + H₂O

Số mol axit HCl:
Số mol oxit :
Phân tử lượng của oxit:
Nguyên tử khối của M bằng: 80 – 16 = 64 đvc.
Vậy M là Cu. Oxit cần tìm là CuO.

Bài tập 3

a/ 2KOH + SiO₂ -> K₂SiO₃ + H₂O

b/ 2KOH + SO₃ -> K₂SO₄ + H₂O

c/ 2KOH + CO₂ -> K₂CO₃ + H₂O

d/ 6KOH + P₂O₅ -> 2K₃PO₄ + 3H₂O

Bài tập 4

a/ SO₃ + H₂O ->H₂SO₄

b/ CO₂ + H₂O -> H₂CO₃

c/ P₂O₅ + 3H₂O -> 2H₃PO₄

d/ CaO + H₂O -> Ca(OH)₂

e/ Na₂O + H₂O ® 2NaOH

Bài tập 5

CaCO₃ -> CaO + CO₂
CaO + H₂O -> Ca(OH)₂
Ca(OH)₂ + CO₂ -> CaCO₃¯ + H₂O
CaCO₃ + 2HNO₃ -> Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

Bài tập 6

Phương trình hóa học: H₂SO₄ + 2NaOH -> Na₂SO₄ + 2H₂O

a/ Số mol H₂SO₄ là: n_H2SO4= 0,3 . 1,5 = 0,45 mol

Khối lượng NaOH cần dùng: m = 2. 0,45. 40 = 36g.

Khối lượng dung dịch NaOH 40%:

b/ Phương trình phản ứng: H₂SO₄ + 2KOH -> K₂SO₄ + 2 H₂O

Khối lượng KOH cần dùng: m = 2 . 0,45 . 56 = 50,4g

Khối lượng dung dịch KOH:

Thể tích dung dịch KOH cần dùng:

Bài tập 7

Lần 1: dùng qùi tím sẽ chia ra thành 3 nhóm:

Nhóm 1: làm qùi tím hóa đỏ: HCl, H₂SO₄.
Nhóm 2: làm qùi tím hóa xanh: Ba(OH)₂, KOH.
Nhóm 3: không làm qùi tím đổi màu: CaCl₂, Na₂SO₄.

Lần 2: dùng 1 trong 2 lọ của nhóm 2 cho tác dụng với từng lọ trong nhóm 3:

Nếu không tạo kết tủa thì lọ nhóm 2 là KOH và lọ còn lại là Ba(OH)₂ hay ngược lại.
Lọ tạo kết tủa ở nhóm 2 là Ba(OH)₂ với lọ Na₂SO₄ ở nhóm 3. Từ đó tìm ra lọ CaCl₂.

Lần 3: dùng Ba(OH)₂ tác dụng lần lượt với 2 lọ của nhóm 1. Lọ tạo kết tủa là H₂SO₄, lọ còn lại là HCl.

Bài tập 8

Gọi kim loại cần tìm là M.

Phương trình hóa học : MCO₃ + H₂SO₄ -> MSO₄ + CO₂ + H₂O

Số mol muối tạo thành:

Ta có: (M + 60).0,1 = 12,4

Vậy M = 64 tức Cu.

Bài tập 9

Số mol từng chất như sau:

CaO + H₂O -> Ca(OH)₂

0,1 mol 0,1 mol

Ca(OH)₂ + CO₂ -> CaCO₃¯ + H₂O

0,1 mol 0,1 mol 0,1 mol

Số mol CO₂ dư: 0,125 – 0,1 = 0,025 mol, sẽ tiếp tục phản ứng như sau:

CaCO₃ + H₂O + CO₂ -> Ca(HCO₃)₂.

0,025mol 0,025mol 0,025mol

Số gam kết tủa CaCO₃ là: (0,1 – 0,025).100 = 7,5g.

Bài tập 10

CaO + H₂O -> Ca(OH)₂
Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ -> CaCO₃ ¯ + 2NaOH.

Bài tập 11

Ta có: NaHSO₃ (M= 104) Na₂CO₃ (M=122).

NaHSO₃ + HCl ->NaCl + H₂O + SO₂

x mol x mol

Na₂CO₃ + 2HCl -> 2NaCl + H₂O + CO₂

y mol 2y mol

Số mol HCl:
n_{hh hai muối}
Vậy axit HCl dư, phản ứng xảy ra hoàn toàn.

Bài tập 12

a/ 2NaOH + FeSO₄ -> Na₂SO₄ + Fe(OH)₂ ¯ xanh nhạt.

