Soạn bài: DANH TỪ

I. Đặc điểm của danh từ:

  1. Danh từ trong cụm danh từ “ba con trâu” ở đoạn trích sách giáo khoa là: con trâu.
  2. Xung quanh danh từ trong cụm danh từ nói trên có những từ: “ba”, “ấy”.
  3. Các danh từ khác trong câu là: “vua”, “làng”, “gạo nếp”, “trâu đực”,“thúng”.
  4. Danh từ biểu thị người, sự vật, hiện tượng, khái niệm.
  5. Đặt câu với các danh từ mới tìm được:
    1. Vua Bảo Đại là vị vua cuối cùng của Việt Nam
    2. Bến nước, mái đình, cây đa là biểu tượng cho làng quê Việt Nam
    3. Gạo nếp để gói bánh chưng ngon phải là loại nếp mùa hay nếp cái hoa vàng, hạt bóng mẩy và đều nhau.
    4. Thời vua chúa, con trâu vua hay quan dùng để cày phải là trâu đực , được nuôi theo chế độ riêng, đến ruộng cày phải tắm rửa sạch sẽ, lung phủ lụa vàng
    5. Thúng thường được đan bằng tre, hình chén, miệng tròn.

 

II. Danh từ chỉ đơn vị và danh từ chỉ sự vật :

  1. Nghĩa của các danh từ in đậm khác với các danh từ đứng ở sau. Bởi vì những danh từ in đậm để tính đếm, đo lường sự vật.
  2. Thay “thúng” bằng từ “rá”, “tạ” bằng từ “cân” → đơn vị tính đếm, đo lường thay đổi.

Thay “con” bằng từ “chú”, “viên” bằng từ “ông” → đơn vị tính đếm, đo lường không thay đổi.

  1. Có thể nói “nhà có ba thúng gạo rất đầy” mà không thể nói “nhà có sáu tạ thóc rất nặng” bởi vì:
  • Từ “thúng” là đơn vị đo lường ước lượng, dùng với nghĩa đánh giá.
  • Từ “tạ” đơn vị đo lường chính xác, nên không thể dùng đánh giá nặng nhẹ được.

 

III. Luyện tập:

Câu 1:

  • Một số danh từ chỉ sự vật: sách, vở, mặt trời, mặt trăng, áo, ruộng,…
  • Đặt câu : Mặt trời xuống biển như hòn lửa

Câu 2:

  • Các loại từ chuyên đứng trước danh từ chỉ người: ngài, viên, thằng, chị, em, bà,…
  • Các loại từ chuyên đứng trước danh từ chỉ đồ vật: chiếc, cái, tờ, quyển,…

Câu 3:

  • Các danh từ chỉ đơn vị quy ước chính xác: cân, yến, tạ, tấn, héc-ta, gam, cen-ti-mét,…
  • Các danh từ chỉ đơn vị quy ước ước chừng: que, bó, quãng,  mớ, bầy, rổ, vài,….

Câu 4: Chính tả (nghe – viết) cây bút thần

Câu 5: Lập danh sách từ chỉ đơn vị và danh từ chỉ sự vật trong bài chính tả “cây bút thần” ở trên:

  • Danh từ chỉ đơn vị: que, con, ven, các, bức,…
  • Danh từ chỉ sự vật: củi, chim, sông, đồ đạc, bút, tường, hình vẽ, tôm, cá,…

Bài viết gợi ý: