Soạn bài: CỤM DANH TỪ
I – CỤM DANH TỪ LÀ GÌ?
- Trả lời
- Các từ “một” và “hai” bổ sung ý nghĩa về mặt số lượng cho danh từ đứng phía sau nó.
- Các từ “ xưa”, “ông lão đánh cá”, “nát trên bờ biển” bổ sung ý nghĩa về tính chất.
- So sánh các từ và nhận xét:
- “Một túp lều” : xác định được đơn vị.
- “Một túp lều nát”: xác định được tính chất và tình trạng của sự vật.
- “Một túp lều nát trên bờ biển”: xác định được tính chất, tình trạng và địa điểm của sự vật.
→ Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của một mình danh từ. Số lượng phụ ngữ càng tăng, càng phức tạp hóa thì nghĩa của cụm danh từ càng đầy đủ hơn.
- Cụm danh từ: Những con chim
Đặt câu: Trên cành cây, những con chim đang hót líu lo.
→ Nhận xét: Ý nghĩa đầy đủ. Cụm danh từ hoạt động trong câu như một danh từ, làm phụ ngữ khi làm vị ngữ thì phải có từ “là” đứng trước.
II – CẤU TẠO CỦA CỤM DANH TỪ:
- Các cụm danh từ trong câu:
- Làng ấy
- Ba thúng gạo nếp
- Ba con trâu đực
- Ba con trâu ấy
- Chín con
- Năm sau
- Cả làng
- Các từ phụ thuộc
- Đứng trước: “cả”, “ba”, “chín”
- Đứng sau: “ấy”, “nếp”, “đực”
Sắp xếp thành loại:
Các từ đứng trước:
-
- Nhóm 1: “cả”
- Nhóm 2: “ba”, “chín”
Các từ đứng sau:
-
- Nhóm 1: “nếp”, “đực”, “sau”
- Nhóm 2: “ấy”
- Điền các cụm danh từ:
Phần trước |
Phần trung tâm |
Phần sau |
|||
t1 |
t2 |
T1 |
T2 |
S1 |
S2 |
|
|
Làng |
|
ấy |
|
|
ba |
Thúng |
gạo |
nếp |
|
|
ba |
Con |
trâu |
đực |
ấy |
|
chín |
Con |
|
|
|
|
|
năm |
|
sau |
|
|
cả |
Làng |
|
|
|
III – LUYỆN TẬP:
Câu 1: Tìm các cụm danh từ:
- Một người chồng thật xứng đáng, vua cha
- Một lưỡi búa của cha để lại
- Một con yêu tinh ở trên núi có nhiều phép lạ
Câu 2:
Phần trước |
Phần trung tâm |
Phần sau |
|||
t1 |
t2 |
T1 |
T2 |
S1 |
S2 |
|
|
vua |
|
cha |
|
|
Một |
người |
chồng |
thật |
xứng đáng |
|
Một |
lưỡi |
búa |
của cha |
để lại |
|
Một |
con |
yêu tinh |
ở trên núi |
có nhiều phép lạ |
Câu3: Điền vào chỗ trống trong phần trích:
Khi kéo lưới lên, thấy nằng nặng, Lê Thận chắc mẩm được mẻ cá to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, chàng chỉ thấy có một thanh sắt. Chàng vứt luôn thanh sắt vừa mắc vào lưới xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác.
Lần thứ hai cất lưới lên cũng thấy nặng tay, Thận không ngờ thanh sắt lúc nãy lại chui vào lưới mình. Chàng lại ném nó xuống sông. Lần thứ ba, vẫn thanh sắt kì lạ ấy mắc vào lưới.