6NaOH + Fe₂(SO₄)₃ -> 3Na₂SO₄ + 2Fe(OH)₃ ¯ nâu đỏ.

b/ NaOH + Na₂SO₄ -> không phản ứng

NaOH + CuSO₄ -> Na₂SO₄ + Cu(OH)₂ ¯ màu xanh.

Bài tập 13

Dùng dung dịch H₂SO₄ để nhận biết. Lọ vừa có khí vừa có kết tủa trắng là BaCO₃.

H₂SO₄ + BaCO₃ -> Ba SO₄¯ + H₂O + CO₂

Lọ không có hiện tượng gì là CaCl₂.
2 lọ còn lại có khí bay lên là Na₂CO₃, MgCO₃

H₂SO₄ + Na₂CO₃ -> Na₂SO₄¯ + H₂O + CO₂

H₂SO₄ + MgCO₃ -> MgSO₄¯ + H₂O + CO₂

Dùng dung dịch NaOH cho vào 2 lọ này, lọ nào có kết tủa trắng (MgOH) là lọ chứa MgCO₃.

MgCO₃ + 2NaOH -> Mg(OH)₂ ¯ + Na₂CO₃

Bài tập 14

Công thức cần tìm: X₂O₃
Khối lượng H₂SO₄: g
Số mol H₂SO₄ = 0,6 mol.
Phương trình phản ứng:

X₂O₃ + 3H₂SO₄ -> X₂ (SO₄)₃ + 3H₂O

0,2 mol 0,6mol

Phân tử lượng của oxit: M =160.
Vậy oxit đó là Fe₂O₃.

Bài tập 15

Dung dịch NaCl bão hòa ở 90^oC chứa:

mH₂O = 900 – 300 = 600g

Dung dịch NaCl bão hòa ở 0^oC có

Lượng NaCl kết tinh: 300 – 210 =90g.

Bài tập 16

H₃PO₄ + KOH -> KH₂PO₄ + H₂O

0,3mol 0,3mol 0,3mol

Số mol KOH dư: 0,45 – 0,3 = 0,15 mol

KH₂PO₄ + KOH -> K₂HPO₄ + H₂O

0,15mol 0,15mol 0,15mol

Khối lượng muối thu được sau phản ứng:

m KH₂PO₄ = (0,3 – 0,15).136 =20,4g

m K₂HPO₄ = 0,15 . 174 = 26,1

Bài tập 17

a/ 4P + 5O₂ -> 2P₂O₅

P₂O₅ + 3 H₂O -> 2H₃PO₄

b/ Ba(NO₃)₂+ H₂SO₄ -> BaSO₄ ¯ + 2HNO₃

CuO + 2 HNO₃ -> Cu(NO₃)₂ + H₂O

c/ H₃PO₄ + 3NaOH -> Na₃PO₄ +3 H₂O

d/ CuO + H₂SO₄ -> CuSO₄ + H₂O

CuSO₄ + 2NaOH -> Cu(OH)₂ ¯ + Na₂SO₄

Bài tập 18

Dùng BaCl₂ sẽ nhận ra Na₂SO₄ do kết tủa trắng của BaSO₄
Dùng AgNO₃ để phân biệt NaCl do AgCl kết tủa.

Bài tập 19

Số mol Na₂O = 0,1 mol.

a/ Na₂O + H₂O -> 2NaOH

0,1 mol 0,2 mol

Nồng độ X (tức dung dịch NaOH)

b/ 2NaOH + CuSO₄ -> Cu(OH)₂ ¯ + Na₂SO₄

0,2 mol 0,1 mol 0,1 mol

a = 0,1. 98 = 9,8g

c/ Cu(OH)₂ ¯ -> CuO + H₂O

0,1 mol 0,1 mol

2HCl + CuO -> CuCl₂ + H₂O

0,2 mol 0,1mol

Thể tích dung dịch HCl 2M :

Bài tập 20

a/ Cho từ từ HCl vào Na₂CO₃ thì phản ứng như sau:

HCl + Na₂CO₃ -> NaHCO₃ + NaCl (1)

Nhưng theo đầu bài có khí bay ra nên phản ứng tiếp:

HCl + NaHCO₃ -> NaCl + CO₂ + H₂O (2)

Muốn phản ứng (2) xảy ra thì x > y. Phản ứng (1) sẽ xảy ra hoàn toàn, sinh ra y mol NaHCO₃. Do đề bài cho x < 2y nên (2) xảy ra theo số mol của HCl còn lại.
Vậy V = 22,4.(x – y)

b/ Khi cho Na₂CO₃ vào HCl:

Na₂CO₃ + 2HCl -> 2NaCl + CO₂ + H₂O

1 mol 2 mol

y mol x mol

Đề bài cho x < 2y nên tính số mol khí sinh ra theo HCl: